Αποκαλυπτική μελέτη: Καταργείστε αυτές τις 14 διατάξεις για να έρθει η ανάπτυξη

Την ώρα που η κυβέρνηση διαπραγματεύεται με τους θεσμούς τη μείωση των φορολογικών συντελεστών των επιχειρηματικών κερδών από 28% στο 24% και τον φόρο στα μερίσματα, οι ελεγκτικές εταιρείες και οι σύμβουλοι επιχειρήσεων που σηκώνουν το βαρύ γραφειοκρατικό φορτίο των λογιστηρίων και έχουν εικόνα των «αγκαθιών» που εμποδίζουν τις επενδύσεις και την ανάπτυξη καλούν το οικονομικό επιτελείο να ξεκαθαρίσει το φορολογικό τοπίο.

Συγκεκριμένα ζητούν να διορθώσει ή και να καταργήσει πλήθος διατάξεων που όλα αυτά τα χρόνια δημιούργησαν «ομίχλη» στην επιχειρηματική δραστηριότητα, αποτελούν εμπόδιο στα επενδυτικά σχέδια, χωρίς μάλιστα το Δημόσιο να έχει κάποιο εισπρακτικό όφελος, με κυριότερο να προχωρήσει στην απαλλαγή από το «πόθεν έσχες» για όλα τα εμβάσματα Ελλήνων από το εξωτερικό που καταλήγουν σε επενδύσεις.

Το φορολογικό τμήμα της Grand Thornton στην Ελλάδα συγκέντρωσε όλα εκείνα τα σημεία-«αγκάθια» του φορολογικού συστήματος και τα οποία θα προωθήσει με υπόμνημά της στην ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών για να τα λάβει σοβαρά υπ’ όψιν εν όψει της κατάρτισης του φορολογικού νομοσχεδίου.

Οπως επισημαίνουν στελέχη της ελεγκτικής εταιρείας, «η βαθιά οικονομική κρίση που ταλάνισε τη χώρα μας την τελευταία δεκαετία άφησε σωρεία πληγών για την οικονομία. Από τις μεγαλύτερες πληγές που παραμένουν ακόμα ανοιχτές και χρήζουν «άμεσης επούλωσης» είναι 14 διατάξεις με βαθιά αντιαναπτυξιακό χαρακτήρα».

Οι διατάξεις αυτές αποτελούν ουσιαστικά εμπόδιο στην κίνηση επενδυτικών κεφαλαίων, είτε κατευθύνονται προς άμεσες επενδύσεις (εξαγορές επιχειρήσεων, επιχειρηματικών μεριδίων), είτε κατευθύνονται προς το ΧΑ και την οικοδομή, που παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον όχι μόνο για τους Ελληνες αλλά κυρίως για τους ξένους που ανακαλύπτουν την «ευκαιρία στην Ελλάδα».

Οι ίδιες πηγές που βρίσκονται σε ανοιχτή γραμμή με το οικονομικό επιτελείο και το Μέγαρο Μαξίμου σημειώνουν: «Αποτελεί κοινή λογική ότι η χάραξη και ιδίως η εφαρμογή μιας αναπτυξιακής πολιτικής προϋποθέτουν την άμεση και ουσιαστική κατάργησή τους, αφού όχι μόνο δεν προσθέτουν σημαντικά δημόσια έσοδα, αλλά αντίθετα λειτουργούν αποτρεπτικά για οποιαδήποτε ξένη επένδυση».

Οι διατάξεις οι οποίες, σύμφωνα με την Grand Thornton, πρέπει να καταργηθούν άμεσα είναι:

1.
O ειδικός φόρος ακινήτων 15% που επιβάλλεται στις εταιρείες με ακίνητο στην Ελλάδα

Ισως η διάταξη με τον πλέον δημευτικό χαρακτήρα, αφού σε μόλις επτά χρόνια μια ξένη εταιρεία που δεν πληροί τις προϋποθέσεις απαλλαγής θα πρέπει να καταβάλει στο Δημόσιο το 105% της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου της. Πολύ σημαντικές επενδύσεις ιδίως πολυεθνικών εταιρειών και επενδυτικών ταμείων (funds) έχουν «κολλήσει» λόγω του φόρου αυτού, αφού απαιτείται να δηλωθούν όλοι οι συμμετέχοντες σε αυτά και να αποκτήσουν ΑΦΜ στην Ελλάδα για τη χορήγηση απαλλαγής. Ενώ και στην περίπτωση μετόχων φυσικών προσώπων υπάρχει υποχρέωση υποβολής μηδενικής δήλωσης, δίχως κάποιον προφανή λόγο.

