Αναδρομικά : Ποιες συντάξεις και πόσο θα αυξηθούν

Αναδρομικά 10 μηνών για όλους τους συνταξιούχους από τον Ιούλιο του 2015 μέχρι και τον Απρίλιο του 2016 περιλαμβάνει ο σχεδιασμός της κυβέρνησης, στο πλαίσιο της αποκατάστασης των παράνομων μειώσεων.

Χιλιάδες συνταξιούχοι κάθονται σε αναμμένα κάρβουνα καθώς περιμένουν τις κινήσεις της κυβέρνησης για τα αναδρομικά, έπειτα και από τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, που έκρινε αντισυναγματικές τις διατάξεις του νόμου Κατρούγκαλου.

Ο υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης, αναφερόμενος στην πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ για τα αναδρομικά των συνταξιούχων, διαβεβαίωσε ότι «όσοι δικαιούνται τα αναδρομικά θα τα πάρουν».

Τα αναδρομικά που θα λάβουν οι δικαιούχοι

Οι αποφάσεις του ΣτΕ κατά του νόμου Κατρούγκαλου φέρνουν αναδρομικά δεκαμήνου από 667 ευρώ έως 7.340 ευρώ -σε δόσεις- για κύριες συντάξεις, καθώς και αυξήσεις στις επικουρικές συντάξεις έως 200 ευρώ σε 250.000 συνταξιούχους.

Στο υπουργείο Εργασίας συστήνεται ομάδα εργασίας ώστε να καταρτίσει σχέδιο νόμου για συμμόρφωση του Ασφαλιστικού με βάση τις αποφάσεις του ΣτΕ και στόχο η σχετική νομοθετική πρωτοβουλία να εκδηλωθεί έως το τέλος του έτους.

Τα όποια αναδρομικά θα περιοριστούν στο κενό διάστημα, στο δεκάμηνο που μεσολαβεί ανάμεσα στην προηγούμενη απόφαση του ΣτΕ τον Ιούνιο του 2015 και την ψήφιση του νόμου Κατρούγκαλου τον Μάιο του 2016.

Σε κάθε περίπτωση, ακόμη και για το δεκάμηνο ο συνολικός «λογαριασμός» των επιστροφών φτάνει κοντά στα 4 δισ. ευρώ. Όλες οι άλλες διεκδικήσεις των συνταξιούχων, οι αγωγές και οι αιτήσεις πέφτουν στο κενό.

Για το δεκάμηνο λοιπόν, οι συνταξιούχοι μπορούν να προσδοκούν αναδρομικά από 667 έως 7.340 ευρώ.

Οι δόσεις για τα αναδρομικά

Σε ό,τι αφορά την καταβολή του ποσού, το επικρατέστερο σενάριο προβλέπει ότι θα καταβληθούν σε 72 δόσεις και σε βάθος χρόνου 6 ετών προκειμένου να μην εκτροχιαστεί ο δημοσιονομικός σχεδιασμός και να διασφαλιστεί η μείωση των φορολογικών συντελεστών.

Στελέχη του υπουργείου τόνιζαν πως η ανάγνωση των αποφάσεων δείχνει ότι οι αξιώσεις για αναδρομικά από τις παλαιές κύριες και επικουρικές (λόγω των μειώσεων του 2012) φαίνεται πως παραμένουν ισχυρές µόνο για το δεκάμηνο που μεσολαβεί ανάμεσα στην προηγούμενη απόφαση του ΣτΕ (Ιούνιος 2015) και την ψήφιση του νόμου Κατρούγκαλου (Μάιος 2016) και µόνο για όσους έχουν ήδη καταθέσει αγωγές στα δικαστήρια.

Οι κρίσεις αυτές διατυπώνονταν µε σχετική επιφύλαξη έως την ολοκλήρωση της μελέτης των τελικών δικαστικών αποφάσεων.

