ΔΕΗ: Ανοίγει ο φάκελος της ύποπτης εξαγοράς εταιρείας στα Σκόπια

Αποκαλυπτήρια έρχονται για τη σκοτεινή και πολύκροτη εξαγορά της εταιρείας προμήθειας και εμπορίας ηλεκτρικής ενέργειας EDS στη Βόρεια Μακεδονία από τη ΔΕΗ στη διάρκεια των διαπραγματεύσεων ανάμεσα στις κυβερνήσεις Τσίπρα και Ζάεφ για την ονομασία της γειτονικής χώρας.

Σύμφωνα με πληροφορίες των «ΝΕΩΝ», χθες στο τελευταίο Διοικητικό Συμβούλιο υπό τον απερχόμενο πρόεδρο της ΔΕΗ Μανώλη Παναγιωτάκη – ο οποίος και υπέγραψε τον Απρίλιο του 2018 με τον ιδιοκτήτη της EDS και αντιπρόεδρο της κυβέρνησης των Σκοπίων Κότσο Ανγκιούσεφ τη συμφωνία εξαγοράς – κατέβηκε εισήγηση προς έγκριση από τα μέλη της διοίκησης, σύμφωνα με την οποία:

1Η EDS όταν εξαγοράστηκε είχε τη νομική μορφή ΕΠΕ (DOO).

Μετά τη μεταβίβαση όλων των μετοχών της στη ΔΕΗ μετατράπηκε σε Μονοπρόσωπη ΕΠΕ (DOEL). To Διοικητικό Συμβούλιο της Δημόσιας Επιχείρησης κατά πλειοψηφία (μειοψήφησαν οι εκπρόσωποι των εργαζομένων) αποφάσισε τη μετατροπή της σε Ανώνυμη Εταιρεία (JSC). Σύμφωνα με πληροφορίες, η ΔΕΗ έναν χρόνο μετά την εξαγορά της εταιρείας, τον Απρίλιο του 2019, δρομολόγησε ενέργειες για τη μελέτη διαχείρισης κινδύνων της EDS μέσα από την κατάρτιση Πλαισίου Ανάληψης Κινδύνων και Συστήματος Εγκαιρης Προειδοποίησης.

Ο λόγος ήταν η αναγκαιότητα αποτελεσματικής εποπτείας για τη βέλτιστη λειτουργία της EDS. Εξάλλου, πάλι την ίδια εποχή, η δημόσια εταιρεία προχώρησε στην εκπόνηση επιχειρησιακού σχεδίου της EDS.

2Κατά τον χρόνο εξαγοράς η σκοπιανή εταιρεία είχε αρνητική καθαρή θέση (-1,7 εκατ. ευρώ), που προερχόταν από τα αποτελέσματα του 2017. Η αρνητική καθαρή θέση της συνεχίστηκε και το 2018 (-1,6 εκατ. ευρώ).

3Μία από τις συνεργαζόμενες τράπεζες της εταιρείας στα Σκόπια, η NLB, ζήτησε προκειμένου να διατηρήσει πλήρως χρησιμοποιούμενη πιστωτική γραμμή ύψους 2,5 εκατ. ευρώ από την EDS να καλύψει την αρνητική της θέση (του 2017) μέχρι τον περασμένο Απρίλιο. Απαίτησε μάλιστα την έκχυση κεφαλαίων ύψους τουλάχιστον 1,6 εκατ. ευρώ με την υπόθεση ότι το 2019 η EDS δεν θα κλείσει με αρνητική θέση.

4Ο πρόεδρος της ΔΕΗ εισηγήθηκε στο χθεσινό ΔΣ μαζί με τον μετασχηματισμό της EDS από ΜΕΠΕ σε ΑΕ να καταβάλει η επιχείρηση 1,8 εκατ. ευρώ ως έκχυση αρχικού κεφαλαίου. Η απόφαση που ελήφθη ήταν πλειοψηφική, πλην των αρνητικών ψήφων των εκπροσώπων της ΓΕΝΟΠ.

Οι προαναφερόμενες αποκαλύψεις, όπως αναφέρουν πηγές των «ΝΕΩΝ», έρχονται να επιβεβαιώσουν τις καταγγελίες των κομμάτων της ΝΔ και του ΚΙΝΑΛ περί «εξαγοράς υψηλού επενδυτικού ρίσκου με σκοτεινά σημεία» καθώς και των ερωτημάτων για τη «σκοπιμότητα» του deal δύο μήνες πριν από την υπογραφή της Συμφωνίας των Πρεσπών. Μάλιστα, οι ίδιες πηγές αναφέρουν χαρακτηριστικά πως «η στρατηγική απόφαση», σύμφωνα με τα όσα υποστήριζε η ΔΕΗ, ήταν η εξαγορά μιας ΕΠΕ, και μάλιστα με αρνητική καθαρή θέση. Και τώρα, προσθέτουν, με όλα τα τεράστια οικονομικά προβλήματα καλείται να βάλει και άλλα 1,8 εκατ. ευρώ.

Υπενθυμίζεται ότι η ΔΕΗ με απόφαση που έλαβε τον Φεβρουάριο του 2018 δρομολόγησε τις διαδικασίες για τη διαπραγμάτευση με την εταιρεία ιδιοκτησίας του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Ζάεφ, Κότσο Ανγκιούσεφ, αλλά και για τον οριστικό προσδιορισμό του τιμήματος εξαγοράς καθώς και τον τρόπο καταβολής. Η ΔΕΗ είχε λάβει για την κίνησή της αυτή, όπως υποστηρίζει, μελέτη αποτίμησης ιδιωτικού συμβούλου της.

Λίγους μήνες μετά, τον Απρίλιο της ίδιας χρονιάς, η ΔΕΗ αποφάσισε την εξαγορά του συνόλου των εταιρικών μεριδίων κι ενέκρινε την εκταμίευση του συνολικού ποσού για την καταβολή του τιμήματος. Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις, αυτό ανήλθε στα 4,8 εκατ. ευρώ. Πέραν αυτών, τόσο τον ίδιο μήνα όσο και τον Ιούνιο η Δημόσια Επιχείρηση ενέκρινε την παροχή και τα οριστικά ποσά, αντίστοιχα, εταιρικών εγγυήσεων ανά συνεργαζόμενη τράπεζα και προμηθεύτριες εταιρείες της EDS. Σύμφωνα με την ετήσια οικονομική έκθεση της ΔΕΗ για το 2018 το συνολικό ύψος των εγγυήσεων ανήλθε στα 25,9 εκατ. ευρώ.

Στις 25 Απριλίου του 2018 στα Σκόπια ο Παναγιωτάκης και ο Ανγκιούσεφ υπέγραψαν τη συμφωνία πώλησης.

Τον Οκτώβριο του 2018 ήρθαν στο φως της δημοσιότητας τα οικονομικά αποτελέσματα της EDS, σύμφωνα με τα οποία το 2017 ήταν ζημιογόνα κατά 5,4 εκατ. ευρώ, αυξημένες υποχρεώσεις στα 18,7 εκατ. ευρώ από 17,8 εκατ. το 2016, ενώ τα έσοδά της ήταν στα 88,3 εκατ. ευρώ και οι δαπάνες στα 93,7 εκατ. ευρώ.

Η διοίκηση της ΔΕΗ επιδίωξε να απαντήσει τότε υποστηρίζοντας ότι «η εξαγορά έγινε με βάση τους κανόνες εταιρικής διακυβέρνησης» και έκανε λόγο για «στρατηγική της απόφαση».