Ο φονικός σεισμός του Ιζμίτ το 1999

Ο σεισμός των 5,8 Ρίχτερ το μεσημέρι της Πέμπτης στην Κωνσταντινούπολη ξύπνησε μνήμες από τον φονικό σεισμό του Ιζμίτ (γνωστός και ως σεισμός του Μαρμαρά) το 1999, ο οποίος στοίχισε τη ζωή σε πάνω από 17.000 ανθρώπους.

Εξάλλου, κάτω από τη Θάλασσα του Μαρμαρά στην Κωνσταντινούπολη βρίσκεται το ρήγμα της Βόρειας Ανατολίας, όπου η ευρασιατική πλάκα συναντάει την αραβική. Στο σημείο αυτό δημιουργούνται μεγάλες πιέσεις και έτσι το ρήγμα αυτό μπορεί να δώσει μεγάλους σεισμούς. Οι επιστήμονες είχαν προειδοποιήσει εδώ και χρόνια για μεγάλο σεισμό – της τάξης των 7 και άνω Ρίχτερ – ανάλογο με το σεισμό του Μαρμαρά.

Ο σεισμός του Ιζμίτ

Φέτος συμπληρώθηκαν είκοσι χρόνια από το σεισμό του Ιζμίτ, ο οποίος αποτέλεσε μια από τις πιο καταστροφικές στιγμές στην σύγχρονη ιστορία της γειτονικής χώρας.

Το Ιζμίτ, μία παραλιακή πόλη στη θάλασσα του Μαρμαρά, είναι η πρωτεύουσα της επαρχίας του Κοτζαελί. Βρίσκεται 130 χιλιόμετρα ανατολικά – βορειοανατολικά της Κωνσταντινούπολης και το μέγεθος του σεισμού ήταν αρκετό ώστε ο σεισμός να γίνει έντονα αισθητός τόσο στην Πόλη, όσο και στην Άγκυρα και τη Σμύρνη.

Ο τρομακτικός σεισμός διάρκεσε 37 δευτερόλεπτα και σκόρπισε την απόλυτη καταστροφή, καθώς έπληξε μία από τις πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές της Τουρκίας.

Στη θάλασσα του Μαρμαρά, προκλήθηκε τσουνάμι 2,5 μέτρων από την τελευταία τοποθεσία, σκορπώντας τον θάνατο σε 155 ανθρώπους.

Στην Κωνσταντινούπολη, στη Νικομήδεια, στην Προύσα και το Εσκισεχίρ, εκατοντάδες πολυκατοικίες κατέρρευσαν μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, συνθλίβοντας κάτω από τόνους ερειπίων τους ενοίκους τους. Από το σεισμό επλήγη ιδιαίτερα η περιοχή Αβσιλάρ, στην Κωνσταντινούπολη, καθώς πολλά κτίρια στην περιοχή αυτή δεν ήταν σωστά κατασκευασμένα. Από τον σεισμό επηρεάστηκε και η βιομηχανική περιοχή στην ίδια περιοχή. Καταστράφηκαν δεξαμενές καυσίμων, εργοστάσια, αλλά και κτίρια του Τούρκικου Πολεμικού Ναυτικού

Η περιοχή γύρω από το Ιζμίτ έγινε κυριολεκτικά «κρανίου τόπος». Ένα διυλιστήριο πετρελαίου στην περιοχή έπιασε φωτιά. Πολλά θύματα υπήρχαν όχι μόνο στο Golcuk αλλά και στις πόλεις Derince και Darica που βρίσκονται δυτικά του Izmit. Σοβαρότατες ζημιές από το σεισμό υπέστη και η μεγάλη πόλη Adaparazi, βορειοανατολικά της λίμνης Sapanca.

Δραματική νύχτα

Ιστορίες κάποιων από τους κατοίκους της Κωνσταντινούπολης είχε παρουσιάσει σε παλαιότερο δημοσίευμά της η Deutsche Welle.

Στο καινούργιο τους διαμέρισμα, στην συνοικία Sefaköy βρήκε ο σεισμός την Εμίρ Κινάι με την μητέρα της. Ήταν στον 6ο όροφο. Αργότερα έμαθαν ότι η άδεια ήταν μόνο για πέντε ορόφους. Καταπλακώθηκαν στα ερείπια και περίμεναν βοήθεια. «Όταν κατάλαβα ότι με άκουγαν και άρχισαν να απομακρύνουν τα μπάζα, τους κατεύθυνα. Τους έλεγα, μην χτυπάτε εδώ, γιατί είναι κοντά το κεφάλι μου. Κάντε αυτό και όχι εκείνο». Ήταν μια δραματική νύχτα που έμεινε ανεξίτηλη στη μνήμη των ανθρώπων. Όπως στην οικογένεια της Εβρίμ Κουτλού. Ανήκει σε εκείνες που, εκτός από μικροζημιές, το εξοχικό τους έμεινε όρθιο.

