«Σφραγίζεται» τον Σεπτέμβριο το σχέδιο για τις φοροελαφρύνσεις – Τα όπλα της κυβέρνησης

Ένας μήνας έχει απομείνει ώσπου το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης να πραγματοποιήσει την πρώτη συνάντησή του με τους επικεφαλής των θεσμών και να ξεκινήσουν οι -δύσκολες, όπως αναμένεται- διαπραγματεύσεις για τον Προϋπολογισμό του 2020, δεδομένου ότι η κυβέρνηση θέλει να ενσωματώσει αρκετές και κρίσιμες φοροελαφρύνσεις, για τις οποίες έχει δεσμευτεί και τις οποίες θεωρεί εκ των ων ουκ άνευ για τη στήριξη της ανάπτυξης.

Πρώτος σταθμός, η συνεδρίαση του Euroworking Group (EWG), στις 5 Σεπτεμβρίου, οπότε θα σημειωθεί το πρώτο επίσημο τετ – α – τετ.

Μάλιστα εκτιμάται ότι η ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη και η εν γένει παρουσία του στη ΔΕΘ δύο ημέρες αργότερα, θα δώσει μια πρώτη γεύση για το τι διημείφθη στο EWG  και το κλίμα που υπάρχει έναντι της Ελλάδας, τι περιθώρια υπάρχουν για επίτευξη των στόχων και των χρονοδιαγραμμάτων της κυβέρνησης.

Με την προσδοκία, λοιπόν, τα σήματα που θα εκπέμψει το EWG να είναι θετικά, η κυβέρνηση εμφανίζεται αποφασισμένη να εκμεταλλευτεί στο έπακρο το μεσοδιάστημα του ενός μηνός που μεσολαβεί, προκειμένου να πείσει τους θεσμούς για την αποφασιστικότητά της να προωθήσει σημαντικές μεταρρυθμίσεις, αλλά και για την ορθότητα των προτάσεων της σε οικονομικό και φορολογικό επίπεδο, στρώνοντας σιγά-σιγά το έδαφος και για την βασική επιδίωξη της για μείωση των στόχων για το πρωτογενές πλεόνασμα από το 2021.

Μπροστάρης στη μάχη αυτή θα είναι, όπως είναι φυσικό, το υπουργείο Οικονομικών που μεταξύ επαφών και συζητήσεων θα συνεχίσει και την αποστολή πληροφοριών, διευκρινήσεων και στοιχείων στους θεσμούς, για το μεγάλο φορολογικό νομοσχέδιο, το οποίο θα συνοδεύσει τον Προϋπολογισμό, έτσι ώστε να μην υπάρχουν «γκρίζες» ζώνες.

Από την πλευρά του ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αναλαμβάνει να επικοινωνήσει το κυβερνητικό όραμα και πρόγραμμα στους ξένους ηγέτες πραγματοποιώντας μέσα στον Αύγουστο και τις πρώτες ημέρες του Σεπτεμβρίου κρίσιμες επαφές με την ατζέντα του να έχει σαφή οικονομικό προσανατολισμό.

Συγκεκριμένα οι πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης θα μεταβεί στις 20 Αυγούστου στο Παρίσι προκειμένου να συναντηθεί με τον Γάλλο πρόεδρο Εμμανουέλ Μακρόν, στη συνέχεια στις 29 Αυγούστου θα ακολουθήσει το ταξίδι στο Βερολίνο μετά την πρόσκληση που δέχθηκε από την Ανγκελα Μέρκελ και στις 2-3 Σεπτεμβρίου θα μεταβεί στο Άμστερνταμ όπου θα συναντηθεί με τον Ολλανδό πρωθυπουργό Μαρκ Ρούτε.

Η πρόθεση του είναι να εξηγήσει τι έκανε μέχρι στιγμής και τι προτίθεται να κάνει στο μέλλον και να ζητήσει τη στήριξη των συνομιλητών του στο αίτημα για μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων.

