Πίνακας του Μπλούμε είχε προβλέψει το πρόβλημα με τα απορρίμματα στην Ρώμη

Ο Πίτερ Μπλούμε (27 Οκτωβρίου 1906-30 Νοεμβρίου 1992) ήταν ένας Αμερικανός ζωγράφος, που γεννήθηκε στη Ρωσία και σχεδόν μωρό μεταφέρθηκε στις ΗΠΑ. Θεωρείται ένας από τους μεγάλους εκπρόσωπους της σχολής του «Μαγικού Ρεαλισμού». Κανείς όμως δεν μπορούσε να διανοηθεί πως ένας από τους διασημότερους πίνακές του, η «Αιώνια Πόλη» θα έμοιαζε τόσο επίκαιρος στον συσχετισμό του με την εικόνα που παρουσιάζει σήμερα η Ρώμη, που καθημερινά βυθίζεται όλο και περισσότερο υπό το βάρος των συσσωρευμένων σκουπιδιών.

Ο Μπλούμε είχε μία ιδιαίτερη ικανότητα να συγκλώθει στα έργα του την ονειρική θέαση των αντικειμενικών πραγμάτων, χρησιμοποιώντας τον φροϋδικό μηχανισμό της «συμπύκνωσης» και της «μεταφοράς/μετατόπισης» και το κοινωνικό-πολιτικό σχόλιο. Ιδιαίτερη απήχηση είχαν τα έργα του και η σουρεαλιστική τεχνοτροπία του στη διάρκεια της μεγάλης οικονομικής ύφεσης και του Κραχ, καθώς η εικονογραφική τεχνική του κατέγραφε με τον πιο τραγικό κι υποβλητικό τρόπο τους τριγμούς της αμερικανικής κοινωνίας υπό το φάσμα της φτώχειας.

Το 1932, κι ενώ επισκεπτόταν την Ιταλία χάρις σε μία υποτροφία του Ιδρύματος Guggenheim, ο Μπλούμε μελέτησε λεπτομερώς τα ρωμαϊκά ερείπια στο Φόρουμ και την πλούσια αρχιτεκτονική και καλλιτεχνική κληρονομιά της Αιώνιας Πόλης.

Στη διάρκεια της περιδιάβασής του, ο Μπλούμε ανακάλυψε μία προτομή από παπιέ-μασέ του Ιταλού δικτάτορα Μπενίτο Μουσολίνι κι ένα εικονοστάσι με το άγαλμα του Χριστού στη στάση Ecce Homo (Ιδού ο Άνθρωπος), καλυμμένο με κάθε λογής τάματα των πιστών. Η ειρωνεία του κιτς και της προσωπολατρίας, σε συνδυασμό με το ευρύτερο συναίσθημα και ροπή προς τη θρησκοληψία, δεν ξέφυγε από το καλλιτεχνικό αισθητήριο του ευαίσθητου στα κοινωνικά ερεθίσματα ζωγράφου.

Μόλις επέστρεψε στις ΗΠΑ ξεκίνησε την εκτέλεση του πίνακα, που έμελε να γίνει μία από τις διασημότερες δημιουργίες του. Του πήρε δύο χρόνια για να τον τελειώσει, αλλά και μετά συνέχισε να προσθέτει όλο και περισσότερες λεπτομέρειες.

Στον πίνακα, ο Μουσολίνι πετάγεται ως τζίνι μέσα από το Κολοσσαίο στη μία γωνιά, με το εικονοστάσι του Ecce Homo να στέκει φωτισμένο στην άλλη και στο ενδιάμεσο ένα συνονθύλευμα από «ατάκτως ερριμμένα» αρχαία και μοντέρνα ερείπια, ανθρώπους απελπισμένους και πλήθη, που είτε υμνολογούν ένα παλαιό κλέος, είτε προσεύχονται για σωτηρία.

Μετά την επιτυχία του πίνακα και χάρη στις ιστορικές εξελίξεις μετά το 1943 (τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας και την έκπτωση του Μουσολίνι) το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης (MoMA) αγόρασε τον πίνακα, ο οποίος έκτοτε αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της μόνιμης συλλογής του.

Υγειονομική βόμβα στην Ρώμη

Η χαοτική συγκέντρωση ετερόκλητων εικόνων, σαν μπάζα και σκουπίδια, γύρω από τα ευκλεή αρχαία ερείπια, αιφνιδιαστικά επαναφέρουν στη μνήμη τις φωτογραφίες από τη σημερινή κατάσταση που κυριαρχεί στη Ρώμη, όπου το πρόβλημα των σκουπιδιών έχει γίνει ο Γολγοθάς των κατοίκων, αλλά και της δημάρχου Βιρτζίνιας Ράτζι. Η Ράτζι μάλιστα εξελέγη, ως υποψήφια του αντισυστημικού Κινήματος 5 Αστέρων, καθώς προεκλογική της σημαία είχε κάνει την επίλυση του χρόνιου προβλήματος της καθαριότητας. Έκτοτε, η Αιώνια Πόλη όχι μόνον δεν έχει καθαρίσει, αλλά έχει κυριολεκτικά πνιγεί από τους τόνους απορριμμάτων που συσσωρεύονται και απειλούν με υγειονομικό κίνδυνο τους κατοίκους, καθώς ποντίκια, γλάροι, κατσαρίδες κι άλλα ζώα έχουν βρει απόθεμα τροφής στα βουνά που σχηματίζουν τα σκουπίδια.

Κι η κατάσταση αυτή επιδεινώνεται, υπό το βάρος των τόνων απορριμμάτων που αφήνουν καθημερινά οι πολυάριθμοι τουρίστες που την επισκέπτονται και αφήνουν παρακαταθήκη στους ανεπαρκείς κάδους του κέντρου τις συσκευασίες των προϊόντων που έχουν καταναλώσει. Με αποτέλεσμα, στο ιστορικό κέντρο τα αρχαία ευρήματα να γίνονται ένα με τα σημερινά κατάλοιπα της ευρείας κατανάλωσης και το εφιαλτικό περιεχόμενο του πίνακα της «Αιώνιας Πόλης» να βρίσκει αναπάντεχα μια άλλου είδους ανάγνωση.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