Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες περιγράφει τον Πάμπλο Νερούδα ως τον «σπουδαιότερο ποιητή του 20ου αιώνα» με τα έργα του να είναι τα πιο πολυδιαβασμένα έργα ισπανόφωνου δημιουργού.

Ο γεννημένος Ρικάρντο Νεφταλί Ελιέθερ Ρέγιες Μποσοάλτο, στις  12 Ιουλίου 1904 στην πόλη Παράλ της Χιλής, χάνει την μητέρα του λίγο με την γέννα. Ο πατέρας του Χοσέ, εργάτης των σιδηροδρόμων, μετακομίζει στην πόλη Τεμούκο όπου και ξαναπαντρεύεται.

Το όνομα «Πάμπλο Νερούδα», προς τιμήν του Τσέχου ποιητή Γιαν Νερούντα, αποτελεί το φιλολογικό του ψευδώνυμο από την ηλικία των 20, όνομα το οποίο αργότερα νομιμοποιεί.

Η ζωή του Πάμπλο Νερούδα μέσα από τα ποιήματά του

Σε ηλικία μόλις 10 ετών ξεκινά να γράφει ποιήματα και πέντε χρόνια μετά δημοσιεύει στίχους στο τοπικό περιοδικό «La Mañana». Το 1919 το ποίημά του «Nocturno ideal» αποσπά το τρίτο βραβείο.

Το 1921 ξεκινάει σπουδές παιδαγωγικής και γαλλικών στο Πανεπιστήμιο της Χιλής, στην πρωτεύουσα Σαντιάγο. Κερδίζει το πρώτο βραβείο για το ποίημά του «La canción de fiesta» που αργότερα δημοσιεύεται.  Το 1923 δημοσιεύει το «Crepusculario», έργο που αναγνωρίζεται από λογοτέχνες όπως τον Αλόνε, τον Ραούλ Σίλβα Κάστρο και Πέδρο Πράδο.

Το φαινόμενο Πάμπλο Νερούδα γίνεται αμέσως γνωστό στους λογοτεχνικούς κύκλους.

Το 1945, ο Πάμπλο Νερούδα λαμβάνει το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας, ενώ πέντε χρόνια νωρίτερα μπαίνει στο κομμουνιστικό κόμμα. Τα έργα του γίνονται ολοένα και πιο πολιτικά, με χαρακτηριστικότερο «Canto General».

Ο Πάμπλο Νερούδα καταζητούμενος

Με τον κομμουνισμό να απαγορεύεται στην Χιλή, ο Πάμπλο Νερούδα γίνεται καταζητούμενος. Για μήνες κρύβεται στην ίδια του τη χώρα, ώσπου καταφέρνει να διαφύγει στην Αργεντινή και από εκεί στην Ευρώπη, όπου ζει εξόριστος  από το 1948 ως το 1952.

To 1953 ο Νερούντα παραλαμβάνει το βραβείο Στάλιν. Παραμένει πιστός στο κόμμα μέχρι τις αποκαλύψεις για τις κτηνωδίες του καθεστώτος του Στάλιν από τον Χρούστσεφ, απογοήτευση και οργή που αποτυπώνεται στη συλλογή του «Εxtravagario» του 1958.

Με την εκλογή του Σαλβαδόρ Αλιέντε ως πρόεδρο της Χιλής, ο Νερούδα διορίζεται πρέσβης στο Παρίσι (1970-1972). Ένα χρόνο μετά την τιμητική διάκριση στον Έλληνα ποιητή, Γιώργο Σεφέρη, απονέμει το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας στον Χιλιανό Πάμπλο Νερούντα, ο οποίος έχει ήδη διαγνωσθεί με καρκίνο.

Παραμένοντας δραστήριος στα πολιτικά τάσσεται υπέρ του Αλιέντε και στηρίζει την προεκλογική του εκστρατεία.

Στις 23 Σεπτεμβρίου του 1973, λίγο μετά την δολοφονία του Αλιέντε, ο ταγμένος στον έρωτα Πάμπλο αφήνει την τελευταία του πνοή στο νοσοκομείο. Παρά το γεγονός ότι το καθεστώς του Αγκούστο Πινοσέτ απαγορεύει να γίνει η κηδεία του ποιητή δημόσιο γεγονός, δεκάδες χιλιάδες κόσμου συρρέουν στην πρωτεύουσα της χώρας για να αποχαιρετίσουν τον αγαπημένο δημιουργό.

Η κηδεία του Νερούδα γίνεται η πρώτη δημόσια διαμαρτυρία ενάντια στη στρατιωτική δικτατορία της Χιλής ενώ τα έργα του παραμένουν απαγορευμένα στην χώρα μέχρι και το 1990.

Τα λόγια του για την ποίηση και το έργο του

«Έχω για τη ζωή μιαν αντίληψη δραματική και ρομαντική. Ο,τι δεν αγγίζει βαθιά την ευαισθησία μου δεν με ενδιαφέρει. Όσον αφορά την ποίηση, στην πραγματικότητα καταλαβαίνω πολύ λίγα πράγματα.

Γι’ αυτό συνεχίζω με τις αναμνήσεις της παιδικής ηλικίας. Ίσως απ’ αυτά τα φυτά, τη μοναξιά, τη σκληρή ζωή, βγαίνουν οι μυστικές, αληθινά βαθιές «Ποιητικές Πραμάτειες» που κανείς δεν μπορεί να διαβάσει, γιατί κανείς δεν τις έγραψε.

Η ποίηση διδάσκεται βήμα βήμα ανάμεσα στα πράγματα και στις υπάρξεις, χωρίς να τα χωρίσουμε, αλλά ενώνοντάς τα με την ανιδιοτελή απλωσιά της αγάπης».

Headlines