«Είναι η πρώτη φορά που οι διεθνείς αγορές δείχνουν τόσο μεγάλη εμπιστοσύνη σε μια κυβέρνηση. Αφού μας εμπιστεύονται οι αγορές γιατί να μην μας εμπιστευτούν οι εταίροι μας; Τα συγκεκριμένα πλεονάσματα συμφωνήθηκαν σε άλλη οικονομική συγκυρία και με επιτόκιο δανεισμού υπερδιπλάσιο του σημερινού» είναι ένα από τα βασικά επιχειρήματα που θα προβάλλει ο πρωθυπουργός.

Κατά την προσέγγιση του κ. Μητσοτάκη το πλεόνασμα του 3,5% αντανακλούσε την αναξιοπιστία της προηγούμενης κυβέρνησης στα μάτια των δανειστών, οι οποίοι επέβαλλαν ένα αυστηρό πλαίσιο προκειμένου να μην εκτροχιαστεί το πρόγραμμα. Επιπλέον, η βιωσιμότητα του χρέους εκτιμήθηκε βάση του τότε επιτοκίου δανεισμού το οποίο κινούνταν στην περιοχή του 5%, ενώ πρόσφατα οι αποδόσεις υποχώρησαν ακόμα και κάτω του 2% για το δεκαετές ομόλογο.

Ο πρωθυπουργός επιδιώκει συνεννόηση και όχι ρήξη με τους εταίρους και γι’ αυτό δεν σκοπεύει να αμφισβητήσει άμεσα το δημοσιονομικό πλαίσιο που θέτει ο στόχος για πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ, δηλαδή όχι για το 2019 και το 2020. Οι διαπραγματεύσεις, σύμφωνα με συνεργάτες του πρωθυπουργού, θα διεξαχθούν σε δύο επίπεδα, ένα πολιτικό και ένα τεχνοκρατικό, οπότε έχει μεγάλη σημασία να χτίσει η κυβέρνηση την αξιοπιστία της κάνοντας πράξη τις δεσμεύσεις της.

Κυβερνητικές πηγές μιλούσαν για πιθανές εκπλήξεις από τη διαπραγματευτική στρατηγική που θα ακολουθήσει η κυβέρνηση το 2020, καθώς στο μέσον της ερχόμενης χρονιάς θα προωθηθεί το επόμενο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα.

Το χρονοδιάγραμμα

Η κυβέρνηση καλείται να ισορροπήσει στη λεπτή γραμμή μεταξύ της υλοποίησης του δεύτερου μεγάλου πακέτου φοροελαφρύνσεων με τις μειώσεις φόρου στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, οι οποίες θα ενεργοποιούνται σταδιακά, και της τήρησης των δεσμεύσεων και των δημοσιονομικών στόχων.

Το παζάρι στο παρασκήνιο μεταξύ Αθήνας και Βρυξελλών για το δεύτερο μεγάλο φορολογικό νομοσχέδιο του φθινοπώρου βρίσκεται σε εξέλιξη και αναμένεται να κορυφωθεί τον ερχόμενο μήνα με την επιστροφή των επικεφαλής των θεσμών στην Αθήνα για την τέταρτη αξιολόγηση στο πλαίσιο της ενισχυμένης μεταμνημονιακής εποπτείας.

Στις 16 Σεπτεμβρίου αναμένεται να ξεκινήσει η  τέταρτη αξιολόγηση από τους θεσμούς, ενώ το κρίσιμο crash test θα γίνει στο Euroworking Group της 26ης Σεπτεμβρίου, όπου θα συζητηθούν τα συμπεράσματα της αξιολόγησης.

Στις 7 Οκτωβρίου, το ελληνικό ζήτημα θα συζητηθεί στο Eurogroup, ενώ την ίδια ημέρα θα φτάνει στη Βουλή το Προσχέδιο του Προϋπολογισμού, ο οποίος θα έχει «χτιστεί» πάνω στη δέσμευση για πλεόνασμα 3,5%, ανεξαρτήτως του τι θα μπορούσε να συμβεί στη διάρκεια των επόμενων μηνών.

Οι φοροελαφρύνσεις

Σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα, το μόνο σίγουρο μέτρο για το 2020 είναι η πρώτη φάση της μείωσης των φορολογικών συντελεστών στις επιχειρήσεις, η οποία θα εφαρμοστεί για τα εισοδήματα του 2019.

