2/9/1945: Το πραγματικό τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου

Το πρωινό της 2ας Σεπτεμβρίου 1945 ήταν συννεφιασμένο πάνω από το Τόκιο, την ιαπωνική πρωτεύουσα, συνάδοντας με την ψυχολογία των ηττημένων Ιαπώνων, οι οποίοι έβλεπαν τη χώρα τους να σύρεται από τους Αμερικανούς και τους συμμάχους τους στην άνευ όρων συνθηκολόγηση.

Η υπογραφή του σχετικού εγγράφου επέπρωτο να γίνει πάνω στο αμερικανικό θωρηκτό «Μιζούρι» (USS Missouri, BB-63), το οποίο ήταν αγκυροβολημένο στον κόλπο του Τόκιο.

Στους πυργίσκους του αμερικανικού σκάφους, που ετοιμαζόταν να φιλοξενήσει το μεγάλο αυτό γεγονός και να περάσει έτσι στην ιστορία, κάθονταν εκατοντάδες ναύτες, με κρεμασμένα τα πόδια τους, χαλαροί και ανακουφισμένοι που το τυπικό τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ήταν πλέον ζήτημα λεπτών της ώρας.

Η κυβέρνηση της αυτοκρατορικής Ιαπωνίας είχε προβληματιστεί ιδιαίτερα αναφορικά με τη συγκρότηση της αντιπροσωπείας της που θα υπέγραφε τη συνθηκολόγηση.

Είχε αποκλειστεί το ενδεχόμενο να τεθεί επικεφαλής της ο πρωθυπουργός της χώρας, ο οποίος ήταν στενός συγγενής του αυτοκράτορα, ενώ πολλές στρατιωτικές και πολιτικές προσωπικότητες δήλωναν πως προτιμούσαν να αυτοκτονήσουν παρά να αναλάβουν ένα τόσο θλιβερό καθήκον, να συμμετάσχουν δηλαδή στη σύνθεση της επιτροπής είτε ως επικεφαλής είτε ως μέλη της.

Τελικά, ο νέος υπουργός Εξωτερικών της χώρας, Μαμόρου Σιγκεμίτσου, δέχτηκε να ηγηθεί της αντιπροσωπείας, ενώ ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου, στρατηγός Γιοσιτζίρο Ουμάτζου, έλαβε εντολή να τον συνοδεύσει ως εκπρόσωπος των ιαπωνικών ενόπλων δυνάμεων, χωρίς όμως να φέρει το ξίφος του.

Τους δύο ιάπωνες πληρεξουσίους συνόδευσε ομάδα που αποτελούνταν από εννέα διπλωμάτες και αξιωματικούς.

Η υπογραφή της συνθηκολόγησης

Στο πρυμναίο κατάστρωμα του «Μιζούρι», πάνω σε ένα τραπέζι σκεπασμένο με πράσινο ύφασμα, βρίσκονταν τα έγγραφα της συνθηκολόγησης που έπρεπε να υπογράψουν οι ιάπωνες πληρεξούσιοι, προκειμένου να πιστοποιηθεί ότι η χώρα τους συνθηκολογούσε άνευ όρων και σταματούσε κάθε πολεμική δραστηριότητα

Πίσω από το τραπέζι είχε παραταχθεί η συμμαχική αντιπροσωπεία, επικεφαλής της οποίας ήταν ο αμερικανός αρχιστράτηγος, Ντάγκλας Μακ Άρθουρ.

Τις ΗΠΑ εκπροσωπούσε ο ναύαρχος Νίμιτς, την Κίνα ο στρατηγός Σου Γιουντσάγκ, τη Μεγάλη Βρετανία ο ναύαρχος Φρέζερ, τη Σοβιετική Ένωση ο αντιστράτηγος Κ. Ν. Ντερεβιάνκο, τη Γαλλία ο στρατηγός Λεκλέρκ, την Αυστραλία ο στρατηγός Μπλέμι, τη Νέα Ζηλανδία ο υποστράτηγος της Αεροπορίας Άισιτ, τον Καναδά ο συνταγματάρχης Μουρ – Γκροσγκόβ και την Ολλανδία ο ναύαρχος Χέλφριχ.

