Σίφης Μιγάδης: Ο πιλότος που πέταξε με κατεστραμμένο κινητήρα πάνω από την Αθήνα

To 1978 ένα Jumbo της Ολυμπιακής με 418 επιβάτες, παραλίγο να πέσει στο κέντρο της Αθήνας, λίγα μόλις λεπτά μετά την απογείωση του. Η τραγωδία απετράπη χάρη στον πιλότο του αεροσκάφους Σήφη Μιγάδη, ο οποίος κατάφερε να κρατήσει στον αέρα το αεροπλάνο.

Το επίτευγμα του διδάσκεται στα σεμινάρια της Boeing, καθώς νίκησε τους νόμους της φυσικής, πετώντας σε εξαιρετικά χαμηλό ύψος και με ελάχιστη ταχύτητα. Η αποφυγή της συντριβής θεωρείται «θαύμα», ενώ σε όλες τις προσομοιώσεις που έχουν γίνει το αεροπλάνο πάντα πέφτει. Η κατασκευαστική εταιρεία έχει χαρακτηρίσει εκείνο το αεροσκάφος «lost» και το θεωρεί πεσμένο, παρόλο που ο έμπειρος πιλότος της Ολυμπιακής, Σήφης Μιγάδης, κατάφερε να το προσγειώσει.

Η πτήση 411

Στις 9 Αυγούστου 1978 ένα από τα τέσσερα Boeing 747-200 της Ολυμπιακής θα πετούσε από την Αθήνα με προορισμό τη Νέα Υόρκη. Το αεροσκάφος ήταν ένα διώροφο Boeing, που θεωρείτο επανάσταση στην αεροπλοΐα. Ήταν διπλάσιο σε μέγεθος από τα συνηθισμένα αεροπλάνα και χωρούσε μεγάλο αριθμό επιβατών. Εκείνη την ημέρα το αεροσκάφος είχε 400 επιβάτες, εκ των οποίων οι περισσότεροι ήταν Αμερικανοί τουρίστες. Μαζί τους πετούσαν και 18 μέλη πληρώματος με κυβερνήτη τον κρητικό Σήφη Μιγάδη. Με 32 χρόνια εμπειρία, τα τελευταία χρόνια είχε αναλάβει το πιλοτάρισμα των jumbo της Ολυμπιακής. Συγκυβερνήτης ήταν ο Κ. Φικάρδος, στενός φίλος του Μιγάδη, με τον οποίο συνεργάστηκε πολλά χρόνια και έκαναν πολλά ταξίδια μαζί.

Η έκρηξη του κινητήρα

Στις 2 το μεσημέρι το πλήρωμα πήρε τις θέσεις του και το αεροπλάνο μπήκε στον αεροδιάδρομο για την απογείωση. Το αεροσκάφος είχε 160 τόνους καύσιμα, καθώς θα πετούσε απευθείας από Αθήνα για Νέα Υόρκη. Κατά την απογείωση, δεν μπόρεσε να πάρει ύψος και δεν είχε αρκετή ταχύτητα για να απογειωθεί. Πριν οι ρόδες ξεκολλήσουν από το έδαφος, ακούστηκε μια έκρηξη από τον δεξί κινητήρα, ο οποίος καταστράφηκε. Ο Μιγάδης δεν μπορούσε να σταματήσει και έδωσε εντολή στον Φικάρδο να μαζέψει τις ρόδες για να συνεχίσει. Ο πιλότος έδινε μάχη να ανυψωθεί και όσοι βρίσκονταν στο αεροδρόμιο πίστευαν ότι θα έπεφτε. Με ελάχιστο ύψος κατάφερε να περάσει το πρώτο εμπόδιο, που ήταν ο λόφος «Πανί» στον Άλιμο, ο οποίος είχε ύψος 200 μέτρα.

Ο Μιγάδης πέταξε σε ύψος μόλις 209 μέτρων και στη συνέχεια το αεροπλάνο έχασε ξανά ύψος. Παράλληλα, ο Φικάρδος έστελνε σήματα κινδύνου στον πύργο ελέγχου. Στο αεροδρόμιο είχε σημάνει συναγερμός. Το αεροπλάνο πέρασε πάνω από τις πολυκατοικίες της Καλλιθέας και της Νέας Σμύρνης και ξυστά από το κτίριο της Interamerican στη Συγγρού. Όπως είχε αναφέρει μια αεροσυνοδός, είδαν σε κοντινή απόσταση τους υπαλλήλους που εργάζονταν στα γραφεία τους, οι οποίοι τους κοιτούσαν με έκπληξη. Το αεροσκάφος πετούσε με ταχύτητα μόλις 160 μιλίων σε ύψος 55 μέτρων από το έδαφος.

