Ο ανορθόδοξος «πόλεμος» στον ΣΥΡΙΖΑ και ο ρόλος του Ευκλείδη Τσακαλώτου

Ενας ιδιότυπος, ανορθόδοξος πόλεμος ξεκινά στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ με φόντο τα φιλόδοξα σχέδια του Αλέξη Τσίπρα να αλλάξει το κόμμα και τους μηχανισμούς του. Σχεδόν τρεις μήνες μετά τις διαδοχικές εκλογικές ήττες ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ είναι έτοιμος να επιχειρήσει το επόμενο βήμα, στην προσπάθειά του να αποκτήσει τον πλήρη έλεγχο του κόμματος.

Μετά τη διάσπαση του 2010 και την αποχώρηση της λεγόμενης ανανεωτικής πτέρυγας υπό τον Φώτη Κουβέλη, το ιδρυτικό συνέδριο του 2013 και τη διάλυση των συνιστωσών και την πορεία του προς την εξουσία το 2014-2015, σειρά έχει σήμερα το νέο εγχείρημα: η μετάλλαξη σε έναν αρχηγοκεντρικό σχηματισμό, με την εγκατάλειψη κάθε δομής, λειτουργίας και μηχανισμού που χαρακτήριζαν την Αριστερά κατά τις τελευταίες δεκαετίες.

Στην προσπάθειά του αυτή ο κ. Τσίπρας ήδη συναντά αντιδράσεις και εμπόδια. Το σημαντικότερο από αυτά φαίνεται ότι θα είναι ο Ευκλείδης Τσακαλώτος.

Xωρίς κομματικά διαπιστευτήρια

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ επιχείρησε ήδη από το καλοκαίρι να δώσει ένα πρώτο δείγμα γραφής των προθέσεών του. Μέσω διαρροών και συγκεκριμένων διαύλων κοινοποίησε τη διάθεσή του για αλλαγή γραμματέα και αντικατάσταση του Πάνου Σκουρλέτη καθώς και τις σκέψεις του για εκλογή του προέδρου από τη βάση. Είχε προηγηθεί η δήλωσή του, η οποία υπέκρυπτε πολύ περισσότερα από όσα εν πρώτοις έγιναν αντιληπτά: «Να αντιστοιχηθεί ο κομματικός με τον κοινωνικό ΣΥΡΙΖΑ».

Στον πυρήνα αυτού του σχεδίου βρίσκεται η εκστρατεία εγγραφής νέων μελών, με στόχο την αύξησή τους στα 100.000, και μέσω της επινόησης του e-ΣΥΡΙΖΑ, μιας ηλεκτρονικής πλατφόρμας η οποία θα παρέκαμπτε (ή θα παρακάμψει) τις υπάρχουσες κομματικές δομές και οργανώσεις.

Την εκτέλεση του σχεδίου έχουν αναλάβει οι νέοι και παλαιότεροι πασοκογείς «πραιτωριανοί» του κ. Τσίπρα, όπως οι Χρ. Σπίρτζης, Θ. Μωραΐτης, Γ. Ραγκούσης, Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου, ενώ ρόλους έχουν αναλάβει στο πλευρό του προέδρου ή στα κομματικά μετόπισθεν οι Ν. Παππάς, Δ. Τζανακόπουλος και Ν. Ηλιόπουλος.

Τοπικές οργανώσεις χωρίς διαπιστευτήρια

Το «μυστικό της επιτυχίας» βρίσκεται σε μια διαδικασία εμπνευσμένη από τις πρώτες ημέρες του ΠαΣοΚ: τη δημιουργία τοπικών οργανώσεων δίχως ιδεολογικά ή άλλου τύπου διαπιστευτήρια και κριτήρια.

Είναι κάτι στο οποίο από την πρώτη στιγμή αντέδρασε ο υπάρχων μηχανισμός, ο οποίος κατά τον κ. Τσίπρα δεν έχει τη δέουσα αντιστοίχιση με τον «κοινωνικό ΣΥΡΙΖΑ» του 31,5%, το οποίο ο πρόεδρος του κόμματος ούτως ή άλλως θεωρεί προσωπικό του επίτευγμα.

Το σχέδιο αυτό σημαίνει ότι αφότου ανοίξει η διαδικασία εγγραφής νέων μελών και οι κατά τόπους οργανώσεις αντιδράσουν στη «νόθευση» της κομματικής ταυτότητας, πολύ απλά θα ξεφυτρώνουν νέες οργανώσεις μελών, από τις οποίες και θα προκύψει το σώμα του επικείμενου συνεδρίου, κατ’ ουσίαν ελεγχόμενο από τον κ. Τσίπρα.

