Ένα πορτρέτο του Μακιαβέλι δια χειρός Λεονάρντο Ντα Βίντσι;

Ένας ανυπόγραφος πίνακας, ξεχασμένος για χρόνια μέσα σε έναν γαλλικό πύργο, που απεικονίζει έναν άνδρα που μοιάζει με τον ιταλό φιλόσοφο Νικολό Μακιαβέλι, θα εξεταστεί προκειμένου να διαπιστωθεί αν πρόκειται για έργο του Λεονάρντο τα Βίντσι.

Ο πίνακας βρέθηκε την άνοιξη μέσα στις αποθήκες του πύργου του Βαλανσέ, στην κεντρική Γαλλία. Η ζωγραφική σε ξύλο διαστάσεων 55 επί 42 εκατοστών, απεικονίζει έναν άνδρα η ταυτότητα του οποίου παραμένει μέχρι σήμερα άγνωστη, με γενειάδα, ντυμένο στα μαύρα, με μυστηριώδες βλέμμα.

Ωστόσο σύμφωνα με τα αρχεία του πύργου, πρόκειται για πορτρέτο του ιταλού φιλόσοφου Νικολό Μακιαβέλι, στοχαστή της Αναγέννησης, το οποίο φιλοτέχνησε ο συμπατριώτης του Λεονάρντο Ντα Βίντσι.

«Ζήτησα από τον θυρωρό να συσκευάσει και βάλει στο τραίνο ένα κιβώτιο που περιέχει έναν πίνακα Μακιαβέλι από τον Λεονάρντο Ντα Βίντσι», αναφέρει το σημείωμα που έγραψε ο διαχειριστής του πύργου το 1874.

Αλλά «δεν σημαίνει ότι επειδή το λένε τα αρχεία, είναι και αλήθεια», επισημαίνει η Αν Ζεραρντό, διευθύντρια των αρχείων του νομού Εντρ, η οποία πραγματοποιεί τον τελευταίο και πλέον χρόνο μεγάλη ερευνητική δουλειά για το θέμα αυτό.

Η διευθύντρια του πύργου, η Σιλβί Ζιρού, υπενθυμίζει ότι ο πύργος ανήκε στον πρίγκιπα Ταλλεϋράνδο, ο οποίος ήταν ένας πολύ πλούσιος συλλέκτης έργων τέχνης και είχε σπουδαίες συλλογές.

Η απόδοση του έργου στον Λεονάρντο Ντα Βίντσι δεν είναι αδύνατη, σύμφωνα με την Ζιρού, η οποία ανακοίνωσε μια προσεχή πραγματογνωμοσύνη για να διαπιστωθεί η γνησιότητά του.

Σύμφωνα με το ΑΠΕ σε άρθρο στο «Cahiers de Valencay» που δημοσιεύτηκε τον περασμένο Μάιο, η Αν Ζεραρντό υπογραμμίζει ότι αν το σημείωμα του διαχειριστή λέει αλήθεια, αυτό θα είναι η απόδειξη ότι πράγματι έγινε μια συνάντηση μεταξύ του Μακιαβέλι και του Λεονάρντο Ντα Βίντσι.

Εξάλλου το πρόσωπο που απεικονίζεται θυμίζει, σύμφωνα με την Ζεραρντό, πολύ περισσότερο τις γνωστές αναπαραστάσεις του Μονταίν παρά αυτές του Μακιαβέλι.

Ένα ακόμα πρόβλημα που εντοπίζει η Ζερναντό  είναι ότι ο ξύλινος πίνακας πάνω στον οποίο φιλοτεχνήθηκε το έργο, φαίνεται να έχει υπερβολικά μεγάλη ακρίβεια για να μπορεί να ανάγεται στον 16ο ή στις αρχές του 17ου αιώνα. Ωστόσο,η ίδια επισημαίνει ότι  οι εργασίες αποκατάστασης του έργου στο Βερολίνο τη δεκαετία του 1890, μπορεί επίσης να «διαστρέβλωσαν την αντίληψή του και να άλλαξαν την αρχική του όψη».