Στη Βουλή οι συμβάσεις για υδρογονάθρακες σε Ιόνιο και Κρήτη

Για ηχηρή ψήφο εμπιστοσύνης μεγάλων διεθνών πετρελαϊκών εταιρειών που θα πραγματοποιήσουν επενδύσεις ύψους εκατομμυρίων ευρώ, ακόμα και στο βασικό στάδιο των ερευνών, κάνει λόγο το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σε ενημερωτικό σημείωμα του για τις συμβάσεις μίσθωσης τεσσάρων περιοχών σε Κρήτη και Ιόνιο για έρευνες υδρογονανθράκων, που κατατέθηκαν απόψε για κύρωση στη Βουλή.

«Η κύρωση των συμβάσεων –οι διαπραγματεύσεις για τις οποίες διήρκεσαν από το 2015 έως το 2019-ενισχύει την εξωστρέφεια της Ελλάδας στον αναπτυσσόμενο τομέα υδρογονανθράκων και συνιστά ψήφο εμπιστοσύνης μεγάλων διεθνών πετρελαϊκών εταιρειών που θα επενδύσουν 140 εκατ. ευρώ στο στάδιο των ερευνών. Οι επενδύσεις αυτές θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας και θα ενισχύσουν τις τοπικές κοινωνίες» αναφέρει το υπουργείο.

Πρόκειται για τις περιοχές:

-για τις δυο θαλάσσιες περιοχές «Νοτιοδυτικά Κρήτης» και «Δυτικά Κρήτης» εισάγονται προς κύρωση οι δυο συμβάσεις που υπεγράφησαν στις 27 Ιουνίου 2019 μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και της κοινοπραξίας Total, ExxonMobil και Ελληνικών Πετρελαίων.

– για τη θαλάσσια περιοχή «Ιόνιο» (Δυτική Ελλάδα) εισάγεται προς κύρωση η σύμβαση που υπεγράφη στις 9 Απριλίου 2019 μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και της κοινοπραξίας Repsol-Ελληνικά Πετρέλαια.

– για τη θαλάσσια περιοχή «Περιοχή 10 Ιόνιο Πέλαγος» (Κόλπος Κυπαρισσίας) εισάγεται προς κύρωση η σύμβαση που υπεγράφη στις 9 Απριλίου 2019 μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και των Ελληνικών Πετρελαίων.

Η Ελλάδα έχει σήμερα 9 θαλάσσιες και χερσαίες παραχωρήσεις.

Με την κύρωση από τη Βουλή των σημερινών τεσσάρων συμβάσεων, ο συνολικός αριθμός θα ανέλθει σε 13.

Τα 13 θαλάσσια και χερσαία «οικόπεδα», στα οποία το Ελληνικό Δημόσιο έχει παραχωρήσει δικαιώματα έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων

Τα οφέλη

Στην παρουσίαση του υπουργείου, στο κεφάλαιο που μιλά για τα άμεσα οφέλη αναφέρει επενδύσεις 140 εκατ. ευρώ, τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, την ενίσχυση τοπικών κοινωνιών.

Αυτή η εξέλιξη, μακροπρόθεσμα, θα ενισχύσει περαιτέρω την ενεργειακή ασφάλεια και τον εφοδιασμό της Ελλάδας καθώς και τη γεωστρατηγική θέση της χώρας ως έναν σημαντικό ενεργειακό κόμβο της Ευρώπης.

Τονίζεται ακόμη ότι:

– Για κάθε άμεση θέση εργασίας στον κλάδο των υδρογονανθράκων δημιουργούνται 3 νέες θέσεις πλήρους απασχόλησης στην ευρύτερη οικονομία σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο,

– Για κάθε ευρώ που θα αμείβονται οι άμεσα εργαζόμενοι στον κλάδο, θα δημιουργούνται άλλες 2 θέσεις εργασίας σε άλλους κλάδους της οικονομίας ενισχύοντας περαιτέρω την απασχόληση με νέες και καλά αμειβόμενες δουλειές.

Το 2020 οι πρώτες γεωτρήσεις

Εφόσον οι έρευνες πιστοποιήσουν ότι οι ποσότητες φυσικού αερίου ή αργού πετρελαίου είναι απολήψιμες, οι πρώτες γεωτρήσεις αναμένεται να πραγματοποιηθούν το 2020.

– Κατά το οκταετές βασικό στάδιο ερευνών, οι εταιρείες-ανάδοχοι καλούνται να επενδύσουν σωρευτικά ποσό της τάξης των 140 εκατ. ευρώ για τη διενέργεια γεωφυσικών ερευνών, τον καθορισμό των πιθανών γεωτρητικών στόχων και τη διενέργεια ερευνητικών γεωτρήσεων.

– Όλες οι συμβάσεις μίσθωσης περιλαμβάνουν αυστηρό πλέγμα διατάξεων που διασφαλίζει ότι η έρευνα και η εκμετάλλευση υδρογονανθράκων θα διεξαχθεί με απόλυτο σεβασμό στην προστασία του περιβάλλοντος.

– Προβλέπεται ρητά η λήψη μέτρων επανόρθωσης στα οποία οφείλουν να προβούν οι εταιρείες σε περίπτωση που οι εργασίες που εκτελούν θέτουν σε κίνδυνο φυσικά πρόσωπα ή περιουσίες ή ρυπαίνουν ή βλάπτουν την χλωρίδα, πανίδα και υδρόβια ζωή ή το περιβάλλον.

