Απειλές Τραμπ κατά Ιράν για την επίθεση στην Aramco – Παγκόσμια ανησυχία

Στραμμένο είναι για άλλη μία φορά το παγκόσμιο ενδιαφέρον στην οξεία αντιπαράθεση ΗΠΑ και Ιράν, με αφορμή την επίθεση του Σαββάτου στις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις της εταιρείας Aramco στη Σαουδική Αραβία. Αν και την ευθύνη για την επίθεση ανέλαβαν οι αντάρτες Χούτι της Υεμένης, οι ΗΠΑ δηλώνουν ότι δεν έχουν αποδείξεις ότι προήλθε από το έδαφος της Υεμένης.

Η ευθεία απειλή του Αμερικανού προέδρου, την Κυριακή μέσω Twitter, ότι «έχουμε στοχεύσει και οπλίσει» πυροδότησε σενάρια για κάποιου είδους στρατιωτική κλιμάκωση με το Ιράν.

Saudi Arabia oil supply was attacked. There is reason to believe that we know the culprit, are locked and loaded depending on verification, but are waiting to hear from the Kingdom as to who they believe was the cause of this attack, and under what terms we would proceed!

— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) September 15, 2019

Παράλληλα, το Ιράν πολλές φορές έχει δηλώσει έτοιμο για απάντηση στις ΗΠΑ εάν υπάρξει κλιμάκωση στα εδάφη του ή στον Περσικό Κόλπο. Το… κερασάκι στην τούρτα της όλης έντασης στην περιοχή ήταν η σημερινή σύλληψη ενός νέου τάνκερ στα Στενά του Ορμούζ από τους Φρουρούς της Επανάστασης του Ιράν.

Νωρίτερα σήμερα, η Σαουδική Αραβία δημοσίευσε τα αποτελέσματα της προκαταρκτικής έρευνας, τα οποία φυσικά συνηγορούν με όσα υποστηρίζουν οι Αμερικάνοι σύμμαχοί τους. Σύμφωνα με την έκθεση της ΣΑ, τα πλήγματα στις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις προήλθαν από δυτική – βορειοδυτική κατεύθυνση και πραγματοποιήθηκαν με ιρανικά όπλα. Σε αυτό έρχεται να προστεθούν και οι φωτογραφίες από δορυφόρους που έδωσαν στη δημοσιότητα οι ΗΠΑ και δείχνουν ότι οι εγκαταστάσεις φέρουν σημαντικές ζημιές από τη δυτικά τους πλευρά.

Όλοι τώρα αναμένουν την επόμενη κίνηση των ΗΠΑ και δη του Ντόναλντ Τραμπ. Προς το παρόν, ο ίδιος περιορίστηκε να δηλώσει ότι θα στηρίξει τους Σαουδάραβες συμμάχους, αλλά περισσότερη αγωνία προκαλεί το γεγονός αν θα πραγματοποιήσει την απειλή του. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ δεν έχει κρατήσει σταθερή στάση σε αυτό το θέμα, όπως φάνηκε και από την αντιμετώπιση της κρίσης με τα δεξαμενόπλοια στα Στενά του Ορμούζ, ενώ έχει αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο συνάντησής του με τον Ιρανό ομόλογό του, Χασάν Ροχανί.

«Το Ιράν υπονομεύει τη διεθνή τάξη»

Οι ΗΠΑ εξαρχής είχαν ασκήσει πολεμική ρητορική για το ζήτημα αυτό, τόσο με τα tweets-φωτιά του Τραμπ όσο και με τις κατηγορίες που εξαπέλυσε ο υπουργός Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο.

Τους τόνους ανέβασε σήμερα και ο υπουργός Άμυνας, Μαρκ Έσπερ, ο οποίος δήλωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής «θα υπερασπιστούν τη διεθνή τάξη» την οποία «υπονομεύει το Ιράν» μετά την «άνευ προηγουμένου επίθεση» στις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις της Σαουδικής Αραβίας.

Ο επικεφαλής του Πενταγώνου ανέφερε, μέσω του Twitter, ότι νωρίτερα συμμετείχε σε ένα συμβούλιο στον Λευκό Οίκο προκειμένου να ενημερώσει για την κατάσταση τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ.

The United States military, with our interagency team, is working with our partners to address this unprecedented attack and defend the international rules-based order that is being undermined by Iran.

— @EsperDoD (@EsperDoD) September 16, 2019

Ο Έσπερ πρόσθεσε ότι το Σαββατοκύριακο μίλησε τηλεφωνικά για το θέμα με τον πρίγκιπα διάδοχο της Σαουδικής Αραβίας και τον υπουργό Άμυνας του Ιράκ.

