Χρειάστηκαν πολλά χρόνια, για να ξεσκεπαστεί η πικρή αλήθεια ότι η Ελλάδα υπογράφει ελαφρά τη καρδία, κάθε τόσο, με ελάχιστα ή και μηδαμινά ανταλλάγματα, όχι μόνον τη διατήρηση αλλά και την επαύξηση μιας ετεροβαρούς αμυντικής συμφωνίας με τις ΗΠΑ.

Ακόμη και η αριστεροφανής κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα, με καταβολές πολλών στελεχών της, που ανατράφηκαν με “τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα”, που τα είπαν “με το πρώτο τους το γάλα”, η κυβέρνηση της “πρώτη φορά Αριστεράς”, με κυρίαρχο το αντιπολεμικό σύνθημα “Φονιάδες των λαών αμερικάνοι”, αυτή η ίδια κυβέρνηση, του πιο περίεργου κοινωνικοπολιτικού μωσαϊκού, στη διάρκεια της ταραχώδους κυβερνητικής της θητείας, διαπραγματεύτηκε ή υπέγραψε την εγκατάσταση 3 ακόμη επιθετικο-αμυντικών βάσεων, μετά τη βάση της Σούδας στην επικράτειά μας. Και συγκεκριμένα στη Λάρισα, Μαγνησία και Αλεξανδρούπολη. Κάτι τέτοιο δεν το διανοήθηκαν όλες οι μεταπολεμικές κυβερνήσεις, που αρκέστηκαν στη βάση της Σούδας.

Αυτή ακριβώς η πολεμική ξένη βάση επί ελληνικού εδάφους, υπήρξε ορμητήριο φονικών αεροπορικών επιδρομών με ΝΑΤΟϊκά όπλα, κυρίως εναντίον χωρών της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής. Χωρών που δεν είχαν την παραμικρότερη ιδεοπολιτική σύνδεση με το αντι-ΝΑΤοϊκό Σύμφωνο της Βαρσοβίας…

Φυσικά, υπάρχει σ’ αυτές τις σκέψεις μου και ο σεβαστός, αλλά μερικώς δεκτός αντίλογος, σύμφωνα με τον οποίο, μετά τη Συμφωνία της Γιάλτας (1945) ήταν δεδομένος ο χωρισμός του μεταπολεμικού κόσμου, σε δυο σφαίρες ιδεοπολιτικής και αμυντικοεπιθετικής επιρροής (κομμουνισμός-πολυφωνικός φιλελευθερισμός ή αλλιώς ΝΑΤΟ-Σύμφωνο Βαρσοβίας, κ.α.).

Αυτή ακριβώς η εφιαλτική πόλωση ανάμεσα στους δύο κόσμους επέβαλε, ή υπέτασσε, τις αδύναμες κυρίως χώρες, στην εξουθενωτική οικονομική αφαίμαξη για τους εξοπλισμούς.

Και το χειρότερο: Ενώ όλοι οι λαοί της Ευρώπης θα έπρεπε να είναι ικανοποιημένοι, διότι δεν έζησαν θερμοπολεμικές αναφλέξεις, ανάλογες της Κορέας του Βιετνάμ ή της Καμπότζης, εν τούτοις, ο ψυχρός πόλεμος, χώρισε τη γηραιά ήπειρο σε δύο τεχνητά προσοδοφόρα, για τις πολεμικές βιομηχανίες, αλλά και με θανάσιμη αυστηρότητα, χωριστά στρατόπεδα.  Σε συνασπισμούς με επωνυμίες “ρετσινιές” για τους μεν (Σιδηρούν Παραπέτασμα) και εγκώμια για τους δε (Ελεύθερος Κόσμος).

Παρ’ όλα αυτά, η ίδια η χερσόνησός μας, η Βαλκανική, στη δεκαετία του 1960, έγραψε το αξιέπαινο χρονικό ενός ειρηνιστικού Κινήματος, με την ονομασία “Απύραυλη Βαλκανική”. Ήταν η εποχή του συνταρακτικού και αφυπνιστικού Κινήματος, Αφοπλισμού και Ειρήνης με επικεφαλής τον Μπέρτραντ Ράσελ και αντίστοιχους ειρηνιστές στη Βαλκανική.

