Υπόθεση Novartis: Η παραπομπή Παπαγγελόπουλου και πως μπορεί να φτάσει το μαχαίρι στο κόκκαλο

Η υπόθεση Novartis, στη διάσταση αυτού που η ΝΔ αποκαλεί «σκευωρία» πλέον περνάει στη φάση της δικαστικής διερεύνησης, με την όποια μορφή επιλέξει τελικά να το κάνει η κυβερνητική πλειοψηφία στη Βουλή (και κατά συνέπεια και στην προανακριτική επιτροπή), εάν δηλαδή θα θεωρήσει ότι τα αδικήματα διαπράχθηκαν στο πλαίσιο των υπουργικών καθηκόντων του κ. Παπαγγελόπουλου, οπότε θα έχουμε τη διαδικασία που οδηγεί στο Ειδικό Δικαστήριο, εάν εκτιμήσει ότι τα αδικήματα διαπράχθηκαν παράλληλα με αυτά, οπότε θα αναπέμψει την υπόθεση στην τακτική δικαιοσύνη.

Η πρόταση των 30 βουλευτών της ΝΔ στηρίζεται σε μια σειρά από καταθέσεις που διαβιβάστηκαν στη Βουλή: τις καταθέσεις του πρώην πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά, του πρώην αντιπροέδρου της κυβέρνησης Ευάγγελου Βενιζέλου, του πρώην υπουργού και Ευρωπαίου Επιτρόπου Δημήτρη Αβραμόπουλου, του πρώην υπουργού και νυν Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας Γιάννη Στουρνάρα τη μήνυση του πρώην υπουργού Ανδρέα Λοβέρδου, τις καταθέσεις του Αντιεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ιωάννη Αγγελή και της πρώην Προϊσταμένης της Εισαγγελίας Διαφθοράς Ελένης Ράικου.

Τι θεωρεί ενδείξεις σε βάρος του κ. Παπαγγελόπουλου η κυβερνητική πλειοψηφία

Η γενική τοποθέτηση των βουλευτών της κυβερνητικής πλειοψηφίας είναι η ακόλουθη: «Από τα ανωτέρω στοιχεία διαπιστώνεται ότι ο πρώην αναπληρωτής Υπουργός Δικαιοσύνης Δημήτρης Παπαγγελόπουλος (χαρακτηριζόμενος στη διαβιβασθείσα δικογραφία ως “Ρασπούτιν”) από την ανάληψη των καθηκόντων, με διαρκείς παρεμβάσεις του επιχειρούσε συστηματικά να ασκήσει αθέμιτη επιρροή στη λειτουργία της δικαιοσύνης κατά την ανακριτική διαδικασία διαφόρων υποθέσεων με σκοπό τη στοχοποίηση και εξόντωση των πολιτικών αντιπάλων της προηγούμενης κυβέρνησης».

Ειδικότερα από τις καταθέσεις τα μέλη της επιτροπής συνάγουν ως ενδείξεις τα ακόλουθα στοιχεία.

