Σεισμός: 13 Σεπτεμβρίου 1986 – Όταν ο Εγκέλαδος ισοπέδωσε την Καλαμάτα

Σάββατο 13 Σεπτεμβρίου 1986. Ήταν ένα γλυκό φθινοπωρινό βράδυ όταν ο εγκέλαδος έπληξε την πόλη της Καλαμάτας, αφήνοντας πίσω του 35 νεκρούς, πάνω από 300 τραυματίες και ανυπολόγιστες υλικές καταστροφές, καθιστώντας ακατάλληλα προς κατοίκηση 7 στα 10 κτίρια της μεσσηνιακής πρωτεύουσας.

Στις 8:21 μμ μια ισχυρή δόνηση συγκλόνισε τους κατοίκους της Καλαμάτας. Ο σεισμός των 6,2 Ρίχτερ κράτησε αρκετά δευτερόλεπτα, χρόνος αρκετός να προκαλέσει ανεπανόρθωτες ζημιές στα περισσότερα κτίρια.

Με το που σταμάτησε χιλιάδες κάτοικοι της πόλης βγήκαν έντρομοι στους δρόμους. Για ώρες επικρατούσε πανδαιμόνιο. Δρόμοι και πλατείες είχαν πλημμυρίσει από κόσμο, ενώ οι δρόμοι της πόλης ήταν μποτιλιαρισμένοι από εκατοντάδες αυτοκίνητα πυο προσπαθούσαν να απομακρυνθούν προς τις γύρω περιοχές.

Τις πρώτες ώρες μετά τον σεισμό η Καλαμάτα βυθίζεται στο σκοτάδι από τη διακοπή ρεύματος, ενώ κομμένο είναι και το νερό. Όσοι είχαν θέα στο βουνό Καλάθι αφηγούνταν -με μεγάλη δόση υπερβολής, είναι αλήθεια, ότι το είδαν να ανασηκώνεται. Τέτοιο ήταν το τράνταγμα από το σεισμό.

Λίγο πριν το χτύπημα του εγκέλαδου αρκετοί ήταν εκείνοι που βρίσκονταν στο λιμάνι για τα εγκαίνια της ακτοπλοϊκής σύνδεσης Καλαμάτας- Κρήτης. Το πλοίο που βρισκόταν στο λιμάνι για τα εγκαίνια της ακτοπλοικής γραμμής θα μετατράπηκε σε χώρο φιλοξενίας των σεισμοπαθών μέχρι να φτάσουν κοντέινερ και σκηνές.

Το χωριό Ελαιοχώρι καταστρέφεται ολοσχερώς ενώ αρκετά από τα γύρω χωριά δεν θα μπορούν να κατοικηθούν για καιρό. Ο σεισμός προκάλεσε κατολισθήσεις και μεγάλοι βράχοι αποκολλήθηκαν από τον Ταύγετο με αποτέλεσμα κάποιοι να πέσουν στο Εθνικό δίκτυο Σπάρτης Καλαμάτας όπου η κυκλοφορία διακόπηκε για 24 ώρες.

Ακολούθησαν πολλαπλοί μετασεισμοί, οι οποίοι έφτασαν μέχρι και τα 5,6 ρίχτερ. Οι τραυματίες δε χωρούσαν στο νοσοκομείο, γι΄αυτό και τοποθετήθηκαν κρεβάτια στο προαύλιο. Δημιουργήθηκαν 30 καταυλισμοί, οι οποίοι φιλοξένησαν όλους τους κατοίκους που φοβούνταν να γυρίσουν στα σπίτια τους.

Όσοι είχαν συγγενείς στην Αθήνα ή σε άλλες πόλεις εγκατέλειψαν αρχικά την Καλαμάτα και με ό,τι είχαν περισώσει έμειναν για αρκετό καιρό μακριά από την πόλη.

Η επόμενη μέρα

Οι κάτοικοι της Καλαμάτας ξενύχτησαν εκείνο το βράδυ, αλλά τα χειρότερα έφθασαν το επόμενο πρωί όταν αντίκρισαν το μέγεθος της καταστροφής.

Όταν ο καπνός από τις πτώσεις κτιρίων κατακάθισε στην πόλη ακούγονταν μόνο κλάματα και φωνές. Η τότε νεοσύστατη ΕΜΑΚ φθάνει στην πόλη και τα συνεργεία αρχίζουν αμέσως να ψάχνουν για επιζώντες. Στις έρευνες συνδράμουν ομάδες διάσωσης από Γαλλία και Γερμανία.

Η Ελλάδα παρακολουθούσε από την τηλεόραση τις προσπάθειες των διασωστών που είχαν επικεντρωθεί στην περιοχή Νησάκι, στην οδό Αριστείδου 28. Εκεί στα συντρίμμια μιας νεοσύστατης πολυκατοικίας είχαν εγκλωβιστεί οι περισσότεροι ένοικοί της. Από τις πλέον συγκινητικές στιγμές που έδωσαν δύναμη και θάρρος στους διασώστες και στους κατοίκους ήταν η στιγμή που από το σημείο απεγκλωβίζεται ένα βρέφος μόλις δέκα ημερών.

Εντοπίστηκε από ειδικά εκπαιδευμένα σκυλιά των σωστικών συνεργείων. Τα σωστικά συνεργεία έψαχναν πόρτα πόρτα για επιζώντες. Έξω από πολλά κτίρια που είχαν καταρρεύσει ακούγονταν φωνές και κλάματα. Τα συνεργεία της ΕΜΑΚ κατέβαλαν υπεράνθρωπες προσπάθειες για να σώσουν όσους είχαν εγκλωβιστεί στα συντρίμμια.

Η Καλαμάτα έμοιαζε τότε με βομβαρδισμένη πόλη. Οι σεισμοπαθείς έμειναν για περισσότερο από έναν χρόνο σε λυόμενα και σκηνές, ενώ για κακή τους τύχη τον χειμώνα του 1986-1987 χιόνισε αρκετά -πράγμα σπάνιο για την περιοχή- με αποτέλεσμα οι άνθρωποι να πρέπει να αντιμετωπίσουν το τσουχτερό κρύο στις σκηνές.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι δείκτες του ρολογιού στο καμπαναριό του ιερού ναού της πολιούχου Υπαπαντής του Σωτήρος έχουν σταματήσει από τότε στις 20:21…

Η ανασυγκρότηση

Η Καλαμάτα έμοιαζε με βομβαρδισμένη πόλη. Για τα επόμενα τουλάχιστον 5 χρόνια έγινε μια τεράστια προσπάθεια να ανασυγκροτηθεί η πόλη και να γίνει λειτουργική για τους κατοίκους της, αν και αρκετοί προσωρινά την εγκατέλειψαν.

Το βράδυ της 13ης Σεπτεμβρίου του 1986 αποτέλεσε σταθμό για τη σύγχρονη ιστορία της Καλαμάτας, αλλά και παράδειγμα προς μίμηση αφού χάρη στην εμπνευσμένη δημοτική αρχή που είχε και το πείσμα των κατοίκων της η πόλη αναγεννήθηκε από τις στάχτες της…