Τα αναδρομικά αυτά αφορούν 2,5 εκατομμύρια συνταξιούχους. Για να υπολογίσει κάποιος το ποσό για το δεκάμηνο πρέπει να ανατρέξει στα μηνιαία εκκαθαριστικά του, όπου αναγράφονται οι μειώσεις των αντισυνταγματικών νόμων.

Οι συνταξιούχοι του Δημοσίου έχουν λαμβάνειν έως 7.340 ευρώ συνολικά από παράνομες μειώσεις κύριων και επικουρικών συντάξεων για 10 και 12 μήνες αντίστοιχα.

Αν δοθούν τα αναδρομικά σε 36 δόσεις θα έχουν μηνιαίες αυξήσεις σε κύρια και επικουρική από 90 ευρώ τον μήνα έως και 204 ευρώ τον μήνα. Αν οι επιστροφές γίνουν σε 60 δόσεις, οι μηνιαίες αυξήσεις συντάξεων είναι από 54 έως 122 ευρώ τον μήνα.

Για τις ΔΕΚΟ

Οι συνταξιούχοι των ΔΕΚΟ και τραπεζών έχουν λαμβάνειν (ενδεικτικά) έως 6.770 ευρώ συνολική επιστροφή από παράνομες μειώσεις κύριων και επικουρικών συντάξεων για 10 και 12 μήνες αντίστοιχα.

Αν δοθούν τα αναδρομικά σε 36 δόσεις θα έχουν μηνιαίες αυξήσεις σε κύρια και επικουρική από 90 ευρώ τον μήνα έως και 188 ευρώ τον μήνα. Αν οι επιστροφές γίνουν σε 60 δόσεις, οι μηνιαίες αυξήσεις συντάξεων είναι από 55 έως 113 ευρώ τον μήνα.

Για το ΙΚΑ

Οι συνταξιούχοι του ΙΚΑ έχουν λαμβάνειν (ενδεικτικά) έως 6.402 ευρώ συνολική επιστροφή από παράνομες μειώσεις κύριων και επικουρικών συντάξεων για 10 και 12 μήνες αντίστοιχα.

Με αναδρομικά σε 36 δόσεις θα έχουν μηνιαίες αυξήσεις σε κύρια και επικουρική από 63 ευρώ τον μήνα έως και 178 ευρώ τον μήνα. Με επιστροφές σε 60 δόσεις, οι μηνιαίες αυξήσεις συντάξεων είναι από 38 έως 107 ευρώ τον μήνα.

Για το ΝΑΤ

Οι συνταξιούχοι του ΝΑΤ έχουν λαμβάνειν (ενδεικτικά) έως 5.576 ευρώ συνολική επιστροφή από παράνομες μειώσεις κύριων και επικουρικών συντάξεων για 10 και 12 μήνες αντίστοιχα.

Οσον αφορά τις επικουρικές συντάξεις καταργούνται οι περικοπές οι οποίες επιβλήθηκαν σε 260.000 συνταξιούχους το καλοκαίρι του 2016. Το ΣτΕ έκρινε ότι οι συγκεκριμένες περικοπές είναι αντισυνταγματικές, αλλά ότι η απόφαση αυτή δεν έχει αναδρομική ισχύ

Το πόρισμα της Επιτροπής Σοφών για τις επικουρικές

Οι προτάσεις των ειδικών για τη δομή και λειτουργία του νέου συστήματος, σύμφωνα με το euro2day.gr είναι:

1) Να εξεταστεί η υποχρεωτική υπαγωγή όλων των νεοεισερχομένων και πρωτο-ασφαλισμένων στην αγορά εργασίας από 1η Ιανουαρίου 2021. Μάλιστα, τα στελέχη της κοινωνικής, επαγγελματικής και ιδιωτικής ασφαλιστικής αγοράς προτείνουν να εξεταστούν κατά τον σχεδιασμό της νέας επικουρικής ασφάλισης τα εξής:

• Η υπαγωγή στην επικουρική ασφάλιση για τα ασφαλιστέα πρόσωπα να είναι υποχρεωτική, ανεξαρτήτως επαγγελματικού κλάδου.