Ο λόγος ύπαρξης μιας τέτοιας διάταξης, που ούτε σημαντικά έσοδα έχει αποφέρει, είναι δύσκολο να υποστηριχτεί. Γιατί εάν η αρχική θέσπισή της το 2002 με πολύ χαμηλότερο φορολογικό συντελεστή 3% δικαιολογούνταν από λόγους διαφάνειας, αυτή η ανάγκη παρέλκει το 2019. Το Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων, το οποίο δημιουργήθηκε στη ΓΓΠΣ, θα περιλαμβάνει πλήρη και ακριβή στοιχεία των φυσικών προσώπων που είναι νόμιμοι και πραγματικοί δικαιούχοι όλων των νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων με έδρα ή φορολογητέα δραστηριότητα στην Ελλάδα με αποτέλεσμα την εξάλειψη οποιουδήποτε ελλείμματος διαφάνειας.

2.
Το «πόθεν έσχες» στα εισερχόμενα εμβάσματα όταν καταλήγουν σε επενδύσεις

Τα πρώτα χρόνια της κρίσης και ιδίως τη διετία 2010-2012 έφυγαν πολλά κεφάλαια σε τράπεζες του εξωτερικού κάτω από τον φόβο ενός πιθανού Grexit. Πώς θα γυρίσουν τα χρήματα αυτά στην Ελλάδα, αφού, όπως είναι γνωστό στην αγορά, η εισαγωγή χρημάτων από το εξωτερικό δίνει αφορμή για έλεγχο σε βάθος δεκαετίας; Γιατί να μην τα επενδύσει κάποιος τα χρήματα αυτά σε άλλη χώρα; Για να υπάρξει έκρηξη της ανάπτυξης, θα πρέπει να θεσπιστεί απαλλαγή από το «πόθεν έσχες» για όλα τα εμβάσματα από το εξωτερικό που καταλήγουν σε επενδύσεις σε τομείς που θα αποτελέσουν την ατμομηχανή της ελληνικής οικονομίας.

3.
Η φορολόγηση των capital gains σε επίπεδο νομικού προσώπου

Σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει στις περισσότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η Ελλάδα φορολογεί την υπεραξία που αποκτά μια εταιρεία από την πώληση συμμετοχής της, δίνοντας σημαντικό αντικίνητρο για τη δημιουργία εταιρειών συμμετοχών (Holding Companies) στο εσωτερικό της χώρας.

4.
Η αντικειμενική αλληλέγγυα ευθύνη διοικούντων νομικά πρόσωπα

Η νομοθεσία για την αντικειμενική αλληλέγγυα ευθύνη των διοικούντων νομικά πρόσωπα αποτελεί δαμόκλειο σπάθη για αξιόλογα στελέχη με κύρος που θα μπορούσαν να αναλάβουν τη διοίκηση εταιρειών στην Ελλάδα και γι’ αυτό πρέπει να τροποποιηθεί με γνώμονα τη λογική και όχι την επιβολή τιμωρίας επί δικαίων και αδίκων.

5.
Το χαρτόσημο σε δάνεια και λοιπές χρηματοοικονομικές πράξεις

Είναι κοινός τόπος ότι το τέλος χαρτοσήμου είναι απολίθωμα της φορολογίας και γι’ αυτόν τον λόγο έχει καταργηθεί ουσιαστικά στα άλλα κράτη. Για ποιον λόγο μια εταιρεία θα πρέπει να καταφεύγει στην πιο «ακριβή» λύση της έκδοσης ομολογιακού δανείου μόνο και μόνο για να αποφύγει την επιβολή του τέλους χαρτοσήμου;

6.
Ο φόρος συγκέντρωσης κεφαλαίων στις αυξήσεις του κεφαλαίου των εταιρειών

Η αλήθεια είναι ότι το πρώτο βήμα έγινε πριν από μερικά χρόνια με την κατάργησή του στην ίδρυση των εταιρειών. Τώρα πρέπει να γίνει και το τελευταίο βήμα με την πλήρη κατάργησή του και στις μεταγενέστερες αυξήσεις κεφαλαίου από τις εταιρείες.