«Οι επιβάτες δεν κατάλαβαν τίποτα»

Ο Μιγάδης επέλεξε να το κρατήσει σταθερό σε οριζόντια θέση, καθώς γνώριζε πολύ καλά την αεροδυναμική. Όπως είχε πει σε συνέντευξη του, παρέκαμψε πολλούς κανόνες, προκειμένου να το κρατήσει στον αέρα. Δεν μπορούσε να το στρίψει και να κάνει ελιγμούς. Πήγαινε μόνο ευθεία και αποφάσισε να κινηθεί προς το όρος του Αιγάλεω, για να πέσει τουλάχιστον σε ακατοίκητη περιοχή. Εκείνα τα δραματικά δευτερόλεπτα, στο πιλοτήριο επικρατούσε σιγή. Παράλληλα ο μηχανικός βελτίωνε την κατάσταση των κινητήρων, ενώ οι κυβερνήτες ήταν απόλυτα συγκεντρωμένοι και ψύχραιμοι. Αυτός ήταν ο λόγος που οι επιβάτες δεν κατάλαβαν τίποτα και μερικοί πίστευαν ότι η χαμηλή πτήση στην Αθήνα ήταν στο πρόγραμμα. Πολλοί έβγαζαν φωτογραφίες από τα παράθυρα, ενώ περνούσαν πάνω από τις στέγες των κτιρίων.

Η προσγείωση στο Ελληνικό

Ο πύργος ελέγχου δεν γνώριζε την κατάληξη του αεροσκάφους. Με λεπτούς χειρισμούς και μικρούς ελιγμούς ο Μιγάδης κατάφερε να το στρίψει και να επιστρέψει πίσω. Οι εργαζόμενοι του Ελληνικού που το είδαν να έρχεται από τον Πειραιά δεν το πίστευαν. Το αεροπλάνο κατευθύνθηκε προς τη θάλασσα, άδειασε μέρος των καυσίμων και προσγειώθηκε. Η άφιξη του αεροσκάφους έγινε σε πανηγυρικό κλίμα. Ο Μιγάδης κατέβηκε από το αεροπλάνο ανακουφισμένος. Εκεί τον περίμεναν οι δύο του κόρες. Τις είχε ειδοποιήσει ένας ξάδερφος τους, ο οποίος είδε το αεροπλάνο να πετάει λίγα μέτρα πάνω από το γήπεδο του Πανιωνίου και τους είπε ότι παραλίγο να χτυπήσει τον προβολέα του γηπέδου και ότι έπεφτε.

«Όσοι ζούμε μετά απ’ αυτό, ζούμε λαθραία»

Όπως είχε δηλώσει ο Μιγάδης το 1994 σε συνέντευξη του στην εκπομπή του Κώστα Παπαπέτρου «Μια στις χίλιες»: «Όσοι ζούμε μετά από αυτό, ζούμε λαθραία». Μετά την παρολίγον τραγωδία, πήρε ξανά τη θέση στο πιλοτήριο νέου αεροσκάφους και στις 6 το απόγευμα πέταξε με το υπόλοιπο πλήρωμα για τη Νέα Υόρκη. Η ψυχραιμία του, οι γνώσεις του και η εμπειρία του έσωσε χιλιάδες ανθρώπους. Το αεροσκάφος πέταξε κάτω από τα όρια απώλειας στήριξης και μέχρι σήμερα η boeing θεωρεί ότι «έπεσε», καθώς δεν είναι δυνατόν με αυτή την ταχύτητα να μείνει στον αέρα. Αν είχε πέσει, θα ήταν η μεγαλύτερη αεροπορική τραγωδία στα ελληνικά χρονικά. Ωστόσο, ο θρυλικός πιλότος της Ολυμπιακής, Σήφης Μιγάδης κατάφερε να το προσγειώσει και η πτήση 411 διδάσκεται ακόμα και σήμερα στους εκπαιδευόμενους πιλότους.