Τα γεωπολιτικά συμφραζόμενα της σύγκρουσης στον Κόλπο

Το Ριάντ κατηγόρησε ευθέως την Τεχεράνη για τις επιθέσεις εναντίον πετρελαϊκών της εγκαταστάσεων το περασμένο Σάββατο, υποστηρίζοντας ότι τα όπλα που χρησιμοποιήθηκαν προέρχονται από το Ιράν. Οι ΗΠΑ φαίνεται να συμμερίζονται αυτές τις εκτιμήσεις και αυτό παρά το γεγονός ότι οι αντάρτες Χούθι της Υεμένης, που πολεμούν τον σαουδαραβικό στρατιωτικό συνασπισμό, ανέλαβαν την ευθύνη των επιθέσεων.

Η Ουάσιγκτον ωστόσο το αμφισβητεί. Την ίδια ώρα οι New York Times κάνουν λόγο για δορυφορικές λήψεις που αποδεικνύουν ότι οι επιθέσεις ξεκίνησαν από το Ιράν. Η Τεχεράνη αρνείται βέβαια οποιαδήποτε ανάμειξη.

«Προπαγανδιστικός ελιγμός» των ΗΠΑ;

Η απόδοση ευθυνών ήταν αυτή τη φορά εμφανώς βεβιασμένη, σχολιάζει ο Γκύντερ Μάιερ από το Κέντρο Ερευνών του Αραβικού Κόσμου στο Πανεπιστήμιο του Μάιντς, προσθέτοντας ότι πρόκειται για «προπαγανδιστικό ελιγμό». Τόσο ο αμερικανός πρόεδρος Τραμπ όσο και ο υπουργός Εξωτερικών Πομπέο παρουσιάζουν το ζήτημα ως επίθεση του Ιράν κατά της ενεργειακής τροφοδοσίας του πλανήτη, όπως λέει. «Με τον τρόπο αυτό αποπροσανατολίζουν αποτελεσματικά από το γεγονός ότι με τη βοήθεια των ΗΠΑ η Σαουδική Αραβία έχει οικοδομήσει εδώ και χρόνια με έναν ετήσιο αμυντικό προϋπολογισμό ύψους 70 δις δολαρίων τον πιο σύγχρονο αμυντικό και επιθετικό εξοπλισμό της ευρύτερης περιοχής. Με αυτά τα όπλα (σσ. ΗΠΑ και Σαουδική Αραβία) συνέβαλαν μέσω της επέμβασης στην Υεμένη στην μεγαλύτερη ανθρωπιστική καταστροφή στην ιστορία της χώρας».

Τα Στενά του Ορμούζ είναι η εστία δυο παράλληλων συγκρούσεων: από τη μια ο «πόλεμος δι΄ αντιπροσώπων» στην Υεμένη μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ιράν και από την άλλη η εντεινόμενη -λόγω ακύρωσης της πυρηνικής συμφωνίας- κρίση μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν.

Συνεργασία Ιράν-Κίνας;

Η όλη κατάσταση αποκτά ξεχωριστή βαρύτητα στα συμφραζόμενα της στενής οικονομικής και στρατιωτικής συνεργασίας που σύμφωνα με το Petroleum Economist φέρεται να επιδιώκει με το Ιράν η Κίνα. Το Πεκίνο σχεδιάζει να επενδύσει στο Ιράν πάνω από 400 δις δολάρια, μεταξύ άλλων για την ανάπτυξη της ιρανικής παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου αλλά και για έργα υποδομών. Οι μαζικές αυτές επενδύσεις θα άλλαζαν εκ θεμελίων τους γεωστρατηγικούς συσχετισμούς στον Περσικό Κόλπο και δη σε βάρος της Σαουδικής Αραβίας και των ΗΠΑ.

Μέχρι στιγμής ωστόσο οι πληροφορίες αυτές δεν φαίνεται να επιβεβαιώνονται. Τόσο το Πεκίνο όσο και η Τεχεράνη τηρούν σιγή ιχθύος.

Σύμφωνα με τον Γκύντερ Μάιερ πάντως η ιρανοκινεζική προσέγγιση θα μπορούσε να εξηγήσει την πρόσφατη κλιμάκωση της έντασης στην Αραβική Χερσόνησο. Διότι εάν υπάρξει όντως μια τόσο στενή οικονομική συνεργασία μεταξυ Τεχεράνης και Πεκίνου, θεωρείται βέβαιο ότι η Κίνα θα έστελνε στο Ιράν και προσωπικό ασφαλείας για την προστασία των επενδύσεών της. Αυτό με τη σειρά του θα λειτουργούσε αποτρεπτικά για όσους εξετάζουν το ενδεχόμενο ανάληψης στρατιωτικής δράσης εναντίον του Ιράν. Όπως σημειώνει ο ειδικός, «εάν οι ΗΠΑ σκοπεύουν να επιτεθούν όντως στο Ιράν, τώρα θα ήταν η κατάλληλη στιγμή».

Κέρστεν Κνιπ

Επιμέλεια: Κώστας Συμεωνίδης