– Αναφορικά με τον τουρισμό, η εμπειρία από την 40ετή παραγωγή στον κόλπο της Καβάλας (κοίτασμα Πρίνου), περιοχή που γειτνιάζει με τη δημοφιλή Θάσο, δείχνει ότι με την ορθή εφαρμογή των διεθνών καλών πρακτικών και των περιβαλλοντικών προβλέψεων, ο τουρισμός και η εκμετάλλευση υδρογονανθράκων μπορούν να συνυπάρξουν αρμονικά.

– Η έρευνα για υδρογονάνθρακες, ιδίως όσον αφορά στην ανεύρεση φυσικού αερίου, είναι ένας από τους κρισιμότερους παράγοντες που θα επηρεάσουν το ενεργειακό μείγμα της χώρας για τα επόμενα 30 τουλάχιστον χρόνια, με δεδομένο ότι το φυσικό αέριο αποτελεί το καύσιμο «γέφυρα» που θα επιτρέψει τη βαθμιαία μετάβαση σε εναλλακτικές, φιλικότερες προς το περιβάλλον πηγές ενέργειας.

Στο πλαίσιο αυτό, η έρευνα για υδρογονάνθρακες στην Ελλάδα, σε συνέργεια με τα μεγάλα projects κατασκευής αγωγών μεταφοράς φυσικού αερίου όπως είναι ο TAP, ο IGB και ο EastMed και των υπαρχόντων και μελλοντικών τερματικών σταθμών (Ρεβυθούσα, Αλεξανδρούπολη) αποτελούν τμήματα της διαδικασίας διαφοροποίησης του ενεργειακού μείγματος, ενισχύοντας την ενεργειακή ασφάλεια και την ασφάλεια εφοδιασμού της χώρας και εδραιώνοντάς την ως ένα σημαντικό ενεργειακό κόμβο στην περιοχή της Νοτιανατολικής Ευρώπης.

Η εισηγητική έκθεση

Όπως επισημαίνεται στην εισηγητική έκθεση, η κύρωση των συμβάσεων αποτελεί ιδιαίτερα σημαντική εξέλιξη για την Ελλάδα, καθώς προωθεί τη διαδικασία έρευνας υδρογονανθράκων, ενισχύοντας τις προϋποθέσεις για ουσιαστική συμμετοχή του κλάδου στην ανάπτυξη της οικονομίας, με σεβασμό στο περιβάλλον, ισχυρά οικονομικά αντισταθμιστικά οφέλη για τις τοπικές κοινωνίες και σημαντικά δημόσια έσοδα για τον κρατικό Προϋπολογισμό.

Τονίζεται ακόμη, ότι η κύρωση των συμβάσεων ενισχύει περαιτέρω τη θέση της Ελλάδας ως ενεργειακού κόμβου, σε συνέχεια πρωτοβουλιών για την κατασκευή αγωγών διέλευσης φυσικού αερίου (αγωγός ΤΑΡ) αλλά και για την υπογραφή αντίστοιχων συμβάσεων μίσθωσης για τις περιοχές «Κατάκολο», «Ιωάννινα» και «Πατραϊκός Κόλπος (Δυτικά) το 2014 και «Αιτωλοακαρνανία», «Βορειοδυτική Πελοπόννησος», «’Αρτα – Πρέβεζα» και θαλάσσια περιοχή 2 στο Ιόνιο το 2018.

Στην εισηγητική έκθεση επισημαίνονται τα οφέλη του Δημοσίου από τις έρευνες (έσοδα από τη φορολογία των εταιριών, ενίσχυση των τοπικών κοινωνιών με τον περιφερειακό φόρο, θέσεις εργασίας, απόδειξη της εμπιστοσύνης σημαντικών επενδυτών προς τη χώρα μας, εισαγωγή τεχνογνωσίας). «Δεδομένου δε, ότι η εξόρυξη υδρογονανθράκων συνδέεται με το έδαφος για τον υποθαλάσσιο όπως η συγκεκριμένη περίπτωση, χώρο της επικρατείας, πρόκειται κατ’ ουσίαν για άσκηση εθνικής κυριαρχίας και εθνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων εκ μέρους του ελληνικού Δημοσίου επί των πηγών υδρογονανθράκων» σημειώνεται.

Η ερευνητική περίοδος και για τις δύο περιοχές είναι 8 χρόνια και η περίοδος εκμετάλλευσης (στην περίπτωση που ανακαλυφθουν εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα), 25 χρόνια. Τα έσοδα του Δημοσίου σε περίπτωση ανακάλυψης υδρογονανθράκων, υπολογίζονται συνολικά σε 40 % του συνολικού οικονομικού οφέλους της επένδυσης, που προκύπτει ως εξής: 20 % φόρος εισοδήματος, συν 5 % περιφερειακός φόρος και το υπόλοιπα προκύπτει από την είσπραξη των δικαιωμάτων (royalties) τα οποία κλιμακώνονται ανάλογα με το μέγεθος της ανακάλυψης. Επιπλέον προβλέπονται στρεμματικές αποζημιώσεις, μπόνους υπογραφής, πρώτης παραγωγής, συμμετοχή των εταιριών στις δαπάνες για υποδομές και εκπαίδευση στελεχών του ΥΠΕΝ και της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων.

Οι συμβάσεις περιέχουν αυστηρά μέτρα περιβαλοντικής προστασίας και μείωσης των περιβαλλοντικών κινδύνων, τόσο κατά το ερευνητικό, όσο και το παραγωγικό στάδιο.