Θα έχουμε πάντα τη Μελίνα

Εξήντα, περίπου, χρόνια πριν, το 1960. Στα γυρίσματα της ταινίας «Φαίδρα» του Ζιλ Ντασέν. Η Μελίνα Μερκούρη και ο Αντονι Πέρκινς έχουν μια σκηνή στο Βρετανικό Μουσείο, στην αίθουσα με τα γλυπτά του Παρθενώνα. Η διεύθυνση του μουσείου προτάσσει διάφορες απαγορεύσεις και, τελικά, το γύρισμα γίνεται υπό περιοριστικούς όρους. Από τότε μπήκε στο μυαλό και στην ψυχή της Μελίνας η ιδέα για την επιστροφή των γλυπτών. Πολύ πριν αποφασίσει να ασχοληθεί ενεργά με την πολιτική. Οχι σαν κομματικό επικοινωνιακό πρότζεκτ αλλά σαν αυτό το «γαμώτο» που την πυροδοτούσε σε όλη της τη ζωή και την έκανε να τραβάει μπροστά χωρίς να λογαριάζει τα παντός είδους «κατσάβραχα».

Οταν το 1981 έγινε υπουργός Πολιτισμού, ένα από τα πρώτα πράγματα που έκανε ήταν να σχεδιάσει την εκστρατεία για την επιστροφή των Γλυπτών. Tο ίδιο θα έκανε και αν δεν ήταν υπουργός. Ο κερματισμένος Παρθενώνας ήταν, για εκείνη, μια αδικία, μια ανατροπή της αισθητικής ισορροπίας του μνημείου. Κάτι που δεν άντεχε ο αξιακός της κώδικας. Και προκειμένου να την αποκαταστήσει, υπερέβαινε ακόμη και τις διπλωματικές ισορροπίες που έπρεπε να κρατήσει.

Μέσω Μελίνας συνδέεται και ο Μπόρις Τζόνσον με τα γλυπτά. Το 1986 ήταν επικεφαλής του φοιτητικού συλλόγου Oxford Union που την κάλεσε στην Οξφόρδη να μιλήσει για τα «Ελγίνεια» όπως τα έλεγαν τότε. Αστραψε και βρόντηξε στην ομιλία της. «Δεν υπάρχουν Ελγίνεια. Τι θα πει Ελγίνεια; Υπάρχει ο Δαυίδ του Μιχαήλ Αγγελου. Ο Μυστικός Δείπνος του Ντα Βίντσι. Ο Ερμής του Πραξιτέλη. Οι ψαράδες του Τέρνερ. Η Καπέλα Σιξτίνα. Δεν υπάρχουν Ελγίνεια Μάρμαρα. Υπάρχουν τα Μάρμαρα του Παρθενώνα».

Η αίθουσα όπου έδωσε τη διάλεξη είχε δύο πόρτες. Η μια έγραφε Yes και η άλλη No. Στο τέλος, η Μελίνα κάλεσε όσους συμφωνούσαν με την επιστροφή των Γλυπτών να βγουν από την πρώτη και οι υπόλοιποι από την άλλη. Οι συνεργάτες της θυμούνται τον Τζόνσον να τρέχει να προλάβει να βγει πρώτος από την πόρτα που έγραφε Yes.