7.
Η φορολογική κατοικία των εταιρειών

Ετσι όπως είναι διατυπωμένος ο ορισμός της φορολογικής κατοικίας μπορεί να οδηγήσει σε τρομερά παράδοξα, αφού είναι δυνατόν ξένες εταιρείες να θεωρηθούν φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας μόνο και μόνο επειδή ο ιδιοκτήτης τους, αλλοδαπός και αυτός, έχει επιλέξει την Ελλάδα ως τόπο κατοικίας του. Πώς θα προσελκύσει η Ελλάδα αλλοδαπούς υψηλού πλούτου στη χώρα μας εάν η επιλογή αυτή μπορεί να καταστήσει και τις εταιρείες τους στο εξωτερικό φορολογικούς κατοίκους Ελλάδας;

8.
Η έλλειψη κινήτρων για stock options και λοιπές παροχές σε είδος στους εργαζομένους

Οι παροχές σε είδος και ιδιαίτερα τα κίνητρα συμμετοχής στα κέρδη που αυξάνουν την παραγωγικότητα των εργαζομένων τονώνουν το αίσθημα ανταμοιβής και τον δείκτη ικανοποίησης των εργαζομένων και γι’ αυτόν τον λόγο η φορολόγησή τους δεν θα έπρεπε να αποτελούσε αντικίνητρο για τη διάθεσή τους στο προσωπικό.

9.
Οι ασφαλιστικές εισφορές βάσει εισοδήματος

Επειδή 87% των ελεύθερων επαγγελματιών ασφαλίζονται επί του ελάχιστου ασφαλιστέου εισοδήματος και καταβάλλουν το ελάχιστο ετήσιο ασφάλιστρο των €175 ανά μήνα, το υπόλοιπο 13% των ελεύθερων επαγγελματιών και οι μισθωτοί έχουν αναλάβει το σχετικό βάρος για να είναι βιώσιμος ο ΕΦΚΑ. Η λύση και εδώ είναι οι σχετικές βέλτιστες πρακτικές άλλων χωρών, όπως είναι η ελάχιστη αύξηση της ελάχιστης εισφοράς και η παράλληλη μείωση της ανώτατης κατά τα ισχύοντα και σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

10.
Η υπέρμετρη γραφειοκρατία που δημιουργούν οι 10.000 Κωδικοί Αριθμοί Δραστηριότητας (ΚΑΔ) στο Μητρώο των Εφοριών

Η ελληνική φορολογική νομοθεσία έχει σειρά ρυθμίσεων που αυξάνουν το διοικητικό κόστος των εταιρειών δίχως προφανές δημοσιονομικό όφελος. Τέτοια ρύθμιση είναι και η δηλωτική υποχρέωση των ΚΑΔ μιας επιχείρησης στο Μητρώο των ΔΟΥ, με τέτοιον βαθμό τυπολατρίας σχετικά με την επιλογή του σωστού ΚΑΔ που αυξάνει σημαντικά τον διοικητικό φόρτο των εταιρειών χωρίς να προκύπτει κάποιο δημοσιονομικό όφελος.

11.
Η είσπραξη από το Δημόσιο των μερισμάτων που δεν εισπράττονται από τους μετόχους

Δεν είναι γνωστό σε πολλούς, αλλά, σύμφωνα με μια διάταξη που έρχεται από τα χρόνια της γερμανικής κατοχής, σε περίπτωση που μια ανώνυμη εταιρεία πιστώσει μερίσματα στους μετόχους της γενικά και όχι εξατομικευμένα και μετά την πάροδο πενταετίας δεν έχουν εισπραχθεί, τότε αυτά παραγράφονται υπέρ του Δημοσίου και όχι υπέρ της εταιρείας που τα διένειμε. Πιο παράλογη διάταξη είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς.

12.
Η παράσταση συμβολαιογράφου στις συνελεύσεις των μονοπρόσωπων ΕΠΕ

Στις μονοπρόσωπες ΕΠΕ η υποχρέωση παράστασης συμβολαιογράφου παραμένει επιβαρύνοντάς τες με άσκοπα έξοδα και διαδικασίες δίχως άμεσο αντίκρισμα.

13.
Τα τεκμήρια διαβίωσης

Τα τεκμήρια διαβίωσης αποτελούν αναχρονιστικό τρόπο προσδιορισμού του φορολογητέου εισοδήματος και συχνά δεν ανταποκρίνονται στην πραγματική φοροδοτική ικανότητα. Η επιβολή τους είναι δε πρωτίστως άδικη σε περιπτώσεις κατοικιών που προέρχονται από κληρονομιά, καθώς συνεπάγεται κληρονόμοι με πολύ χαμηλά πραγματικά εισοδήματα να φορολογούνται παραδόξως με πολύ υψηλά τεκμαρτά.  Η πρόοδος στη μηχανοργάνωση αλλά και στις μεθόδους ελέγχου της φορολογικής διοίκησης επιβάλλει την άμεση κατάργησή τους και την αντικατάστασή τους με ουσιαστικές διασταυρώσεις πραγματικών περιουσιακών στοιχείων.

