Στη Ρωσία μού διηγήθηκαν μια ιστορία που συνέβη στο δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Κάποτε τα Ες Ες έπιασαν ένα νεαρό Παρτιζάνο: θάτανε – δεν θάτανε δέκα ετών. Ήταν κρυμμένος στο δάσος και πυροβολούσε τους Γερμανούς.

Ο αξιωματικός που τον ανέκρινε ήταν ένας φανατικός Ναζί. Ωστόσο τον λυπήθηκε. Θυμήθηκε εκείνη τη στιγμή ότι είχε κι εκείνος ένα γιο δέκα ετών. Του είπε λοιπόν:

Δεν θέλω να σου κάνω κακό. Θέλω να σου δώσω μια ευκαιρία να ζήσεις…

Ο Παρτιζάνος έμεινε σιωπηλός.

Πρόσεξε, συνέχισε ο αξιωματικός. Το ένα απ’ τα δυο μου μάτια είναι γυάλινο. Αν το βρεις, θα σωθείς…

Και τότε ο νεαρός είπε χωρίς να διστάσει:

Το αριστερό.

Και ο αξιωματικός ρώτησε:

Πώς το βρήκες;

Και ο νεαρός απάντησε:

Γιατί αυτό είναι το πιο ανθρώπινο…

Υπάρχουν πολλά γυάλινα μάτια γύρω μας. Υπάρχουν πολλοί φανατικοί που δεν βλέπουν τίποτε άλλο από αυτό που θέλουν να δουν. Ο φανατισμός νεκρώνει πρώτα το οπτικό νεύρο. Ύστερα το μυαλό. Και μετά, στο τέλος, την ανθρωπιά μας…

Φρέντυ Γερμανού, «Απάντηση σε δυο φίλους», Ούτε αλάτι ούτε πιπέρι, Αθήνα 1973

Λιτό και πυκνό, επίκαιρο και εύστοχο, διδακτικό και συνταρακτικό, για όσους μπορούν και θέλουν να δουν.

Το τέρας του φανατισμού και της μισαλλοδοξίας μάς απειλεί καθημερινά, δηλητηριάζει το νου και τραυματίζει την ψυχή.