Η τελετή της υπογραφής της πράξης συνθηκολόγησης ήταν σύντομη, και θα μπορούσε να είναι ακόμη συντομότερη, αν δεν έπαιρνε το λόγο ο Μακ Άρθουρ, ο οποίος επιχείρησε να εξωραΐσει με το λογύδριό του τη σκληρή για τους ηττημένους πραγματικότητα: οι Αμερικανοί ήταν πλέον οι κατακτητές της Ιαπωνίας.

«Ως ανώτατος διοικητής των συμμαχικών δυνάμεων αναγγέλλω τη σταθερή μου πρόθεση να προχωρήσω στην άσκηση των ευθυνών μου, μέσα στο πλαίσιο των παραδόσεων των χωρών που εκπροσωπώ, με δικαιοσύνη και ανεκτικότητα».

Στις 10:30 το πρωί (ώρα Τόκιο) τα πάντα είχαν τελειώσει.

Πρώτα οι ιάπωνες πληρεξούσιοι και ακολούθως οι εκπρόσωποι των Συμμάχων υπέγραψαν το κείμενο της συνθηκολόγησης, σύμφωνα με το οποίο η Ιαπωνία δεχόταν τους όρους της διακήρυξης του Πότσδαμ και σταματούσε τις εχθροπραξίες, ενώ συνθηκολογούσαν χωρίς όρους το Γενικό Επιτελείο της, όλες οι ιαπωνικές ένοπλες δυνάμεις και όλες οι ένοπλες δυνάμεις που τελούσαν υπό ιαπωνικό έλεγχο.

Με την υπογραφή της πράξης συνθηκολόγησης της Ιαπωνίας ολοκληρώθηκαν οι πολεμικές επιχειρήσεις στην Άπω Ανατολή και στη λεκάνη του Ειρηνικού ωκεανού.

Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος είχε φθάσει, επιτέλους, στη λήξη του.

Η VE Day και η VJ Day

Ένα λάθος που πολλοί επαναλαμβάνουν, διαβάζοντας και αναπαράγοντας μυωπικά την παγκόσμια ιστορία, είναι ότι ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος τελείωσε το Μάιο του 1945.

Στην πραγματικότητα, την Ημέρα της Νίκης, την 9η Μαΐου, γιορτάζεται κάθε χρόνο η επέτειος της συντριβής της χιτλερικής Γερμανίας.

Όμως, ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος δεν τελείωσε με την ήττα του Αδόλφου Χίτλερ, αλλά ύστερα από αρκετούς μήνες, με την άνευ όρων παράδοση της Αυτοκρατορικής Ιαπωνίας, κι αφού πρώτα δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στα πεδία μάχης του Ειρηνικού αλλά και συνεπεία της ρίψης των δύο ατομικών βομβών στην Ιαπωνία.

Επομένως, η νίκη επί της χιτλερικής Γερμανίας, που μνημονεύεται ως VE Day (Victory in Europe Day), σηματοδοτεί το τέλος του πολέμου στην Ευρώπη και μόνο.

Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος έληξε τυπικά στις 2 Σεπτεμβρίου 1945, με την προαναφερθείσα υπογραφή της πράξης συνθηκολόγησης από τους Ιάπωνες πάνω στο «Μιζούρι», κι αφού προηγουμένως, το Δεκαπενταύγουστο του 1945, ο αμερικανός πρόεδρος, Χάρι Τρούμαν, είχε ανακοινώσει, σε συνέντευξη Τύπου που είχε παραχωρήσει στο Λευκό Οίκο, ότι η ιαπωνική κυβέρνηση είχε συμφωνήσει να δεχτεί την άνευ όρων συνθηκολόγησή της.

Η 15η Αυγούστου 1945, η ημέρα που κατά τον Τρούμαν ανέμεναν οι Αμερικανοί αφότου σημειώθηκε η ιαπωνική επίθεση στο Περλ Χάρμπορ, είναι η επονομαζόμενη VJ Day (Victory over Japan Day), η οποία πανηγυρίζεται δεόντως και ευλόγως σε πολλές χώρες.