• Να επιχειρηθεί μελέτη για προαιρετική ένταξη στην επικουρική ασφάλιση των ήδη ασφαλισμένων (προ της 1.1.2021) επαγγελματικών κλάδων που μέχρι πρότινος δεν υπάγονταν υποχρεωτικά σε αυτή. Ειδική μνεία έγινε για τους ιατρούς και τους αγρότες.

• Να εξεταστεί η εξαίρεση από το πεδίο των ασφαλιστέων προσώπων, εκείνων που υπάγονται με το υφιστάμενο σύστημα στην ασφάλιση Ταμείου Υποχρεωτικής Επαγγελματικής Ασφάλισης.

2) Να διατηρηθούν στο σημερινό ύψος, ήτοι 6,5%, οι προβλεπόμενες εισφορές για τους μισθωτούς και ελεύθερους επαγγελματίες, όπως και στο παλαιό σύστημα, για λόγους εναρμόνισης. Μεταξύ των προτάσεων που συζητήθηκαν ήταν και αυτή του υπολογισμού της εισφοράς των μη μισθωτών επί του κατώτατου μισθού, λόγω των πιθανών δυσκολιών στην καταβολή εισφορών από μεριάς ειδικά των νέων ελεύθερων επαγγελματιών. Εφόσον ισχύσει κάτι τέτοιο, οι ειδικοί εκτιμούν ότι μπορεί κάλλιστα να προβλεφθεί ειδική περίοδος χάριτος, ώστε να διασφαλιστεί μια πιο ευνοϊκή μετάβαση στα πρώτα βήματα του ελεύθερου επαγγελματία. Παράλληλα, η στήριξη των ελεύθερων επαγγελματιών δύναται να γίνει και μέσω άλλων εργαλείων, ήτοι φορολογικά κίνητρα ή λοιπά κίνητρα στο επίπεδο της κύριας σύνταξης.

3) Το ΕΤΕΑΕΠ θα είναι ο μόνος υπεύθυνος για την είσπραξη των εισφορών των ασφαλισμένων.

4) Προκρίθηκε η διατήρηση των ίδιων ηλικιακών ορίων με αυτά που ισχύουν στην κύρια σύνταξη. Ένα εύρος ηλικίας από 62 έτη ηλικίας και άνω αναδείχθηκε ως η πιο εύλογη πρόβλεψη. Επίσης, θεωρήθηκε αναγκαίο να προβλεφθεί και ένα ανώτατο όριο αναγκαστικής λήψης της συνταξιοδοτικής παροχής, ενδεχομένως στα 70 έτη. Για την περίπτωση της αναπηρίας υπήρξε συμφωνία ότι τα προβλεπόμενα ποσοστά θα πρέπει να διατηρηθούν στα υφιστάμενα επίπεδα, ήτοι άνω του 67%.

5) Ως προς τα είδη των συνταξιοδοτικών παροχών, αυτές μπορούν να διαχωριστούν σε:

* Συντάξεις γήρατος (με μεταβίβαση δικαιώματος στα δικαιοδόχα μέλη).

* Συντάξεις αναπηρίας.

* Συντάξεις χηρείας για τον ενεργό ασφαλισμένο.

Για τις ανάγκες χρηματοδότησης του συστήματος και στο πνεύμα της κοινωνικής αλληλεγγύης μπορεί να δημιουργηθεί ένας «κουμπαράς αλληλεγγύης», ο οποίος να τροφοδοτείται με ειδική κράτηση επί των καταβαλλόμενων εισφορών του κάθε ασφαλισμένου.

6) Μέρος του σωρευμένου ποσού (ενδεικτικά μέχρι ποσοστού 25%) δύναται να εισπράττεται -με τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος- ως προκαταβολή.