• Τη εκτίμηση του κ. Ιωάννη Αγγελή ότι οι εισαγγελείς διαφθοράς δεν ενεργούσαν αυτοβούλως αλλά ότι υπήρχε κάποιους που κινούσε τα νήματα από το παρασκήνιο ως «αόρατη» δύναμη, ότι ήταν προαποφασισμένη η δίωξη κατά ορισμένων πολιτικών προσώπων, ότι με την πρακτική Παπαγγελόπουλου δεν συμφωνούσε ο τότε αρμόδιος υπουργός Δικαιοσύνης, ότι η προϊστάμενη της Εισαγγελίας Διαφθοράς κ. Τουλουπάκη δεν ακολουθούσε τις δικές του οδηγίες, παρότι ήταν ο επιβλέπων αντιεισαγγελέας του Αρείου Πάγου αλλά κάποιου άλλου «προστάτη και καθοδηγητή».
• Τα όσα κατέθεσε η πρώην προϊστάμενη της Εισαγγελίας Διαφθοράς κ. Ελένη Ράικου που ήταν και η πρώτη που χειρίστηκε την υπόθεση πριν παραιτηθεί υπαινισσόμενη πολιτικές πιέσεις και η οποία αναφέρεται σε τηλεφωνήματα από τον κ. Παπαγγελόπουλο που της ζητούσε να στείλει την υπόθεση της Novartis στη Βουλή και σε δημοσιεύματα σε βάρος της που κατά τη γνώμη της ήταν ενορχηστρωμένα από τον κ. Παπαγγελόπουλο.
• Την κατάθεση του πρώην υπουργού και νυν Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα που υποστήριξε ότι ο μάρτυρας Ν. Μανιαδάκης του είπε ότι οι Εισαγγελείς Διαφθοράς του άσκησαν πιέσεις για να κάνει ψευδείς καταθέσεις που θα ήταν επιβαρυντικές για τα πολιτικά πρόσωπα, πιέσεις που περιλάμβαναν και απειλές.
• Τις δηλώσεις του ίδιου του κ. Παπαγγελόπουλου περί του μεγαλύτερου σκανδάλου «από συστάσεως ελληνικού κράτους», φερόμενη φράση του για το πώς πρέπει να ασκηθεί δίωξη και να πάει η υπόθεση σε ανακριτή ώστε να βρεθεί η άκρη καθώς και τις σε βάρος του καταγγελίες για παρεμβάσεις.

Τα αδικήματα για τα οποία επιθυμούν την παραπομπή Παπαγγελόπουλου

Στη βάση όλων αυτών εκτιμούν ότι υπάρχουν ενδείξεις για μια σειρά από σοβαρά αδικήματα.

Ηθική αυτουργία στο αδίκημα της κατάχρησης εξουσίας κατά φυσική αυτουργία και άμεση συνέργεια δικαστικών λειτουργών, πρόκληση και προσφορά για τη διάπραξη αδικήματος, ηθική αυτουργία σε παράβαση καθήκοντος αλλά και παράβαση καθήκοντος, ηθική αυτουργία σε ψευδορκία.

Ειδικά η πρώτη κατηγορία είναι ιδιαίτερα επιβαρυντική για αφορά κατάχρηση εξουσίας από δικαστικούς λειτουργούς και δη την περίπτωση εν γνώσει του κάποιο να οδηγήσει σε δίωξη ή καταδίκη αθώου για κακούργημα.

Επειδή πρόκειται για ένα έγγραφο που εκκινεί μια διαδικασία, προφανώς και είναι αρκετά γενικό και απλώς αναφέρει τις κατηγορίες χωρίς να υποχρεώνεται να τις τεκμηριώσει πλήρως.

Οι κατευθύνσεις που θα πάρει η διερεύνηση της υπόθεσης

Με βάση τα όσα προβλέπονται η Βουλή θα πρέπει μέχρι τις 20 Οκτωβρίου να συζητήσει σε ολομέλεια τη σχετική πρόταση. Σε αυτή τη συζήτηση μπορεί να προσέλθει και να τοποθετηθεί και ο κ. Παπαγγελόπουλου ή να στείλει σχετικό υπόμνημα.

Η απόφαση λαμβάνεται με μυστική ψηφοφορία και απαιτείται απόλυτη πλειοψηφία (τουλάχιστον 151 βουλευτές).

Είναι προφανές ότι η διερεύνηση της υπόθεσης, πέραν του ερωτήματος εάν διαπράχθηκαν αδικήματα «στο πλαίσιο» των υπουργικών καθηκόντων του κ. Παπαγγελόπουλου ή «με την ευκαιρία» της άσκησης των καθηκόντων, θα κινηθεί σε δύο κατευθύνεις.

