Συνταγματική Αναθεώρηση : Οκτώ «όχι» και ένα «ναι» της ΝΔ στις προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ

Με οκτώ αποκλίσεις και μία σύγκλιση, και με ιδεολογικές λεκτικές αντιπαραθέσεις ανάμεσα στη ΝΔ και το ΣΥΡΙΖΑ, ολοκληρώθηκε η δεύτερη θεματική ενότητα στην επιτροπή Αναθεώρησης του Συντάγματος, που αφορούσε τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Με το επιχείρημα ότι το σύνταγμα καλύπτει πλήρως και ρητά τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα, η ΝΔ απέρριψε όλες τις προτάσεις της αξιωματικής αντιπολίτευσης για συνταγματικές αλλαγές, ενώ άφησε ένα ανοιχτό παράθυρο για να στηρίξει τη συνταγματική καθιέρωση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος.

«Ναι» μόνο για το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα

«Μπορούμε να καταλήξουμε σε κοινά αποδεκτή βάση σε ό,τι αφορά το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα και ότι το κράτος είναι υποχρεωμένο να μεριμνά για τους κοινωνικά αδύναμους, όπως και για τη κοινωνική ασφάλεια», ανέφερε ο εισηγητής της ΝΔ Κώστας Τζαβάρας, καταθέτοντας λίγο αργότερα τη πρόταση του κόμματός του που ορίζει ότι:

«Το κράτος μεριμνά για τη διασφάλιση συνθηκών αξιοπρεπούς διαβίωσης όλων των πολιτών, μέσω ενός συστήματος ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος».

Οι αλλαγές που συζητήθηκαν στην σημερινή θεματική ενότητα αφορούσαν τα άρθρα του συντάγματος:

-το άρθρο 5 για τη προστασία της ζωής χωρίς διακρίσεις εθνικότητας, φύλου θρησκευτικών διακρίσεων,
-το άρθρο 21 για την κοινωνική και οικονομική στήριξη των ΑΜΕΑ
-το άρθρο 22 για τις συλλογικές συμβάσεις και
-το άρθρο 25 για τη προστασία των ατομικών δικαιωμάτων από το κράτος.

«Όχι» σε οκτώ προτάσεις

Η κυβερνητική πλειοψηφία απέρριψε τις προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ για:

– της απαγόρευσης διακρίσεων λόγω φύλου και σεξουαλικού προσανατολισμού
– της διασφάλισης των δημοσίων αγαθών
– της απαγόρευση της επίταξης
– της κοινωνικής ασφάλισης
– της κατοχύρωσης της αρχής της επιείκειας
– της εργασιακής ισότητας
– των συλλογικών συμβάσεων.

Απορρίπτοντας τις προτάσεις της αξιωματικής αντιπολίτευσης που έκανε λόγο για ανάγκη επικαιροποίησης του συντάγματος, ο εισηγητής της ΝΔ, Κώστας Τζαβάρας, υποστήριξε ότι αυτό που προτείνει στην ουσία ο ΣΥΡΙΖΑ, είναι επαναδιατύπωση θεμάτων που ήδη έχουν βρει τη ρητή γραπτή απόδοσή τους στο σύνταγμα.

«Ήδη υπάρχουν και μας δεσμεύουν από το εσωτερικό δίκαιο και δεν χρειάζεται να προχωρήσουμε σε αυτούς τους νεωτερισμούς. Το σύνταγμά μας δεν αφήνει κανέναν ακάλυπτο. Ο ΣΥΡΙΖΑ παρουσιάζεται ως δήθεν προστάτης του κοινωνικού κράτους, υποστηρίζοντας ότι εμείς στη ΝΔ είμαστε η νεοφιλελεύθερη παράταξη. Από το 1975, ο συνταγματικός νομοθέτης έχει θεμέλιο του την έννομη τάξη και την αρχή του κράτους δικαίου», αντέτεινε ο κ. Τζαβάρας.

Επικριτικός ήταν και για τις συλλογικές συμβάσεις, σημειώνοντας ότι ο ΣΥΡΙΖΑ κόπτεται για τη συλλογική αυτονομία ως έκφραση ιδιωτικής βούλησης όταν η χώρα ανήκει στη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας και ο ίδιος έχει υπογράψει αρκετές διεθνείς συμβάσεις.

