28η Οκτωβρίου 2019

Στις 28 Οκτωβρίου 1940 οι Έλληνες κλήθηκαν να πολεμήσουν, άλλη μια φορά μέσα στο α’ μισό του 20ού αιώνα. Δεν το ήθελαν, δεν το επέλεξαν, ήταν κάτι που υποχρεώθηκαν να το πράξουν. Η προσπάθειά τους να κρατηθούν έξω από το μεγάλο πόλεμο απέβη άκαρπη, από τη στιγμή κατά την οποία ο Μουσολίνι είχε αποφασίσει να προβεί σε μια επίδειξη δύναμης, χωρίς να γνωρίζει ασφαλώς τι τον περίμενε.

Οι Έλληνες πολέμησαν με σθένος και αποφασιστικότητα, απώθησαν τους Ιταλούς εντός των αλβανικών εδαφών και αντιστάθηκαν μέχρι τελικής πτώσεως στους συμμάχους αυτών, τους Γερμανούς, λίγους μήνες αργότερα.

Για τους νέους και τις νέες της πατρίδας μας, κακά τα ψέματα, όλα αυτά μοιάζουν πολύ μακρινά και ήκιστα ενδιαφέροντα. Οι γνώσεις τους περιορίζονται κατά κανόνα σε δυο-τρία ονόματα και δυο-τρία τοπωνύμια, στα ελάχιστα που έχουν συγκρατήσει από τις σχετικές αναφορές ενός σχολικού εγχειριδίου ή από τα συναισθηματικώς φορτισμένα λόγια ενός ηλικιωμένου συγγενούς τους που βρισκόταν τότε —εκείνο το δευτεριάτικο πρωινό του Οκτωβρίου, εκείνη την ταραγμένη περίοδο— εν ζωή.

Δυστυχώς, και στην περίπτωση του Ελληνοϊταλικού Πολέμου του 1940, του λεγομένου Αλβανικού Έπους, είναι εμφανής η αδυναμία μας —ως γονέων, ως εκπαιδευτικού συστήματος, ως πολιτειακής και πολιτικής ηγεσίας, ως κοινωνίας εν συνόλω— να καταστήσουμε τους νέους και τις νέες μας κοινωνούς ένδοξων στιγμών της ιστορίας μας, να αναδείξουμε με πειστικό τρόπο και εύληπτο για τη νεολαία λόγο τα βαθύτερα μηνύματα της εθνικής εποποιίας.

Οι στερεότυπες επετειακές εκδηλώσεις, η ξύλινη γλώσσα των πολιτικών, οι ανιαρές σχολικές γιορτές, τα χιλιοπαιγμένα τραγούδια της Βέμπο, η διελκυστίνδα ανάμεσα στους υποστηρικτές και τους πολεμίους του Μεταξά για το περίφημο ΟΧΙ δεν αγγίζουν τη νεολαία μας, δε συγκινούν και δε συνεγείρουν. Αυτή είναι η πραγματικότητα, και πρέπει να το ομολογήσουμε, εάν θέλουμε πραγματικά να μιλάμε την ίδια γλώσσα με τη νέα γενιά της πατρίδας μας.

Η απόσταση ανάμεσα στους πανηγυρικούς της ημέρας και τη ζώσα πραγματικότητα, ανάμεσα στις πομπώδεις λέξεις και τα σύγχρονα πολιτικοκοινωνικά δεδομένα, είναι τεράστια. Μοιραία, οι νέοι και οι νέες αποστασιοποιούνται και απομυθοποιούν το χθες, αδιαφορούν και αδρανούν για το σήμερα, δυσπιστούν και μεμψιμοιρούν για το αύριο.

Για να καταφέρουμε να δώσουμε ουσιαστικό περιεχόμενο στην εθνική επέτειο της 28ης Οκτωβρίου, για να τη μετατρέψουμε από ημέρα άγονου φορμαλισμού και σχόλη σε ημέρα αληθινής ατομικής περισυλλογής και συλλογικής ανάτασης, για να ωθήσουμε τη νεολαία μας να αντλήσει δύναμη και διδάγματα από αυτήν, πρέπει να αρχίσουμε να ακολουθούμε μια νέα, μια διαφορετική πορεία ως κοινωνία.

Κι αυτό σημαίνει να αρχίσουμε να διαμορφώνουμε σταδιακά μια νέα κοινωνική πραγματικότητα με πυλώνες την εθνική ενότητα, την αξιοκρατία και τη γενική ευημερία, ένα περιβάλλον ισονομίας και ίσων ευκαιριών, αντάξιο πραγματικά των αγώνων που έδωσαν και των θυσιών που έκαναν οι πρόγονοί μας πριν από οκτώ σχεδόν δεκαετίες.