Λεωνίδας Κύρκος: Δεν είμαστε ο περιούσιος λαός

[…] συνεχίζουν να κυριαρχούν σε αυτόν τον τόπο οι ιδεοληψίες. Κάποτε επιτέλους πρέπει να απαλλαγούμε από τις μεγαλοϊδεατικές αυταπάτες, ότι είμαστε ο περιούσιος λαός της Γης, ότι είμαστε γεμάτοι μεγαλοσύνη. Δυστυχώς, δεν είμαστε. Είμαστε άξιοι για τα πιο μεγάλα, σε στιγμές μεγάλων κρίσεων, και άξιοι για τα πιο χαμηλά, σε στιγμές δοκιμασίας. Δεν αντέχουμε στο χρόνο, δεν αντέχουμε στη συνέχεια, δεν αντέχουμε στη διαρκή προσπάθεια που πρέπει να καταβληθεί για να αλλάξουμε τα πάντα.

[…] εδώ θα πρέπει να κάνουμε και τον επικήδειο αυτής της αντίληψης που έχουμε για το λαό, ότι ο λαός έχει πάντα δίκιο. Ήμασταν μάρτυρες φαινομένων όπου ο λαός φέρθηκε ως απαίδευτος, αγράμματος και ιδιοτελέστατος, έχοντας όλα τα στίγματα μιας μακροχρόνιας διαφθοράς και ενός μακροχρόνιου πνεύματος ραγιαδισμού.

Ο Ανδρέας διάβασε πολύ καλά τα μηνύματα των καιρών. […] Στην κοινωνική μικροκλίμακα ο Ανδρέας έδωσε στο Ρωμιό εκείνο που πάντα είχε ανάγκη. Η χαρακτηριστικότερη έκφραση των αρνητικών φαινομένων που υπάρχουν στην κοινωνική μας ζωή είναι αυτή η φράση «ξέρεις ποιος είμαι εγώ». Τη συναντάμε τόσο συχνά, γιατί υποδηλώνει την ανάγκη που αισθάνεται ο τσαλαπατημένος και ο αγνοημένος να είναι κάποιος. Ο Ανδρέας έκανε λοιπόν κάποιους πράσινους, διχάζοντας την κοινωνία. […] Αυτό το πέτυχε ο Ανδρέας. Είναι το μυστικό της επιτυχίας του. Έκανε τον Έλληνα να γίνει δύο παλάμες ψηλότερος μ’ αυτό το εύρημα. Ο καθένας έγινε κάποιος. Και μόλις ο καθένας έγινε κάποιος, διεκδικούσε ύστερα να είναι και ουσιαστικά κάποιος, αδιαφορώντας για την υπόλοιπη κοινωνία.

Ο Σημίτης δούλευε, και όχι μόνο δούλευε, αλλά και εισήγαγε για πρώτη φορά στην Ελλάδα ένα στοιχείο που έλειπε και λείπει ακόμα και σήμερα, το στοιχείο του ελέγχου. Για έλα εδώ, εσύ ανέλαβες αυτό, πες μου τι έκανες. Αυτό είναι κάτι που απωθεί κάθε «γνήσιο Έλληνα», το στοιχείο τού να ελέγχεται για τις πράξεις. Προτιμά να είναι ασύδοτος, και τέτοιες πρακτικές προκαλούν ένα κλίμα δυσφορίας.

[Οι βαθιά ριζωμένες νοοτροπίες στην ελληνική κοινωνία] δεν αλλάζουν με μια επαναστατική ρητορεία. Αλλάζουν με ειρηνικές επαναστάσεις. Μια επανάσταση στην παιδεία, για παράδειγμα, είναι το μέγα ζητούμενο στην ελληνική κοινωνία. Επανάσταση από το δημοτικό έως το πανεπιστήμιο, και πέρα από το πανεπιστήμιο. Μπορεί να τη διακηρύσσουμε αυτήν την επανάσταση, επανάσταση όμως δεν γίνεται. […] Το παιδί όταν πηγαίνει στο σχολείο, από το προνήπιο ακόμα, θέλει να ακούσει ένα θερμουργό κήρυγμα, που να το εμπνεύσει σ’ όλη του τη ζωή.

Το να είσαι αριστερός σήμερα, σημαίνει να σε ενδιαφέρουν τα προβλήματα όλων. Σημαίνει να συγκρούεσαι με τα μέγιστα των προβλημάτων που δεν αντιμετωπίζει μονάχα το χωριό σου, η γειτονιά σου, η συνοικία σου ή το μικρό σου το περιβάλλον, αλλά που αντιμετωπίζει όλος ο κόσμος. […] Το να είσαι αριστερός τον 21ο αιώνα, σημαίνει το να έχεις μια πλανητική όραση. Να μην κλείνεσαι στο στενό κύκλο του εγωισμού και της βλακείας, σαν αυτά που που καλλιεργεί ο νεοφιλελευθερισμός, που σκοτώνει την ορμή της ανθρώπινης συνείδησης και το ταξίδι στα μεγάλα οράματα της εποχής μας.

*Οι ανωτέρω απόψεις του Λεωνίδα Κύρκου προέρχονται από ραδιοφωνικές συζητήσεις του με τον Πέτρο Παπασαραντόπουλο, που προβάλλονται ολοκληρωμένες στο βιβλίο «Λεωνίδας Κύρκος Eκ Βαθέων» (επιμέλεια Πέτρου Παπασαραντόπουλου, εκδόσεις Επίκεντρο, 2009).

Ο πολιτικός και διανοούμενος Λεωνίδας Κύρκος γεννήθηκε στις 12 Οκτωβρίου 1924 στο Ηράκλειο της Κρήτης και απεβίωσε στις 28 Αυγούστου 2011 στην Αθήνα.