«Δεν χρειάζεται να έχουμε στο σύνταγμα μία επιπλέον προσθήκη για να πούμε, ‘τι καλά, η Ελλάδα βάζει ανάχωμα στο νεοφιλελευθερισμό της ΝΔ’ αφού η ίδια η ΝΔ είναι εκείνη που θεμελίωσε, αναγνώρισε και προστάτεψε τη λειτουργία της συλλογικής αυτονομίας. Αυτές οι προτάσεις γίνονται από παρατάξεις που θεωρούν ότι έχουν το μονοπώλιο της ευαισθησίας», τόνισε ο εισηγητής της ΝΔ και πρόσθεσε:

«Τα δημόσια αγαθά ευπροσώπως κατοχυρώνονται από το κράτος και εμείς πολύ περισσότερο από τους αριστερούς, έχουμε γίνει προστάτες τους».

Κατρούγκαλος: Έλλειψη σοβαρότητας

«Επιδιώκουμε τις συναινέσεις χωρίς υποκρισία, αντίθετα από εσάς» αντέτεινε από την πλευρά του ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργος Κατρούγκαλος.

«Κλασσική περίπτωση ρεβανσισμού και πολιτικής δειλίας ήταν η χθεσινή συζήτηση στη Βουλή. Απέδειξε ότι η ΝΔ υπέκρυπτε μεγάλο βαθμό πολιτικής υποκρισίας που διαπερνούσε τις προτάσεις και τη συμπεριφορά σας», είπε ο κ. Κατρούγκαλος και συμπλήρωσε:

«Το ίδιο κάνατε και στη συζήτηση στην προηγούμενη προτείνουσα Βουλή, για την εκλογή του προέδρου της Δημοκρατίας, που ενώ ρητά δηλώσατε ότι δεν συμφωνείτε με τη πρόταση μας, εμφανιστήκατε να διαφωνείτε με τον εαυτό σας, αλλά να ψηφίζετε τη πρόταση μας. Αυτό είναι έλλειψη σοβαρότητας και υπονόμευση της θεσμικής σταθερότητας, γιατί εξαφανίζεται το στοιχείο της εμπιστοσύνης από το πολιτικό διάλογο».

«Το νεοφιλελευθερισμό της ΝΔ – συνέχισε ο κ. Κατρούγκαλος – τον βλέπω όταν επαναφέρει στις εργασιακές σχέσεις τις απόψεις του ΔΝΤ για τη πλήρη ελαστικοποίησή τους και την άρση των συλλογικών συμβάσεων, ακόμα και τώρα που έχουμε φύγει από τα μνημόνια. Όταν βλέπω κάποια στελέχη σας να λένε ότι είναι φθηνό το νερό και πρέπει να ακριβύνει. Το νόημα των δικών μας παρεμβάσεων είναι διπλό. Να κατοχυρώσουμε με αποτελεσματικό τρόπο, καθιστώντας αγώγιμες τις διατάξεις που δεν μπορούν να εφαρμοστούν από δικαστήρια, αλλά και γιατί είχαμε τραύματα από την περίοδο των μνημονίων. Αν θέλουμε λοιπόν να επιστρέψουμε στην κανονικότητα, πρέπει να αναπροσαρμόσουμε τις θεσμικές μας παρεμβάσεις».

«Η ουσία της διαφοράς μας είναι η αντίληψη ως ηθικής υποχρέωσής μας, να επιβάλουμε συγκεκριμένη συμπεριφορά στο κράτος για την εξομοίωση των ατομικών δικαιωμάτων. Το παρελθόν, μας δείχνει την ουσία της σύγκρουσης μας. Εμείς βλέπουμε τα κοινωνικά δικαιώματα ως πρόσθετο προσδιορισμό αυτονομίας των ανθρώπων. Η επικρατούσα αντίληψη της ΝΔ είναι ο φιλελευθερισμός στη πολιτική – αλλά στην οικονομική πολιτική είναι ο νεοφιλελευθερισμός», υποστήριξε ο κ. Κατρούγκαλος.

