Έλληνας πήρε το «Όσκαρ Φυσικής» του 2020 – Για την πρώτη φωτό της μαύρης τρύπας

Τα τρία εκατομμύρια δολάρια του πλουσιοπάροχου Βραβείου Breakthrough Φυσικής 2020 θα μοιρασθούν εξίσου οι 347 επιστήμονες του Τηλεσκοπίου Ορίζοντα Γεγονότων (Event Horizon Telescope-EHT), οι οποίοι στις 10 Απριλίου είχαν ανακοινώσει ότι τράβηξαν την πρώτη φωτογραφία μαύρης τρύπας.

Ανάμεσα τους βρίσκεται και ένας Έλληνας επιστήμονας της διασποράς, ο καθηγητής αστρονομίας του Πανεπιστημίου της Αριζόνα Δημήτρης Ψάλτης, ο οποίος είχε καθοριστική συμβολή στο επίτευγμα.

Τι είναι ο θεσμός των βραβείων Breakthrough

Ο θεσμός των βραβείων Breakthrough ξεκίνησε το 2012 από τον Ρωσο-αμερικανό δισεκατομμυριούχο Γιούρι Μίλνερ, με τη στήριξη άλλων προσωπικοτήτων της Σίλικον Βάλεϊ, όπως ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ του Facebook και ο Σεργκέι Μπριν της Google. Πρόκειται για τα πιο γενναιόδωρα επιστημονικά βραβεία στον κόσμο, καθώς συγκριτικά κάθε Νόμπελ συνοδεύεται από εννέα εκατομμύρια σουηδικές κορώνες (περίπου ένα εκατομμύριο ευρώ).

Η απονομή θα γίνει σε «γκαλά» στις 3 Νοεμβρίου στο ερευνητικό κέντρο Ames της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA) στην Καλιφόρνια. Το βραβείο θα παραλάβει εκ μέρους της πολυμελούς διεθνούς επιστημονικής κοινοπραξίας ΕΗΤ ο Σεπ Ντοόουλμαν του Κέντρου Αστροφυσικής Χάρβαρντ-Σμιθσόνιαν.

Το κατόρθωμα των 347 επιστημόνων

Χρησιμοποιώντας οκτώ ευαίσθητα ραδιοτηλεσκόπια, στρατηγικά εγκατεστημένα ανά τον κόσμο σε Ανταρκτική, Χιλή, Μεξικό, Χαβάη, Αριζόνα και Ισπανία, και διασυνδεμένα μεταξύ τους ώστε να σχηματίζουν ένα τεράστιο ενιαίο εικονικό τηλεσκόπιο μεγάλο όσο η Γη, οι 347 επιστήμονες από 60 ερευνητικά κέντρα και πανεπιστήμια 20 χωρών κατόρθωσαν να δημιουργήσουν ένα «πορτρέτο» του περιβάλλοντος γύρω από μια υπερμεγέθη μαύρη τρύπα στο κέντρο του γαλαξία Messier 87, σε απόσταση 55 εκατομμυρίων ετών φωτός, η οποία έχει μάζα όσο 6,5 δισεκατομμύρια ήλιοι.

Τι βλέπουμε στην φωτογραφία

Η φωτογραφία, η οποία καλύπτει μια περιοχή διαμέτρου περίπου 40 δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων (τρία εκατομμύρια φορές το μέγεθος της Γης) δείχνει ένα φωτεινό δακτύλιο που περιβάλλει μια σκοτεινή περιοχή, από την οποία τίποτε δεν μπορεί να δραπετεύσει, ούτε το φως. Η ίδια η μαύρη τρύπα δεν έχει χρώμα, αλλά τα υλικά που απορροφά γύρω της, γίνονται καυτά αέρια και αλλάζουν χρώματα.

Τα σχέδια και οι βλέψεις της ομάδας

Η ομάδα του ΕΗΤ σχεδιάζει πλέον να τραβήξει το πρώτο έγχρωμο βίντεο μιας μαύρης τρύπας και γι’ αυτό το σκοπό θα θέσει σε τροχιά τρία μικρά δορυφορικά τηλεσκόπια, που θα συμπληρώσουν το δίκτυο των επίγειων ραδιοτηλεσκοπίων, το οποίο επίσης θα διευρυνθεί με την προσθήκη νέων σε Γροιλανδία, Γαλλία και Αφρική. Οι επιστήμονες θέλουν να φωτογραφήσουν τη μαύρη τρύπα του δικού μας γαλαξία, καθώς επίσης -μέσω βιντεοσκόπησης- να δουν μια μαύρη τρύπα σε δράση, καθώς περιστρέφεται όπως οι πλανήτες και «ρουφά» οτιδήποτε γύρω της χάρη στην τρομερή βαρυτική έλξη της, η οποία παραμορφώνει το χωροχρόνο.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