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ περιέγραψε τα σχέδιά του την Παρασκευή στη συνεδρίαση της ΚΕ. Με μια κάπως διστακτική παραπομπή στον Ανδρέα Παπανδρέου και στους «μη προνομιούχους» επιχείρησε να καθησυχάσει το κομματικό ακροατήριο λέγοντας ότι κατανοεί τους υπάρχοντες προβληματισμούς.

Επέμεινε όμως στο άνοιγμα του κόμματος, σημειώνοντας ότι «δεν πρέπει να φοβηθούμε να αλλάξουμε».

Εκλεισε δε την ομιλία του λέγοντας ότι ένα κόμμα αριστερό «δεν είναι των λίγων που αποφασίζουν πίσω από τις κλειστές πόρτες, αλλά των πολλών, λαϊκών καθημερινών ανθρώπων» και ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει ιδιοκτήτες, παρά μονάχα τον κόσμο που τον στηρίζει».

Οι επιδιώξεις αυτές έγιναν νωρίς αντιληπτές από μεγάλη μερίδα στελεχών, είτε πρόκειται για τους «53+», είτε για τον γραμματέα του κόμματος Π. Σκουρλέτη, την ομάδα Ν. Φίλη, Ν. Βούτση κ.ά., οι οποίοι και επέμειναν εξαρχής στη λογική «ο ΣΥΡΙΖΑ να παραμείνει ΣΥΡΙΖΑ».

Σαφή μηνύματα κατά της πασοκοποίησης του κόμματος

Επειτα από μια μακρά περίοδο σιωπής στο προσκήνιο επανήλθε, με οργανωμένες όμως παρεμβάσεις, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, ο οποίος μεταξύ όλων των άλλων βρίσκεται σε ανοιχτή γραμμή με τον Π. Σκουρλέτη.  Αποφεύγοντας μέχρι στιγμής μια ευθεία σύγκρουση με την ηγεσία, ο πρώην υπουργός Οικονομικών άφησε αιχμές για πρόσωπα όπως ο Ν. Παππάς μέσω της κριτικής του στην κομματική ΕΡΤ, αλλά έστειλε και άλλου τύπου μηνύματα μέσω συνεντεύξεων και άρθρων. Εκεί φρόντισε να μιλήσει ανοιχτά εναντίον της πασοκοποίησης του κόμματος. «Θα ήμουν αφελής ή ανιστόρητος αν δεν ανησυχούσα, πόσω μάλλον όταν στις μέρες μας την έχουν πέσει μονοί-διπλοί στον ΣΥΡΙΖΑ για γίνει μέρος της «κανονικότητας» ενός συναινετικού δικομματισμού. Τους φόβους μου βέβαια τους διασκεδάζει η πολιτική βούληση τόσο της ηγεσίας όσο και της βάσης του ΣΥΡΙΖΑ» σημείωσε προσφάτως σε συνέντευξή του (στο tvxs.gr). Σε άρθρο του δε στην κομματική «Αυγή» αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στην ανάγκη να υπάρξουν «συμμαχίες κυρίως στο στρατηγικό επίπεδο και όχι στο τακτικό. Που οι κινήσεις τακτικής στην κεντρική πολιτική σκηνή ακολουθούν μια δουλειά μυρμηγκιού σε όλα τα επίπεδα – οργανωτικά, κινηματικά, προγραμματικά – και που είναι αποτέλεσμα συλλογικής απόφασης».

Τα μηνύματα είναι σαφή. Το αν η αντίδραση θα οδηγήσει και σε μετωπική σύγκρουση θα διαπιστωθεί σύντομα.

Λάμπρου: Οχι στη δημιουργία κόμματος-σουπερμάρκετ

Προκαταβολική ήταν η αντίδραση του στελέχους των «53+» Π. Λάμπρου (φωτογραφία) στα σχέδια Τσίπρα, ο οποίος με άρθρο του στην εφημερίδα «Εποχή» τάχθηκε κατά της δημιουργίας ενός «κόμματος-σουπερμάρκετ» και ανέφερε μεταξύ άλλων: «Το κόμμα μας – και ασφαλώς όχι «παράταξη» – είναι ο ΣΥΡΙΖΑ. Οι όποιες αναζητήσεις για αλλαγή ονόματος ή η συμπλήρωσή του για να… χωρέσει τους συμμάχους μπορεί να δημιουργήσουν συγχύσεις. Για παράδειγμα το προτεινόμενο «ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία» ή «Προοδευτική Παράταξη» παραπέμπει ευθέως σε συμμαχικό σχήμα και όχι σε ενιαίο πολιτικό οργανισμό, όπως ορθά αποφασίσαμε στο 1ο συνέδριό μας».