«Έχετε μια τάση να βάζετε ταμπέλες. Στη ΝΔ είμαστε κοινωνικά και πολιτικά φιλελεύθεροι. Προσπαθείτε να μας κολλήσετε τη ταμπέλα του νεοφιλελευθερισμού, η οποία με τις εκλογές έπεσε στο κενό και δεν μπορεί να το συνεχίζετε», αντέδρασε η βουλευτής της ΝΔ Ντόρα Μπακογιάννη.

«Μιλώ για χαρακτηριστικά πολιτικής ταυτότητας» ανταπάντησε ο κ. Κατρούγκαλος. «Καλή η αποδοχή, όσοι από εσάς προσδιορίζεστε φιλελεύθεροι. Όμως η πολιτική που εφαρμόζετε είναι η πιο ακραία νεοφιλελεύθερη, και είναι αυτή του ΔΝΤ, που εφάρμοζε κάτω από εκβιασμούς και αναγκαζόμαστε να δεχθούμε για λόγους εθνικού συμφέροντος, και την οποία όμως ανατρέψαμε όταν βγήκαμε από τα μνημόνια. Η βασική μας διαφορά είναι ιδεολογική. Εμείς δεν εφαρμόζουμε αυτή την πολιτική εκτός μνημονίου, ενώ εσείς συνεχίζετε να την εφαρμόζετε» ανταπάντησε ο κ. Κατρούγκαλος και κατέληξε:

«Υπάρχει πεδίο σύμπλευσης για το αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης. Εμείς πιστεύουμε ότι πρέπει κατοχυρώνεται στο σύνταγμα ένα πλέγμα καθολικών κοινωνικών υπηρεσιών».

Υπέρ του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος και το ΚΙΝΑΛ

«Με τη στάση της ΝΔ όπως εκφράστηκε, δεν θα περάσει καμία – εκτός από το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα – από τις 9 συνολικά αναθεωρητέες διατάξεις που προτείνει ο ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό μας κάνει να λέμε ότι αυτή η αναθεώρηση καλύτερα να μην περάσει», σχολίασε από την πλευρά του ο εισηγητής του ΚΙΝΑΛ Ανδρέας Λοβέρδος.

Ο κ. Λοβέρδος τάχθηκε υπέρ της πρότασης για το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα αλλά «με φειδώ και προσεκτική διατύπωση» ενώ συμφώνησε και στην ανάγκη να προστεθεί η προστασία για τα δημόσια αγαθά, αλλά να μην είναι διατυπωμένη με τρόπο που θα κατοχυρώνει «τη γραφειοκρατία και όχι τα κοινωνικά αγαθά».

Ταυτόχρονα, ο εισηγητής του ΚΙΝΑΛ επέκρινε το ΣΥΡΙΖΑ λέγοντας χαρακτηριστικά: «Ο πολιτικός λόγος όταν αρθρώνεται για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ελέγχεται με το κριτήριο τι έκανε όταν άσκησε την εξουσία και φωτογραφίζει τις πραγματικές διαθέσεις μας. Τι θα πει για παράδειγμα βουλευτής της αξιωματικής αντιπολίτευσης περί δημοψηφισμάτων, όταν έχει κάνει ως κυβέρνηση το δημοψήφισμα του 2015;».

«Εμείς στη προτείνουσα Βουλή καταψηφίσαμε τις δύο και υπερψηφίσαμε τις υπόλοιπες 7 διατάξεις. Δεν ψηφίσαμε αυτές που αφορούν τα θέματα επίταξης και την κατάργηση της πρόβλεψης για την καταχρηστική άσκηση δικαιώματος, γιατί θεωρούμε ότι στο σύνταγμα μας είναι πολύ καλά διατυπωμένες και δεν χρειάζονται αναθεώρηση», τόνισε ο κ. Λοβέρδος.

Αιτιολογώντας την στάση του κόμματός του, ο εισηγητής του ΚΙΝΑΛ τόνισε ότι «όλα τα αναθεωρητέα συνταγματικά διαβήματα που αφορούν κοινωνικά δικαιώματα πρέπει να γίνονται με φειδώ, γιατί η φύση και ο χαρακτήρας τους για αγώγιμες αξιώσεις, μας υποχρεώνουν να είμαστε συγκρατημένοι».

