Τα μέτρα έκπληξη για ανάσταση της κτηματαγοράς – Τι θα αλλάξει στους φόρους ακινήτων

Έλενα Λάσκαρη 

Εκπτώσεις φόρου στο 40%-50% της δαπάνης που πραγματοποιούν οι ιδιοκτήτες ακινήτων για ενεργειακή, αισθητική ή λειτουργική αναβάθμιση των κτιρίων, αναστολή του ΦΠΑ στις μεταβιβάσεις νεόδμητων ακινήτων με ταυτόχρονη αναστολή του φόρου υπεραξίας κατά τις μεταβιβάσεις σε συνδυασμό με τον δραστικό περιορισμό των δικαιολογητικών που απαιτούνται για τη σύνταξη συμβολαίων μεταβίβασης ενσωματώνονται στις διατάξεις του νέου φορολογικού νομοσχεδίου που ετοιμάζει η κυβέρνηση.

Πηγή με γνώση των συζητήσεων αναφέρει στα «ΝΕΑ» πως σχεδιάζεται μία ακόμα κίνηση – έκπληξη με φορολογικό ενδιαφέρον την οποία θα ανακοινώσει ο Πρωθυπουργός στη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης και η οποία προφανώς δεν ανακοινώνεται. Στη λίστα των υποψήφιων μέτρων – έκπληξη χωρίς να έχουν ληφθεί ακόμα οριστικές αποφάσεις περιλαμβάνεται και η παροχή «επιβράβευσης» συνεπών φορολογουμένων και δανειοληπτών (οι τράπεζες ξεκινούν ήδη να εφαρμόζουν σχετικές πρωτοβουλίες) οι οποίοι σήκωσαν τα βάρη της κρίσης, με μεγάλη δυσκολία χωρίς να αφήσουν όμως απλήρωτους λογαριασμούς.

Νέες διατάξεις

Στο υπουργείο Οικονομικών οι νέες διατάξεις γράφονται σε αλλεπάλληλες συσκέψεις καθώς στο μεγάλο φορολογικό νομοσχέδιο το οποίο σχεδιάζεται να κατατεθεί στη Βουλή στα τέλη Σεπτέμβρη ή το αργότερο τον Οκτώβρη θα περιλαμβάνεται και η κωδικοποίηση της φορολογικής νομοθεσίας. Από την καθιέρωση του Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών και του νέου Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος έχουν περάσει πια περισσότερα από πέντε χρόνια και στο μεσοδιάστημα μια σειρά νέων διατάξεων νόμου και ερμηνευτικών εγκυκλίων έχουν δημιουργήσει για μία ακόμα φορά μια χαοτική κατάσταση διάσπαρτων διατάξεων.

Ο Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας καθορίζει τη διαδικασία προσδιορισμού και είσπραξης των εσόδων του Δημοσίου καθώς και τα πρόστιμα και τις διοικητικές κυρώσεις σε περιπτώσεις μη συμμόρφωσης. Ο Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος από την πλευρά του ρυθμίζει τη φορολογία εισοδήματος των φυσικών και νομικών προσώπων και στις νέες του διατάξεις θα προβλέπει τη μείωση του συντελεστή φορολόγησης των κερδών των επιχειρήσεων (χρήση 2019) από το 28% στο 24% και των μερισμάτων από το 10% στο 5%.

Για το 2020 προβλέπεται μια ακόμα δραστική μείωση του φόρου για τις επιχειρήσεις από το 24% στο 20%. Οι διατάξεις αυτές θεωρούνται ήδη «κλειδωμένες» και ταυτίζονται με τις προεκλογικές εξαγγελίες της κυβέρνησης. Οσον αφορά στο αφορολόγητο, αρμόδιες πηγές διαμηνύουν επί του παρόντος «καμία αλλαγή στα ισχύοντα όρια» υπενθυμίζοντας τις προεκλογικές δεσμεύσεις για προσαύξηση αφορολογήτου για όσους έχουν παιδιά.