Ροχανί: «Ανταποδοτικό μέτρο» η επίθεση στις εγκαταστάσεις της Aramco

Υπενθυμίζεται ότι τo Iράν έχει αρνηθεί οποιαδήποτε ανάμειξη στην επίθεση στις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις της Aramco. Την ευθύνη για την επίθεση του Σαββάτου έχουν αναλάβει οι αντάρτες Χούτι, οι οποίοι βέβαια στηρίζονται από το Ιράν και ελέγχουν την πρωτεύουσα της Υεμένης.

Στο πλαίσιο αυτό, ο πρόεδρος του Ιράν Χασάν Ροχανί δήλωσε απόψε ότι οι επιθέσεις στις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις της Aramco ήταν ένα «ανταποδοτικό μέτρο» του «λαού της Υεμένης» στις επιθέσεις που δέχονται καθημερινά στη χώρα τους.

«Ο λαός της Υεμένης ασκεί το νόμιμο δικαίωμά του στην άμυνα… Η Υεμένη είναι στόχος καθημερινών βομβαρδισμών (…) Ο λαός ήταν υποχρεωμένος να απαντήσει. Το μόνο που κάνουν είναι να αμύνονται», είπε ο Ροχανί στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στην Άγκυρα, μετά τις συνομιλίες που είχε με τους ομολόγους του της Τουρκίας και της Ρωσίας για το ζήτημα της Συρίας.

Ανησυχία από το ΝΑΤΟ

Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, δήλωσε σήμερα ότι ανησυχεί πολύ για «τον κίνδυνο κλιμάκωσης» μετά τις επιθέσεις στη Σαουδική Αραβία, κατηγορώντας την Τεχεράνη ότι «αποσταθεροποιεί όλη τη Μέση Ανατολή».

Σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Γαλλικό Πρακτορείο στη Βαγδάτη, ο Γενς Στόλτενμπεργκ κάλεσε όλες τις πλευρές «να αποφύγουν τέτοιες επιθέσεις επειδή μπορεί να έχουν αρνητικές συνέπειες για όλη την περιοχή και ανησυχούμε πολύ για τον κίνδυνο κλιμάκωσης».

Αυτή ήταν η πρώτη δήλωση που έκανε ο γγ του ΝΑΤΟ μετά την επίθεση στις εγκαταστάσεις της πετρελαϊκής εταιρείας Aramco. «Το Ιράν στηρίζει διάφορες τρομοκρατικές οργανώσεις και είναι υπεύθυνο για την αποσταθεροποίηση όλης της περιοχής», επέμεινε ο Στόλτενμπεργκ.

Ο Πούτιν θέλει να πουλήσει αντιαεροπορικά συστήματα στη Σαουδική Αραβία

Μέσα σε όλη αυτήν την ένταση και τις αλλεπάλληλες δηλώσεις από όλες τις πλευρές, ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν βρήκε ευκαιρία και πρότεινε σήμερα στη Σαουδική Αραβία να αγοράσει ρωσικό αντιπυραυλικό σύστημα για να υπερασπιστεί τα εδάφη της.

«Είμαστε έτοιμοι να βοηθήσουμε τη Σαουδική Αραβία ώστε να μπορέσει να προστατεύσει το έδαφός της. Θα μπορούσαμε να το κάνουμε με τον ίδιο τρόπο που το Ιράν το έχει ήδη κάνει, αγοράζοντας το σύστημα S-300 και με τον τρόπο που το έκανε η Τουρκία, που αγόρασε το ρωσικό αντιαεροπορικό σύστημα S-400», είπε ο Πούτιν, μετά την τριμερή συνάντηση που είχε στην Άγκυρα με τους ομολόγους του της Τουρκίας και του Ιράν για το ζήτημα της Συρίας.

Αυτά τα όπλα «σίγουρα θα προστατεύσουν οποιεσδήποτε υποδομές στη Σαουδική Αραβία», πρόσθεσε.

Στα ύψη η τιμή του πετρελαίου – Οι κερδισμένοι και οι χαμένοι

Η τιμή του μαύρου χρυσού κατάγραψε σήμερα τη μεγαλύτερη ενδοσυνεδριακή άνοδό της από το 1991, καθώς η επίθεση στις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις της εταιρείας Aramco είχε ως αποτέλεσμα να σταματήσει η άντληση ποσότητας πετρελαίου ίσης με το 5% της παγκόσμιας παραγωγής αργού.