Το βράδυ εκείνο με το αυτοκίνητο μετακινήθηκε έξω από την Κωνσταντινούπολη, στο σπίτι του θείου της. «Περάσαμε μέσα από συνοικίες και είδαμε τα κατεστραμμένα σπίτια, τις πραγματικές διαστάσεις του σεισμού. Μέχρι σήμερα μου σηκώνεται η τρίχα. Είδα ανθρώπους που ούρλιαζαν και με τα χέρια τους προσπαθούσαν να ξεθάψουν τους δικούς τους. Περνώντας σκέφτηκα αν όλα αυτά είναι αληθινά. Τι θα έπρεπε να κάνουμε;». Ανάμεσα στα μοιρολόγια ακούγονταν κραυγές, λυγμοί, ήχος από τσάπες, όλα σε ένα βασανιστικό μείγμα. Επί ώρες η Εβρίμ μαζί με άλλους εθελοντές αναζητούσαν τη ζωή κάτω από τα ερείπια.

Απόλυτη καταστροφή: 17.480 νεκροί, χιλιάδες τραυματίες και αγνοούμενοι

Η επόμενη μέρα της 18ης Αυγούστου βρίσκει τους κατοίκους των περιοχών που χτυπήθηκαν από το σεισμό σε κατάσταση απόγνωσης. Κατάσταση εκτάκτου ανάγκης κηρύχτηκε σε πολλές περιοχές της χώρας, ενώ στήθηκε μια γιγαντιαία επιχείρηση των συνεργείων διάσωσης που αναζητούν απεγνωσμένα τυχόν επιζώντες κάτω από τα συντρίμμια. Σε πολλές περιοχές της χώρας διακόπηκαν η ηλεκτροδότηση, η υδροδότηση και οι τηλεπικοινωνίες, δημιουργώντας συνθήκες κόλασης για τους πανικόβλητους κατοίκους. Οσοι είχαν επιζήσει από την καταστροφή, έψαχναν απεγνωσμένα μέσα στα συντρίμμια για τα προσφιλή τους πρόσωπα.

Τα νοσοκομεία των μεγάλων πόλεων πλημμύρισαν από τραυματίες. Οι πολίτες είχαν βγει στους δρόμους και τις πλατείες, καθώς φοβόντουσαν να επιστρέψουν στα σπίτια τους, αφού σε 24 ώρες είχαν σημειωθεί περισσότεροι από 300 μετασεισμοί και εκφράζονταν φόβοι ότι και άλλα κτίρια θα καταρρεύσουν.

Όταν αποκαταστάθηκαν οι επικοινωνίες, τότε οι αρχές κατανόησαν το πλήρες μέγεθος της καταστροφής. Σύμφωνα με έκθεση της τουρκικής επιτροπής κοινοβουλευτικής έρευνας του 2010, 17.480 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στο σεισμό και περίπου 45.000 τραυματίστηκαν. Πάνω από 250.000 άνθρωποι έμειναν άστεγοι και υπήρξαν χιλιάδες αγνοούμενοι.

Από τους σεισμούς που σημειώθηκαν παγκοσμίως μεταξύ του 1900 και του 2009, ο σεισμός του Μαρμαρά προκάλεσε την έκτη μεγαλύτερη οικονομική ζημία – περίπου 20 δισεκατομμύρια δολάρια.

Παγκόσμια κινητοποίηση

Ο κρατικός μηχανισμός της Τουρκίας άργησε να ανταποκριθεί σε αυτήν την πρωτοφανή καταστροφή, καθώς βοήθεια δεν είχε σταλεί μέχρι το μεσημέρι της επόμενης μέρας. Μία παγκόσμια κινητοποίηση αλληλεγγύης δημιουργήθηκε από πολλές χώρες, με διασώστες να παίρνουν εθελοντικά την ευθύνη για την προσωρινή φροντίδα των πληγέντων. Διασώστες απέστειλε και η Ελλάδα.

Οι άστεγοι μεταφέρθηκαν σε πρόχειρους καταυλισμούς, ενώ συσσίτια οργανώθηκαν σε πολλές περιοχές της Τουρκίας για τη στήριξη των ανθρώπων που έμειναν χωρίς σπίτι μετά τον καταστροφικό σεισμό.

Η Ινδία έδωσε 32.000 αντίσκηνα και 2 εκατομμύρια ρουπίες. Η BP ενέργησε υποστηρίζοντας την τοπική βιομηχανία καυσίμων «Turpas», η οποία έκανε επιτυχή προσπάθεια που επέβαλε ώστε τα καύσιμα να μην καταλήξουν στην θάλασσα.

Πολιτικά πρόσωπα επισκέφτηκαν την Τουρκία, όπως ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον και ο Ινδός Ναγουάζ Σαρίφ.