Ο πάντα επίκαιρος Μάνος Χατζιδάκις

Καθώς συμπληρώθηκαν εφέτος 25 χρόνια από τον θάνατο του σπουδαιότερου, ίσως, μουσικού δημιουργού της μεταπολεμικής Ελλάδας, του Μάνου Χατζιδάκη, και πολλά σημαντικά γράφτηκαν και πάλι γι’ αυτόν, θυμήθηκα μια συνέντευξη-ποταμό που είχε δώσει σε εμένα και στον Παντελή Καψή στον ραδιοφωνικό σταθμό Top FM στις 8 Ιανουαρίου 1989 και είχε δημοσιευτεί και στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο» της 9ης Φεβρουαρίου 1989. Οργισμένος από την κατάπτωση στον αυριανισμό, από τον οποίο άλλωστε δεν απαλλάχθηκε ποτέ η κοινωνία μας, και απογοητευμένος ιδιαίτερα από τον πολιτικό κόσμο, είχε προβεί σε διαπιστώσεις οι οποίες, δυστυχώς, δεν απέχουν και από τη σημερινή πραγματικότητα. Αξίζει να προσέξουμε κάποια πολύ σημαντικά που μας είπε αυτός ο όντως αδέσμευτος ελεύθερος άνθρωπος:

«Η σημερινή κρίση στην Ελλάδα είναι η μοιραία κατάληξη ενός κόσμου που προετοιμάστηκε για την εξαφάνισή του. Και εκεί νομίζω ότι έχει μεγάλο μερίδιο όλος ο μεταπολεμικός κόσμος και ειδικά ο πολιτικός.

Δεν προετοίμασε το σπάνιο είδος το πολύ ακριβό, τον ελεύθερο πολίτη… Το να έχουμε απατεώνες, ψεύτες, ανθρώπους που λένε μεγάλα λόγια δεν είναι χαρακτηριστικό της σημερινής κυβέρνησης (σ.σ.: πρόκειται για την κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου). Είχαμε μπόλικους και στο παρελθόν. Αλλά ανθρώπους να αλλοιώνουν τα νοήματα των λέξεων και να επιμένουν να υπάρχουν παρόλη την κατακραυγή γύρω τους, αυτό είναι πρωτοφανές. Αυτό το ανενδοίαστο είδος ανθρώπων το βλέπουμε για πρώτη φορά και αυτό είναι που με ανησυχεί (σ.σ.: και ορθώς τον ανησυχούσε γιατί αυτό το είδος ανθρώπου έκτοτε βαθμιαία έχει κυριαρχήσει με αποκορύφωμα την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ).

Σήμερα, επί των ημερών μας, το να είσαι στην Αριστερά ή στη Δεξιά δεν έχει καμιά απολύτως σημασία. Και η Αριστερά και η Δεξιά περιμένουν καινούργια στοιχεία αναθεωρητικά για να μπορέσουν να πάνε πιο πέρα. Ούτε η Αριστερά μπορεί να σταθεί με τη σημαία του παρελθόντος σήμερα, ούτε πάλι η Δεξιά με τον ακραιφνή και στενόμυαλο εθνικισμό τον μεταπολεμικό μπορεί να εξακολουθήσει να υπάρχει (…) Είμαι απογοητευμένος, ιδιαίτερα για το άμεσο μέλλον. Και μην ξεχνάμε ότι σε τελευταία ανάλυση οι μόνες στιγμές που σκεφτήκαμε σοβαρά σαν έθνος ήταν στις καταστροφές. Ας περάσουμε μια καταστροφή μπας και σωθούμε σοβαρά. Δυστυχώς έρχεται η πλήρης εξαφάνισή μας. Και θα γίνει. Είμαι βέβαιος».

Και μια άποψη του Χατζιδάκη που είχε ξενίσει όταν πρωτοδιατυπώθηκε: «Το υπουργείο Πολιτισμού πρέπει να κλείσει και να υπαχθεί στο υπουργείο Παιδείας. Αυτά τα υπουργεία κουλτούρας είναι επικίνδυνα. Μην ξεχνάτε ότι πρωτοέγιναν σε φασιστικά καθεστώτα. Μας τα κληροδότησε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Θα δεχόμουν να γίνω υπουργός Πολιτισμού για δύο μέρες, να το γκρεμίσω, να υπογράψω την κατάργησή του και να πάω σπίτι μου».

Απαισιόδοξες πριν από 30 χρόνια διαπιστώσεις, που όμως δεν απέχουν από την πραγματικότητα. Τεράστια η ευθύνη και τιτάνιο το έργο της νέας κυβέρνησης για την αναγκαία υπέρβαση, και μάλιστα χωρίς να χρειαστεί να περάσουμε προηγουμένως μια εθνική καταστροφή.