Μεγάλος χαμένος της όλης υπόθεσης θεωρείται καταρχάς η Σαουδική Αραβία. Η επίθεση θέτει ερωτηματικά για την ικανότητα του βασιλείου να προστατεύει τις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις του –από τις οποίες εξαρτώνται τα έσοδά του– παρά τις τεράστιες επενδύσεις που έχουν γίνει για τον σκοπό αυτόν.

Το σχέδιο εισαγωγής της Aramco στο Χρηματιστήριο θα αναβληθεί κατά πάσα πιθανότητα, επειδή η επίθεση αυτή ίσως πλήξει την αξία της μετοχής της. «Εάν η εταιρεία, οι υποδομές της και τα αποθέματά της κινδυνεύουν, οι επενδυτές θα ζητήσουν περισσότερα για τα χρήματα που θα δώσουν», εξήγησε ο Νιλ Γουίλσον, αναλυτής στην Markets.com.

Παρά την οξεία αντίδρασή τους στην όλη υπόθεση, σύμφωνα με αναλυτές της JBC Energy, οι ΗΠΑ μπορεί να επωφεληθούν από αυτήν την επίθεση εναντίον του πετρελαϊκού κολοσσού της Σ. Αραβίας, χάρη στη δική τους παραγωγή, που έχει ενισχυθεί και από την μαζική εξόρυξη σχιστολιθικού πετρελαίου.

«Οι ΗΠΑ απλώς θα συνεχίσουν την άντληση και οι αυξημένες τιμές το μόνο που θα κάνουν είναι να στηρίξουν την ανάπτυξη της αμερικανικής παραγωγής», είπε ο Γουίλσον.

Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε ότι η χώρα του μπορεί να χρησιμοποιήσει τα στρατηγικά αποθέματά της ώστε να μετριάσει βραχυπρόθεσμα κάποιο ενδεχόμενο σοκ στις αγορές. Το γεγονός αυτό ανάγει τις ΗΠΑ, ως εξαγωγείς πετρελαίου πλέον, σε εναλλακτική δύναμη ρύθμισης της προσφοράς, σύμφωνα με τον αναλυτή Ντέιβιντ Τσίταμ της XTB.

Από την άλλη πάντως, η αύξηση της τιμής του πετρελαίου μπορεί να πιέσει περισσότερο την ανάπτυξη που έχει μπει σε φάση επιβράδυνσης.

Το Ιράν, μετά τις κυρώσεις που του επέβαλαν οι ΗΠΑ και το εμποδίζουν να πουλήσει το δικό του πετρέλαιο στο εξωτερικό, κατηγορείται τώρα ευθέως από την Ουάσινγκτον για την επίθεση του Σαββάτου. Ο Ντόναλντ Τραμπ απείλησε με αντίποινα την Τεχεράνη.

Η Κίνα, που έχει ήδη εμπλακεί σε έναν εμπορικό πόλεμο με τις ΗΠΑ, εκτιμάται ότι θα πληγεί από την επίθεση επειδή η ενεργοβόρα οικονομία της εξαρτάται κατά πολύ από τις τιμές του πετρελαίου.

Η δεύτερη μεγαλύτερη χώρα εξαγωγός πετρελαίου, η Ρωσία, «ασφαλώς είναι μεταξύ εκείνων που δηλώνουν έτοιμες να αναπληρώσουν το κενό, εφόσον χρειαστεί» και κατά συνέπεια να επωφεληθεί βραχυπρόθεσμα, σύμφωνα με τον αναλυτή της Oanda Κρεγκ Έρλαμ. Πολλά ωστόσο θα εξαρτηθούν από το χρονικό διάστημα που θα χρειαστεί η Σαουδική Αραβία για να αποκαταστήσει τις ζημιές και να επαναφέρει την παραγωγή της στα προηγούμενα επίπεδα, πρόσθεσε.

Ο μεγαλύτερος χαμένους από όλους είναι οι καταναλωτές. Η αναμενόμενη αύξηση της τιμής της βενζίνης θα μπορούσε να πλήξει την παγκόσμια οικονομία, αφού θα περικόψει τον προϋπολογισμό των καταναλωτών. Στη Γαλλία, για παράδειγμα, αναμένεται ότι εντός των επόμενων ημερών η τιμή της βενζίνης θα αυξηθεί κατά 4-5 λεπτά, όπως εκτιμά ο Φρανσίς Ντισέ, ο πρόεδρος της γαλλικής Ένωσης Πετρελαιοβιομηχάνων (UFIP).