Ωστόσο κυβερνητική πρόθεση είναι αν καταστεί εφικτό να εφαρμοστούν τον ίδιο χρόνο και άλλες από τις κυβερνητικές δεσμεύσεις. Και όλα αυτά σε συνδυασμό με τη διατήρηση του αφορολογήτου στα σημερινά επίπεδα.

Με το νομοσχέδιο του Σεπτεμβρίου, προβλέπεται νέο κύμα φοροελαφρύνσεων και για το 2020, όπως:

• Μείωση φόρου 9% αντί 22% για εισοδήματα μισθωτών, αγροτών και συνταξιούχων έως 10.000 ευρώ που θα αποκτηθούν από 1ης Ιανουαρίου. Θα προβλεφθούν μειώσεις και για τα άλλα κλιμάκια εισοδήματος. Όλοι οι μισθοσυντήρητοι θα δουν αύξηση στις αποδοχές τους, λόγω μείωσης στην παρακράτηση φόρου που τους γίνεται κάθε μήνα.
• Αναστολή του ΦΠΑ στις μεταβιβάσεις ακινήτων για τρία χρόνια
• Αναστολή του φόρου υπεραξίας στις μεταβιβάσεις ακινήτων
• Σταδιακή κατάργηση των τεκμηρίων διαβίωσης. Το 2020 εξετάζεται να μειωθούν κατά 50%
• Διατήρηση του αφορολογήτου ορίου αλλά με περισσότερες δαπάνες με ηλεκτρονικό χρήμα
• Μείωση του φόρου στα μερίσματα που θα διανεμηθούν το 2020 από το 10% σε 5%
• Σταδιακή κατάργηση της Ειδικής Εισφοράς Αλληλεγγύης
• Σταδιακή κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος

Οι κινήσεις

Για να βγει ο λογαριασμός του επόμενους έτους,  να επιτευχθεί ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ και παράλληλα να συμφωνήσουν οι θεσμοί στο μεγάλο πακέτο με τις μειώσεις φόρων που ετοιμάζει η κυβέρνηση το Σεπτέμβριο το υπουργείο Οικονομικών έχει καταστρώσει τη διαπραγματευτική του γραμμή δίνοντας βάρος στις εξής κινήσεις:

1. Εξετάζεται τα έσοδα που θα έχει η Ελλάδα από την επιστροφή των κερδών που θα έχουν η ΕΚΤ και οι άλλες κεντρικές τράπεζες από τα ελληνικά ομόλογα (ANFA, SMPs), τα οποία εντάχθηκαν στη συμφωνία για το χρέος τον περασμένο Ιούνιο, να προσμετρηθούν για την κάλυψη του πλεονάσματος και μάλιστα με έναν τρόπο που θα περνούν μέσω του ΕΣΠΑ βοηθώντας και την ανάπτυξη. Ήδη το οικονομικό επιτελείο βρίσκεται σε προχωρημένες συζητήσεις με τους θεσμούς προκειμένου να βρεθεί η κατάλληλη φόρμουλα. Μια τέτοια αλλαγή των όρων σημαίνει ότι εξασφαλίζεται αυτόματα πρόσθετος δημοσιονομικός χώρος 1,2 δισ. ευρώ κάθε έτος έως και το 2022, διευκολύνοντας σημαντικά την άσκηση οικονομικής πολιτικής τα επόμενα χρόνια.
2. Σχεδιάζεται η αλλαγή της μεθοδολογίας στη μέτρηση και των εσόδων από αποκρατικοποιήσεις στον υπολογισμό του πρωτογενούς πλεονάσματος, κάτι που θα δώσει επιπλέον δημοσιονομικό χώρο από 300 έως και 600 εκατ. ευρώ ανάλογα με τα έσοδα της κάθε χρονιάς.
3. Προωθείται το σχέδιο του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας για τη μείωση των «κόκκινων» δανείων των τραπεζών. Σύμφωνα με πληροφορίες, η DG Comp είναι πολύ κοντά στην υιοθέτηση της συγκεκριμένης θεσμικής λύσης και τα πράγματα θα κινηθούν με διαδικασίες fast track σε ό,τι αφορά το σχέδιο του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, το οποίο αναμένεται εκτός απροόπτου να υιοθετηθεί τον Σεπτέμβριο.