Τα πολύτιμα οφέλη του κουρκουμά στην υγεία

Τα τελευταία χρόνια έρευνες δείχνουν ότι η φύση μπορεί να αποτελέσει μια πηγή φυσικών ελιξιρίων για την υγεία μας. Φυτά που εκφύονται ελεύθερα στη φύση εμπεριέχουν συστατικά που μπορεί να μας βοηθήσουν να προλάβουμε, αλλά και πολλές φορές να αντιμετωπίσουμε πολλά προβλήματα υγείας. Ο κουρκουμάς λοιπόν είναι ένα από αυτά.
Ο κουρκουμάς, γνωστός και ως κιτρινόριζα, είναι ένα ριζώδες φυτό που εκφύεται μέσα στη γη. Εχει καφέ φλούδα που όταν την ανοίξεις αποκαλύπτεται στο εσωτερικό της μια φωτεινή κιτρινο-πορτοκαλί σάρκα. Καλλιεργείται εδώ και τουλάχιστον 5.000 χρόνια, κυρίως στις τροπικές περιοχές της Ασίας, ενώ τον 13ο αιώνα οι άραβες έμποροι έφεραν τον κουρκουμά στις δυτικές χώρες.

Ο κουρκουμάς στη μαγειρική

Χρησιμοποιείται κυρίως ως μπαχαρικό, το οποίο έχει έντονο πορτοκαλοκίτρινο χρώμα, ιδιαίτερο άρωμα και πρωταγωνιστεί στην ασιατική κουζίνα. Είναι διάσημος μαγειρικά, καθώς αποτελεί βασικό συστατικό για το  γνωστό κάρι. Στην ελληνική κουζίνα παρότι δεν συνηθίζεται, ωστόσο ταιριάζει πολύ με όσπρια όπως φακές, ρεβίθια, αλλά και με το ρύζι και τις βραστές πατάτες. Μπορείτε βέβαια να το δοκιμάσετε και στο βραστό ή ψητό ψάρι όπως συνηθίζουν οι Ασιάτες.

Φάρμακο για τις αρθρώσεις

Πέρα, όμως, από τη μαγειρική του χρήση εδώ και πολλά χρόνια, ο κουρκουμάς έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον των επιστημόνων καθώς φαίνεται ότι περιέχει συστατικά που ασκούν ευεργετική δράση στην υγεία του οργανισμού και συμβάλλουν στην πρόληψη χρόνιων νοσημάτων. Ιδιαίτερη δε αναφορά γίνεται από τους επιστήμονες στη χρήση του για την ανακούφιση και θεραπεία προβλημάτων που σχετίζονται με τις αρθρώσεις.

Στα εργαστήρια του κόσμου

Ο κουρκουμάς περιέχει μικρές ποσότητες απαραίτητων μετάλλων και ιχνοστοιχείων, όπως το μαγγάνιο, ο σίδηρος και το κάλιο. Ωστόσο, το ερευνητικό ενδιαφέρον έχει επικεντρωθεί σε μια κατηγορία βιοδραστικών συστατικών που διαθέτει, τα οποία ονομάζονται κουρκουμινοειδή. Από αυτά το κυριότερο και πιο σημαντικό για την υγεία μας είναι η κουρκουμίνη, μια πολυφαινόλη η οποία τα τελευταία χρόνια αποτελεί αντικείμενο μεγάλου ερευνητικού ενδιαφέροντος. Ηδη από τα μέσα του προηγούμενου αιώνα η κουρκουμίνη έγινε γνωστή ως αντιβακτηριδιακός παράγοντας, καθώς οι πρώτες μελέτες που διερεύνησαν τη βιολογική της δράση έδειξαν ότι καταστέλλει την ανάπτυξη διαφόρων στελεχών παθογόνων βακτηρίων. Από τότε, πλήθος εργαστηριακών μελετών σε κύτταρα ή πειραματόζωα, αλλά και κλινικών δοκιμών, έχουν εξετάσει τα πιθανά οφέλη της για την υγεία. Ετσι, υπάρχουν ενδείξεις ότι η κουρκουμίνη πιθανόν να δρα προστατευτικά ενάντια στον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου, καρδιαγγειακών παθήσεων, δερματικών προβλημάτων, αρθρίτιδας, φλεγμονωδών νοσημάτων του εντέρου και εκφυλιστικών ασθενειών, όπως η πολλαπλή σκλήρυνση – ή σκλήρυνση κατά πλάκας – και η νόσος Alzheimer.

Ανακουφίζει τον πόνο

Ωστόσο, το ερευνητικό ενδιαφέρον σήμερα εστιάζεται σε σημαντικό βαθμό στην επίδραση της κουρκουμίνης στην αντιμετώπιση της φλεγμονής και του πόνου που αυτή προκαλεί. Η κουρκουμίνη λοιπόν φαίνεται ότι ασκεί ισχυρή αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη δράση, γεγονός που μπορεί να συμβάλει στην προστασία του οργανισμού από νοσήματα και καταστάσεις που συνδέονται με το οξειδωτικό στρες και την οξεία ή χρόνια φλεγμονή. Η αντιφλεγμονώδης αυτή δράση αποτελεί μια από τις καλύτερα τεκμηριωμένες ιδιότητες της κουρκουμίνης. Η χορήγηση κουρκουμίνης έχει συσχετισθεί με βελτίωση των συμπτωμάτων και της κινητικότητας ασθενών με οστεοαρθρίτιδα, μειωμένη χρήση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων και γαστρεντερικών ενοχλήσεων που σχετίζονται με αυτά, ενώ παρόμοια αποτελέσματα έχουν καταγραφεί και σε κλινικές μελέτες όπου συμμετείχαν άτομα με ρευματοειδή αρθρίτιδα.

Ολα τα παραπάνω συνηγορούν στην άποψη ότι η κουρκουμίνη αποτελεί πραγματικά ένα φυσικό φάρμακο για την υγεία μας. Κάτι που ωστόσο είναι σημαντικό να αναφερθεί είναι το ότι η ποσότητα κουρκουμίνης που παρέχεται από το μπαχαρικό κουρκουμά, όπως το χρησιμοποιούμε στη μαγειρική, είναι αρκετά μικρή ώστε να έχουμε τη «θεραπευτική» δράση που αποδεικνύεται από τις επιστημονικές έρευνες. Για τον λόγο αυτόν το ενεργό αυτό συστατικό χορηγείται σε πολλές περιπτώσεις σήμερα σε μορφή συμπληρώματος.

Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τον κ. Χάρη Γεωργακάκη, κλινικό διαιτολόγο–διατροφολόγο, MSc στην Κλινική Διατροφή, αντιπρόεδρο του Ελληνικού Ιδρύματος Καρδιαγγειακής Υγείας και Διατροφής