«Οι δημαγωγικές μεγαλοστομίες δεν πρέπει εισχωρούν στο συνταγματικό δίκαιο, γιατί μπορεί αυτά τα ευχολόγια όταν φτάσουν στα δικαστήρια να αποδειχθούν κενά περιεχομένου, και αυτό θα είναι η πραγματική κατάργηση του συντάγματος και στη συνείδηση των πολιτών», είπε και πρόσθεσε:

«Το να λύνεις το πρόβλημα των πολιτικών ελίτ, δεν είναι αντικείμενο της αναθεώρησης. Μπορεί να συγκινεί το πολίτη αλλά αυτό είναι θέμα της δικής μας ανικανότητας».

«Οφείλουμε να μην αποδειχτούμε ανίκανοι να λειτουργήσουμε σωστά στην αναθεωρητική Βουλή, και να μην συντάξουμε κείμενα που τα δικαστήρια θα αποφασίσουν», κατέληξε ο κ. Λοβέρδος.

ΚΚΕ: Οι συνταγματικές διακηρύξεις δεν εφαρμόζονται

Ο εισηγητής του ΚΚΕ Γιάννης Γκιόκας, επεσήμανε ότι το δεύτερο κεφάλαιο της συνταγματικής αναθεώρησης που αφορά ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα , «αντανακλά τη μεγάλη απόσταση μεταξύ των φραστικών ανακηρύξεων στο σύνταγμα και την πραγματικότητα που έχει αποδείξει ότι καταστρατηγούνται και ακυρώνονται με μεγάλη ευκολία οι διατάξεις του».

«Αυτές οι διακηρύξεις δεν απέτρεψαν την ανεργία, την κατάσχεση πρώτης κατοικίας, τις μητέρες που υφίστανται τεράστιες διακρίσεις ή το απεργιακό δικαίωμα να είναι συνεχώς στο στόχαστρο, όπως και οι συλλογικές συμβάσεις και όλα αυτά με τη βούλα της ΕΕ. Αυτές οι διακηρύξεις διατυπώνονται στο σύνταγμά μας, το οποίο όμως, όπως αποδεικνύεται, είναι ένα άδειο πουκάμισο, γιατί υπάρχουν τα παραθυράκια για να προστατεύσουν στη πράξη το υπέρτατο δικαίωμα της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας», υποστήριξε ο κ. Γκιόκας.

«Πέρα από διάφορες ρήτρες, υπάρχει στο σύνταγμα ένας ακόμα συνταγματοποιημένος Δούρειος ίππος σε βάρος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων – και είναι η αναγνώριση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας», τόνισε ο εισηγητής του ΚΚΕ. Μίλησε ακόμα για υποκρισία αυτών που συντηρούν το αστικό δίκαιο, τονίζοντας ότι «δεν μπορεί να διακηρύττεις από τη μια το δικαίωμα της εργασίας, και από την άλλη να υποστηρίζεις τον εργοδότη».

«Το ΚΚΕ, παρά τις ενστάσεις και διαφωνίες του, τάσσεται υπέρ διατάξεων για τη καλύτερη οργάνωση και κατοχύρωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, γι’ αυτό άλλωστε στην προηγούμενη αναθεωρητική διαδικασία ψηφίσαμε για την προστασία της ελεύθερης και χωρίς διακρίσεις μεταχείριση ανεξαρτήτως φύλου ή σεξουαλικού προσανατολισμού, για την αναγνώριση της ίσης αμοιβής και ίσης εργασίας ανεξάρτητως ηλικίας, την απαγόρευση της επίταξης και υπέρ της κατοχύρωσης της έννοιας της επιείκειας, γιατί αυτές οι διατάξεις κινούνται σε σωστή κατεύθυνση», επεσήμανε ο εισηγητής του ΚΚΕ.

Ακόμα, επανέλαβε τις προτάσεις του κόμματός του για τη διεύρυνση των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων, την τύχη των οποίων όπως είπε, «απέρριψαν όλοι οι λεγόμενοι νεοφιλελεύθεροι της ΝΔ και αντινεοφιλελεύθεροι του ΣΥΡΙΖΑ, γιατί απλά η κοινή στρατηγική που έχουν, δεν χωρά ουσιαστικές αποκλίσεις από την κυρίαρχη πολιτική τους, που είναι η εξίσωση προς τα κάτω».