Στη χώρα μας, την κίνηση για Απύραυλη Βαλκανική, εκπροσώπησε η Ελληνική Επιτροπή για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη, (ΕΕΔΥΕ), με τον Γρηγόρη Λαμπράκη, το Γιάννη Ρίτσο, Νικηφόρο Βρεττάκο, Κώστα Δεσποτόπουλο, τον μητροπολίτη Κισάμου και Σελίνου Ειρηναίο, τον Μίκη Θεοδωράκη, τον Βασίλη Μεσολογγίτη, Διδώ Σωτηρίου, Δημήτρη Φωτιάδη, Βούλα Δαμιανάκου κ.α., στο επίτιμο προεδρείο.

Η τότε, υπό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή δεξιά, (Εθνική Ριζοσπαστική Ένωσις), δεμένη ασφυχτικά στο άρμα μιας Αμερικής, γαλουχημένης με το πνεύμα του μισαλλόδοξου Μακαρθισμού, πολέμησε αυτό το Κίνημα με απερίγραπτη σφοδρότητα, σε μια ταραχώδη σύγκλιση της Ολομέλειας της Βουλής, στην κοινή πρόταση για Απύραυλη Βαλκανική της ΕΕΔΥΕ, του Τεοντόρ Ζίβκοφ (Βουλγαρία) Γκεόργκε Γκεοργκίου Ντεζ (Ρουμανία) και μερικώς τον Τίτο (Γιουγκοσλαβία).

Σ’ εκείνη την Ολομέλεια της Βουλής μας και με μια φοιτητική συντροφιά του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου, βρεθήκαμε με ειδική πρόσκληση στα θεωρεία του Κοινοβουλίου. (Διονύσης Μπουλούκος, και Αντρέας Λεντάκης, Μιχάλης Περιστεράκης, Σωτήρης Πέτρουλας κ.ά.

Παρόντες σε αυτή την Ολομέλεια και οι 300 της Εθνικής Αντοπροσωπείας, στην κεντρική αίθουσα συνεδριάσεων. Εμφανέστατα υποστήριξε την πρόταση για Απύραυλη Βαλκανική, η κοινοβουλευτική ομάδα της ΕΔΑ. Ο Γεώργιος Παπανδρέου ήταν μάλλον αρνητικός. Ενώ ο Σπύρος Μαρκεζίνης και ο Σοφοκλής Βενιζέλος, είχαν ήδη ανοίξει τα πανιά τους με κατεύθυνση προς το αφοπλιστικό κίνημα της Βαλκανικής και μάλιστα με επίσημες προσκλήσεις τους στη Μόσχα, από τον Νικήτα Χρουστσόφ και τον Αναστάς Μικογιάν, αντιστοίχως Γενικό Γραμματέα του ΚΚΣΕ και υπουργό Εξωτερικών της ΕΣΣΔ.

Η λάμψη του Ηλία Ηλιού

Ακριβώς, στην ίδια αυτή Ολομέλεια του ελληνικού Κοινοβουλίου, οι σφοδρές αντεγκλήσεις Δεξιάς-Κέντρου-Αριστεράς, για το επίμαχο και ζωτικό θέμα της αφοπλισμένης “Απύραυλης Βαλκανικής”, ως δια μαγείας γαλήνεψαν, όταν ανέβηκε στο βήμα των αγορητών της Βουλής, ο αείμνηστος κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος, τότε της Ενιαίας Δημοκρατικής Αριστεράς (ΕΔΑ) Ηλίας Ηλιού.

Αφού ανέλυσε με υποδειγματική πολιτική και δικανική άνεση, τους λόγους, που οδηγούν σ’ ένα ευεργετικό για την πολυπαθή Βαλκανική, σύμφωνο για απύραυλη ζώνη, κατέληξε αφήνοντας καταγοητευμένους και άφωνους ακόμη και τους φανατισμένους αντιπάλους του της Δεξιάς, οπαδούς του τριπτύχου “Πατρίς-Θρησκεία-Οικογένεια”, διαβάζοντας το αντιπολεμικό απόσπασμα από τις Προφητείες του Ησαϊα και του Μιχαία:

“Και κατακόψουσιν τα έθνη τας ρομφαίας (τα σπαθιά) αυτών εις άροτρα και τα δόρατα αυτών εις δρέπανα και ουκέτι μη αντάρη (υψώσει) έθνος επ’ έθνος ρομφαίαν και ουκέτι μάθωσι πολεμείν…”.

Είτε μας αρέσει, είτε όχι, ανάμεσα στην κοινοβουλευτική τάξη του ‘60 και ανάμεσα στη σημερινή υπάρχουν κάποιες εμφανέστατες διαφορές.

“O tempora, o mores!”, «Ώ καιροί, ώ ήθη».

Headlines