14.
Το τεκμαρτό εισόδημα από ιδιόχρηση ακινήτων

Ετερο φορολογικό απολίθωμα χωρίς δημοσιονομικό ενδιαφέρον, ιδιαίτερα από τότε που καταργήθηκε ο συμπληρωματικός φόρος στα ακίνητα, αφού η ιδιόχρηση ακινήτων δεν φορολογείται ουσιαστικά. Διατηρείται μόνο για λόγους λογιστικής απεικόνισης, δεν έχει πρακτικό ενδιαφέρον και πρέπει να καταργηθεί.

Παράταση στην προθεσμία ρύθμισης χρεών έως 120 δόσεις

Παράταση στην προθεσμία ρύθμισης χρεών στην Εφορία έως 120 δόσεις, που κανονικά λήγει τη Δευτέρα 30 Σεπτεμβρίου, αναμένεται να δώσει το υπουργείο Οικονομικών προκειμένου να ενταχθεί σημαντικός αριθμός οφειλετών που μέχρι στιγμής δεν το έχουν πράξει. Επικρατέστερο σενάριο είναι να δοθεί παράταση έως την 31η Οκτωβρίου. Ωστόσο στο τραπέζι των συζητήσεων έχει πέσει η πρόταση η παράταση να είναι σε πρώτη φάση 15 ημέρες και ανάλογα με την πορεία ένταξης στη ρύθμιση να δοθεί άλλη μία έως τα τέλη Οκτωβρίου. Υπάρχει και μία άλλη πρόταση η οποία προβλέπει να δοθεί παράταση μόνο σε όσους είχαν μπει στην πρώτη φάση και θέλουν τώρα να αλλάξουν τη ρύθμιση και να ενταχθούν σε περισσότερες δόσεις ή σε μικρότερες δόσεις.

Πάντως, με βάση τα έως τώρα στοιχεία, 400.000 οφειλέτες έχουν ρυθμίσει χρέη άνω των 2 δισεκατομμυρίων ευρώ, όταν τα συνολικά χρέη προς την Εφορία ανέρχονται σε 104 δισ. ευρώ και τα εισπράξιμα περίπου 20 δισ. ευρώ. Χιλιάδες φορολογούμενοι τις τελευταίες ημέρες προσπαθούν να ρυθμίσουν τα χρέη τους μετά τις αλλαγές που έγιναν τόσο στον αριθμό των δόσεων για τις επιχειρήσεις όσο και στην ελάχιστη δόση (20 ευρώ αντί για 30 ευρώ) καθώς και το μειωμένο επιτόκιο. Ωστόσο διαπιστώνουν ότι ο υπολογισμός των δόσεων εξακολουθεί να γίνεται με το αυξημένο επιτόκιο 5% και όχι με το μειωμένο του 3%. Από το υπ. Οικονομικών διευκρινίζουν ότι όλες οι αλλαγές θα περάσουν στο σύστημα και αυτόματα θα αναπροσαρμοστούν και οι δόσεις στα νέα δεδομένα.

Την ίδια στιγμή η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων εξακολουθεί να «βομβαρδίζει» με εκατοντάδες SMS και emails εκατομμύρια οφειλέτες του Δημοσίου με στόχο να τους πείσει να μπουν στην ηλεκτρονική εφαρμογή της ΑΑΔΕ (www.aade.gr) και να ρυθμίσουν τα χρέη τους.

Η επιτυχία της ρύθμισης θα δώσει ανάσα στα φορολογικά έσοδα και κατ’ επέκταση στην εφαρμογή χωρίς αστερίσκους όλων των μέτρων που έχουν εξαγγελθεί από τη νέα κυβέρνηση.

Για τη νέα πάγια ρύθμιση που προωθεί η κυβέρνηση οι θεσμοί ζητούν λεπτομέρειες και στοιχεία προκειμένου να δεχτούν να αυξηθεί ο αριθμός των δόσεων από 12 που είναι σήμερα σε 18 ή 24 (ακόμη δεν έχει κλειδώσει ο νέος αριθμός). Η νέα πάγια ρύθμιση θα «τρέξει» αμέσως μόλις ολοκληρωθεί αυτή των 120 δόσεων. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, οι θεσμοί ζητούν να μπουν αυστηρά κριτήρια για την επέκταση του αριθμού των δόσεων, ενώ η ελληνική πλευρά από τη μεριά της υποστηρίζει ότι αν η νέα πάγια ρύθμιση δεν είναι ευνοϊκότερη σε σύγκριση με την ισχύουσα, τότε δεν υπάρχει λόγος να αλλάξει. Γι’ αυτό και το ζητούμενο η νέα πάγια ρύθμιση να έχει περισσότερες δόσεις και ένα και μοναδικό κριτήριο αυτό του δηλωθέντος εισοδήματος του οφειλέτη.