Η θέση των μικρότερων κομμάτων

Ο εισηγητής της Ελληνικής Λύσης Κωνσταντίνος Χήτας, ανέφερε μεταξύ άλλων ότι τα όσα υποστηρίζει ο ΣΥΡΙΖΑ στις προτάσεις του, όπως το δικαίωμα στην ίση εργασία και αμοιβή ή την πρόσβαση στην υγεία, εξασφαλίζονται απόλυτα από το σύνταγμα.

«Δεν προτείνουμε αναθεώρηση για τα μάτια του κόσμου. Το σύνταγμά μας κατοχυρώνει και επιπλέον λαμβάνει ειδικά μέτρα για την κοινωνική προστασία και την περίθαλψη. Αν θέλετε όμως, μπορεί να διαμορφωθεί διατύπωση ότι το κράτος έχει την υποχρέωση να μεριμνά για την υγεία και να λαμβάνει μέτρα για τη φροντίδα της υγείας και του γήρατος», ανέφερε.

Ο κ. Χήτας τόνισε ότι δεν είναι καταρχήν αντίθετος στην συνταγματοποίηση των συλλογικών διαπραγματεύσεων, ενώ χαρακτήρισε «θεμιτό το δικαίωμα στην απεργία, χωρίς όμως την καταχρηστική άσκηση του».

Ακόμα, υποστήριξε ότι είναι χωρίς κανένα νόημα όσα προτείνονται για την κοινωνική ασφάλιση, αφού όπως είπε, το κράτος μεριμνά – ενώ για την έννοια της επιείκειας, ανέφερε ότι πρέπει να παραμείνει ως έχει η διάταξη του συντάγματος, με την προϋπόθεση ότι το κράτος αναλαμβάνει τις ευθύνες του.

Η ειδική εισηγήτρια του ΜεΡΑ25 Αγγελική Αδαμοπούλου, δήλωσε θετική στην «επικαιροποίηση διατάξεων του συντάγματος», ενώ επέκρινε τη ΝΔ για την αρνητική της στάση.

Όπως είπε, «δεν μπορεί να προχωρήσει σε προοδευτικές αλλαγές μια κυβέρνηση που έχει νομοθετήσει την κατάργηση του ασύλου, δυσφήμισε και στη συνέχεια πούλησε δημόσιους οργανισμούς, γίνεται παραμάγαζο των φαρμακευτικών εταιριών, απεργάζεται την ιδιωτικοποίηση των ασφαλιστικών φορέων ενώ αντιμετωπίζει την απεργία ως απλή αναστάτωση».

Θετική δήλωσε «στη συμπερίληψη του φύλου και του σεξουαλικού προσανατολισμού», χαρακτηρίζοντάς την «βαθιά, ουσιαστική, ρεαλιστική και ευθυγραμμισμένη με την ευρωπαϊκή νομοθεσία και τις διεθνείς συμβάσεις που αφορούν την κατάργηση των διακρίσεων».

Συμφώνησε ακόμα στη κατεύθυνση της κρατικής εγγύησης για αξιοπρεπή διαβίωση, σημειώνοντας ότι «χωρούν περαιτέρω βελτιώσεις» , όπως και στην εγγυητική παρουσία του κράτους για εξασφαλισμένες δημόσιες υπηρεσίες.

«Είναι αυτονόητα θετική η προοδευτική σκέψη, το κράτος να εγγυάται τα κοινωνικά δικαιώματα που απορρέουν από τις διεθνείς συμβάσεις, να υιοθετεί κάθε μέτρο για το δικαίωμα της ίσης αμοιβής και ίσης εργασίας, να στηρίζει τους κοινωνικούς θεσμούς και να διασφαλίζει, τόσο τα δημόσια κοινωνικά αγαθά όσο και την απαραίτητη μέριμνα για τη μητρότητα, τα παιδιά, τους άνεργους, τα άτομα με ειδικές ανάγκες και γενικά όλες τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού», τόνισε χαρακτηριστικά η κ. Αδαμοπούλου.

«Παρά τις διαφορετικές προσεγγίσεις μας, είναι ανάγκη να αποσαφηνίσουμε τα κοινωνικά δικαιώματα και να διασφαλίσουμε την κανονικότητα τους. Είναι χρέος μας να βρεθεί η απαραίτητη συναίνεση για να στηρίξουμε τους αδύναμους και το κοινωνικό κράτος», κατέληξε.