Η γερμανίδα ιστορικός τέχνης Σεσίλιε Χόλμπεργκ στέκεται με ανησυχία μπροστά από τα άγαλμα του Δαυίδ που φιλοτέχνησε ο Μιχαήλ Άγγελος. Το άγαλμα αυτό που είναι ένα από πιο γνωστά γλυπτά στον κόσμο βρίσκεται στο Μουσείο Galleria Dell´ Academia της Φλωρεντίας. Από το 2015 και μέχρι πριν από λίγες μέρες η Χόμπεργκ ήταν διευθύντρια του σημαντικού αυτού μουσείου, όπου φυλάσσονται μοναδικοί θησαυροί της ιστορίας της τέχνης. Στα χρόνια της θητείας της πάλεψε κατά της γραφειοκρατίας και προσπάθησε να κάνει ό,τι καλύτερο για την προστασία μνημειωδών έργων τέχνης. Ωστόσο δεν θα συνεχίσει το έργο της μιας και όπως φαίνεται δεν είχε την ίδια άποψη η κυβέρνηση Πέντε Αστέρων και Λέγκας, που διαλύθηκε πρόσφατα. Αν και είναι ακόμη νωρίς για να φανούν οι προθέσεις της νέας συγκυβέρνησης Πέντε Αστέρων και Κεντροαριστεράς στον τομέα του πολιτισμού, τα σημάδια που αφήνει το προηγούμενο κυβερνητικό σχήμα είναι ακόμη εμφανή. Και η Χόλμπεργκ δεν είναι βέβαια η μόνη ξένη διευθύντρια ιταλικού μουσείου που εγκαταλείπει την Ιταλία.

«Σημάδια καταστροφής» στα ιταλικά μουσεία

H ιστορικός τέχνης Σεσίλιε Χόλμπεργκ ήταν διευθύντρια της Galleria Dell’ Academia της Φλωρεντίας

«Είναι όλα τόσο παράλογα, τον Ιούνιο μου είχε προταθεί παράταση του συμβολαίου. Κανείς δεν μου αιτιολόγησε την τελική απόφαση» ανέφερε η ιστορικός από την Κάτω Σαξονία στο γερμανικό ειδησεογραφικό πρακτορείο. «Κανείς δεν ξέρει τι και πώς θα συμβεί από εδώ και πέρα» αναφέρει συμπληρώνοντας ότι η κυβέρνηση Πέντε Αστέρων και Λέγκας αφήνει πίσω της «σημάδια καταστροφής», ενώ οι αποφάσεις που έλαβε στο πεδίο του πολιτισμού έπληξαν την αυτονομία πολλών μουσείων. Στην πραγματικότητα ο υπ. Πολιτισμού της κυβέρνησης Πέντε Αστέρων και Λέγκας, Αλμπέρτο Μπονισόλι, προσπάθησε κατά τη θητεία του να ανατρέψει τη μεταρρύθμιση που είχε προωθήσει η προηγούμενη σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση, βάσει της οποίας είχαν προσληφθεί ως καλλιτεχνικοί διευθυντές σε σημαντικά κρατικά μουσεία εξέχουσες προσωπικότητες από το εξωτερικό. Η μεταρρύθμιση αυτή είχε εκληφθεί ως επανάσταση, λόγω της μεγάλης γραφειοκρατίας που επικρατούσε και στον τομέα του πολιτισμού. Βέβαια και τότε οι αντιδράσεις ήταν έντονες.

Η Ιταλία είναι η χώρα με τα περισσότερα μνημεία που συγκαταλέγονται στην Παγκόσμια Πολιτιστική Κληρονομιά της UNESCO. Aπό τον βορρά ως το νότο της Ιταλίας υπάρχουν αμέτρητα μνημεία και πολιτιστικοί θησαυροί αμύθητης αξίας. Ωστόσο σε καμία άλλη σύγχρονη χώρα δεν αποτελεί εθνικό ζήτημα η διοίκηση μουσείων από ξένους καλλιτεχνικούς διευθυντές. Άλλωστε η τέχνη δεν γνωρίζει σύνορα. Η ποιότητα και όχι η εθνικότητα είναι αυτή που θα έπρεπε να αποτελεί κριτήριο για την επιλογή προσώπων για τις κορυφαίες θέσεις. Εντούτοις το σύνθημα του Ματέο Σαλβίνι ήταν «Πρώτα οι Ιταλοί». Και στον τομέα της τέχνης. «Οι τόνοι κατά των ξένων γίνονται όλο και πιο οξείς. Δεν είμαστε πια επιθυμητοί» αναφέρει ο Αυστριακός Πέτερ Άσμαν, που διευθύνει το Μουσείο Palazzo Ducale της Μάντοβας. Και ο Άσμαν τον Νοέμβριο θα εγκαταλείψει τη Μάντοβα για το Ίνσμπρουκ, ενώ δεν διστάζει να συγκρίνει τις πρακτικές της Ιταλίας του Σαλβίνι με τη φασιστική ρητορική του Μουσολίνι.

Κίνδυνος η ανάμειξη της πολιτικής στην τέχνη

Ο Άικε Σμιτς παραμένει μέχρι το Νοέμβριο στο τιμόνι του Μουσείου Ουφίτσι της Φλωρεντίας

Άλλος ένας Γερμανός ιστορικός τέχνης που εγκαταλείπει την Ιταλία είναι ο Άικε Σμιτς, που διηύθυνε το σημαντικό Μουσείο Ουφίτσι της Φλωρεντίας. Ο ίδιος ωστόσο αναφέρει ότι η απόφαση στην περίπτωσή του ήταν γνωστή εκ των προτέρων και δεν έχει να κάνει με κυβερνητική επιρροή. Την ίδια ώρα την Σκάλα του Μιλάνου αναλαμβάνει ως καλλιτεχνικός διευθυντής ο Γάλλος Ντομινίκ Μάιερ και το Βασιλικό Θέατρο του Τορίνο ο Γερμανός Σεμπάστιαν Σβαρτς. Σε κάθε περίπτωση πάντως, όλοι συμφωνούν ότι τα όρια ανάμεσα σε πολιτική και τέχνη θα πρέπει να είναι διακριτά. Κι όπως παρατηρεί η Σεσίλιε Χόμπεργκ: «Η τέχνη χρειάζεται συνέχεια και δεν πρέπει να εξαρτάται από την πολιτική». Ειδικά στην Ιταλία που οι κυβερνήσεις αλλάζουν… σχεδόν κάθε χρόνο.

Ανέτε Ρότερ, dpa

Eπιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη

Headlines