Σε διαπραγμάτευση

Ο χρόνος εφαρμογής των διατάξεων για το αυξημένο αφορολόγητο καθώς και για τις παράλληλες δεσμεύσεις καθιέρωσης εισαγωγικού συντελεστή φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων στο 9% (από 22%), μείωσης του ανώτατου συντελεστή από το 45% στο 40%, σταδιακής κατάργησης της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης και επίσης σταδιακής κατάργησης του τέλους επιτηδεύματος θα εξαρτηθεί από τα δημοσιονομικά περιθώρια στον προϋπολογισμό σε συνάρτηση με τις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις για τη μείωση των στόχων πρωτογενών πλεονασμάτων. Ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας θα έχει μια πληρέστερη εικόνα για το εύρος των δημοσιονομικών περιθωρίων αφού ολοκληρωθούν οι συζητήσεις με τους θεσμούς στο πλαίσιο του τέταρτου γύρου ενισχυμένης μεταμνημονιακής εποπτείας. Τότε, στα τέλη Σεπτέμβρη, θα ξεκαθαρίσει εάν και σε ποιο βαθμό θα μπορέσει να διευρυνθεί το πακέτο άμεσων ελαφρύνσεων για τους φορολογούμενους μέσω των οποίων η κυβέρνηση επιδιώκει και την τόνωση του ρυθμού ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας.

Εχουν «κλειδώσει»

Μέχρι τότε, λοιπόν, τα «κλειδωμένα» μέτρα άμεσης εφαρμογής του νέου φορολογικού νομοσχεδίου ενσωματώνουν διατάξεις μέσω των οποίων προβλέπεται:

– Εκπτωση φόρου ίση με το 40%-50% της δαπάνης για ενεργειακή, λειτουργική ή αισθητική αναβάθμιση των κτιρίων. Πρακτικά, εάν ένας ιδιοκτήτης ακινήτου προχωρήσει σε εργασίες θερμομόνωσης ή γενικότερη επισκευής του ακινήτου του με το συνολικό κόστος στα 10.000 ευρώ θα έχει έκπτωση φόρου 4.000 ευρώ. Η έκπτωση αυτή θα συμψηφίζεται με δικές του υποχρεώσεις προς την Εφορία είτε αφορούν φόρο εισοδήματος, είτε ΕΝΦΙΑ. Καθιερώνοντας μια τέτοιου μεγέθους έκπτωση φόρου για τις δαπάνες επισκευής ακινήτων, το υπουργείο Οικονομικών στοχεύει να κερδίσει ένα διπλό τζακ ποτ.
Αφενός τα έσοδα από ΦΠΑ αναμένεται πως θα αυξηθούν δραστικά, καθώς όλοι οι φορολογούμενοι θα απαιτούν την έκδοση απόδειξης για κάθε εργασία που κάνουν στα ακίνητά τους. Σήμερα η έκδοση αποδείξεων στον συγκεκριμένο κλάδο είναι από ισχνή έως ανύπαρκτη. Παράλληλα, όμως, το Δημόσιο δεν χάνει έσοδα και αυξάνει την εισπραξιμότητα των βεβαιωμένων φόρων, καθώς το φορολογικό όφελος θα συμψηφίζεται με μελλοντικές υποχρεώσεις.

• Αναστολή του ΦΠΑ έως και το 2022 κατά τις μεταβιβάσεις νεόδμητων ακινήτων. Σήμερα επιβάλλεται σε κάθε μεταβίβαση νεόδμητου ακινήτου ΦΠΑ με συντελεστή 24%, με εξαίρεση την πρώτη κατοικία.
• Αναστολή φόρου υπεραξίας σε ορίζοντα τριετίας στις μεταβιβάσεις ακινήτων. Για τρία χρόνια θα ορίζει το νομοσχέδιο, ο φόρος υπεραξίας κατά τις μεταβιβάσεις ακινήτων δεν πρόκειται να επιβληθεί  (πρακτικά την περίοδο 2020-22) και τον τρίτο χρόνο (το 2022) το μέτρο θα επανεξεταστεί.

Τα δικαιολογικά

Παράλληλα προωθείται η δραστική μείωση των δικαιολογητικών για τη μεταβίβαση ακινήτων σε συνεργασία με το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης. Από τις αρχές Ιουλίου, ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων έχει αποστείλει σχετικό υπόμνημα στην κυβέρνηση ζητώντας τον δραστικό περιορισμό των δικαιολογητικών που φτάνουν σήμερα τα 23, συχνά με σημαντικό οικονομικό κόστος, και με χρόνο συγκέντρωσης τριών έως και έξι μηνών. Οι πληροφορίες αναφέρουν πως η κυβέρνηση σχεδιάζει άμεσες κινήσεις στο συγκεκριμένο μέτωπο.