Στην απόδειξη ότι όντως ο κ. Παπαγγελόπουλος έκανε παρεμβάσεις και ασκούσε πιέσεις σε δικαστικούς λειτουργούς σε μια προσπάθεια να επηρεάσει την έκβαση μιας πολύκροτης δικαστικής έρευνας και στην παράλληλη τεκμηρίωση ότι όντως στο πλαίσιο της συγκεκριμένης δικαστικής έρευνας υπήρξαν σοβαρά παραπτώματα από τη μεριά των εισαγγελικών λειτουργών, ότι δηλαδή παραβίασαν και αυτοί και το καθήκον τους και καταχράστηκαν την εξουσία που έχουν, έτσι ώστε να τεκμηριωθεί η ηθική αυτουργία του κ. Παπαγγελόπουλου.

Με αυτή την έννοια είναι σαφές σημαντικό ρόλο θα παίξουν τα στοιχεία και από την παράλληλη διερεύνηση της υπόθεσης που κάνει η Εισαγγελία του Αρείου Πάγου και όπου έχουν ήδη υπάρξει καταθέσεις.

Η ΝΔ δείχνει να πιστεύει ότι «σφίγγει ο κλοιός» γύρω από τον κ. Παπαγγελόπουλο και ότι θα μπορέσουν να υποστηριχτούν οι κατηγορίες ώστε στο τέλος να υπάρξει καταδίκη. Αυτό, όμως, δεν αναιρεί ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει αυτόματα, αλλά απαιτεί στοιχεία και αποδείξεις, κάτι που συχνά σε αυτού του είδους τις πρακτικές που άπτονται των «παρασκηνίων» ή των «διαδρόμων» της εξουσίας δεν είναι πάντα τόσο εύκολο.

Η στάση του ΣΥΡΙΖΑ

Ο ΣΥΡΙΖΑ, τουλάχιστον σε επίπεδο δημόσιων δηλώσεων, δείχνει να επιμένει ότι τα σχετικά στοιχεία δεν υπάρχουν και ότι πρόκειται για παρωδία παραπομπής.

Την ίδια ώρα το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης ανεβάζει τους τόνους μιλάει για παρωδία, ενώ παράλληλα υπογραμμίζει ότι το σκάνδαλο Novartis με υπαρκτές πολιτικές ευθύνες που τεκμηριώνονται και από τη το γεγονός ότι η Εισαγγελία Διαφθοράς ζήτησε την άσκηση δίωξης κατά του κ. Λοβέρδου.

Τα ανοιχτά ερωτήματα

Την ίδια στιγμή θα εξακολουθήσει να υπάρχει το ερώτημα εάν ο κ. Παπαγγελόπουλος όντως έκανα αυτά που του καταλογίζονται, το έκανε αυτοβούλως ή αυτό εντασσόταν σε ένα συνολικότερο κυβερνητικό σχεδιασμό οπότε το ερώτημα των ευθυνών του Αλέξη Τσίπρα θα επανέρχεται διαρκώς, έστω και σε πολιτικό επίπεδο, εφόσον η κυβερνητική πλειοψηφία αποφάσισε να ότι δεν θα αναζητήσει ποινικές ευθύνες για αυτόν.

Πάντως, ως προς τη συνολική λειτουργία των θεσμών έχει ιδιαίτερη σημασία να αποκαλυφθούν όλες οι πλευρές τις υπόθεσης. Αυτό αφορά τόσο το ίδιο το σκάνδαλο, συμπεριλαμβανομένων των ευθυνών πολιτικών προσώπων, γιατί η κοινωνία χρειάζεται να μάθει εάν υπήρξαν αθέμιτες πρακτικές για τη διόγκωση της φαρμακευτικής δαπάνης και από ποιους, όσο και το εάν και κατά πόσο υπήρξε συνειδητός πολιτικός σχεδιασμός για ποινικοποίηση της πολιτικής ζωής. Και οι δύο διαστάσεις πρέπει να εξεταστούν στις πραγματικές διαστάσεις και στο πραγματικό πολιτικό και θεσμικό τους βάθος.