7) Ο ασφαλισμένος θα δύναται να επιλέγει ανάμεσα σε τρία επενδυτικά πακέτα, διαφοροποιημένου επενδυτικού κινδύνου:

– Χαμηλού επενδυτικού κινδύνου

– Μεσαίου επενδυτικού κινδύνου

– Υψηλού επενδυτικού κινδύνου

Η απουσία επιλογής επενδυτικού πακέτου από μεριάς του ασφαλισμένου θα τον κατατάσσει αυτομάτως στο πακέτο χαμηλού επενδυτικού κινδύνου.

Σε κάθε περίπτωση, ο ασφαλισμένος δεν πρέπει να δεσμεύεται ισοβίως από την αρχική του επιλογή, αλλά να μπορεί να αλλάζει τις επενδυτικές του επιλογές ανά προβλεπόμενα χρονικά όρια και μέσω συγκεκριμένων διαδικασιών.

8) Μετά την είσπραξη των εισφορών, ο ΕΤΕΑΕΠ θα τις κατανέμει στους ατομικούς κεφαλαιοποιητικούς λογαριασμούς του κάθε ασφαλισμένου.

9) Λόγω της κεφαλαιοποιητικής φύσης του νέου συστήματος, τα κεφάλαια δύνανται να επενδύονται από διαχειριστές επενδύσεων (ΑΕΔΑΚ – ΦΚΑ) κατ’ εντολή και για λογαριασμό του ΕΤΕΑΕΠ, βάσει της μεταξύ τους σύμβασης.

10) Ο ΕΤΕΑΕΠ οφείλει να αναπτύξει επενδυτικούς κανόνες που θα ισχύουν για τον διαχειριστή κεφαλαίων και θα περιγράφονται αναλυτικά στην εκάστοτε σύμβαση.

11) Απαραίτητος κρίνεται ο ορισμός θεματοφύλακα του ΕΤΕΑΕΠ, με αυξημένες αρμοδιότητες (ring-fenced θεματοφυλακή).

12) Πρέπει να αξιοποιηθεί στο έπακρο κάθε δυνατότητα -εντός των ευρωπαϊκών κανόνων και θεσμικών περιορισμών που έχει η Ελλάδα ως κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης-, προκειμένου τα δημιουργούμενα αποθεματικά κεφάλαια να επενδύονται προς όφελος της εθνικής οικονομίας.

13) Το κράτος οφείλει να μεριμνά για την κοινωνική ασφάλιση των εργαζομένων, στο πλαίσιο των υπαρκτών κινδύνων, συνθηκών και περιορισμών που αντιμετωπίζει.

14) Ως βασική αρχή στο σύστημα κεφαλαιοποιητικής επικουρικής προκρίνεται η διατήρηση ίδιου τρόπου φορολόγησης με το υφιστάμενο. Θα πρέπει να εξετασθεί ειδική πρόβλεψη για εξαίρεση από τη φορολόγηση ή ειδική φορολόγηση για το ποσό προκαταβολής που θα δύναται να λαμβάνει ο ασφαλισμένος κατά τη φάση της θεμελίωσης του συνταξιοδοτικού δικαιώματος.

15) Ως προς το κόστος της μετάβασης στο νέο σύστημα, οι «Σοφοί» θεωρούν ότι, όπως υφίσταται το σύστημα σήμερα, χωρίς παρέμβαση στις παραμέτρους του, δεν φαίνεται έντονο πρόβλημα χρηματοδότησης κατά την πρώτη δεκαετία.

16) Ο ασφαλισμένος δύναται να τηρεί την επιλογή καταβολής της σύνταξης σε μηνιαία βάση τόσο από το ΕΤΕΑΕΠ όσο και από κάποιον Εναλλακτικό Πάροχο.

17) Εφόσον ο ασφαλισμένος επιλέξει την καταβολή της σύνταξης από κάποιον εναλλακτικό του ΕΤΕΑΕΠ παρόχου, θα πρέπει να προβλεφθεί νομικά πως σε κάθε περίπτωση, συμβατική υποχρέωση του εναλλακτικού παρόχου είναι η ισόβια παροχή σύνταξης (για όλα τα είδη συντάξεων), καθώς και η κάλυψη δικαιοδόχων μελών.