Αντιδράσεις από ΜΚΟ για το νομοσχέδιο για το άσυλο

Έξι μη κυβερνητικές οργανώσεις έδωσαν σήμερα κοινή συνέντευξη Τύπου, προκειμένου να παρουσιάσουν μερικά σημεία – «αγκάθια» του νομοσχεδίου για το άσυλο, τα οποία παραβιάζουν τα δικαιώματα των αιτούντων άσυλο και απορρυθμίζουν το σύστημα ασύλου στη χώρα.

Πρόκειται για τις εξής ΜΚΟ: Γιατροί Χωρίς Σύνορα, Διεθνής Αμνηστία, Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες,  Ελληνικό Φόρουμ Προσφύγων και  HumanRights360.

«Ο νόμος αυτός φέρνει νέες διαδικασίες υποδοχής, αλλά δεν προβλέπει τη βελτίωση της ζωής των ανθρώπων»

«Ο νόμος αυτός έρχεται να κάνει ακόμα πιο δύσκολη τη ζωή, την καθημερινότητα και την υγεία των ανθρώπων, σωματική ή ψυχική. Φέρνει νέες διαδικασίες υποδοχής, αλλά δεν προβλέπει τη βελτίωση της ζωής των ανθρώπων, οι οποίοι είναι εγκλωβισμένοι στα νησιά και στην ενδοχώρα», παρατήρησε ο διευθυντής προγραμμάτων των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, Απόστολος Βεΐζης.

Ο ίδιος πρόσθεσε ότι «το νομοσχέδιο δημιουργεί ένα νέο εμπόδιο για τους ανθρώπους, καθώς αυξάνει τα προβλήματα και στην πραγματικότητα είναι απάνθρωπο».

Σχετικά με τα θέματα της υγείας, ο κ. Βεΐζης ανέφερε ως προβληματικά τα άρθρα που αφορούν στην κατάργηση του μετατραυματικού στρες ως λόγου ευαλωτότητας, στην πιστοποίηση των θυμάτων βασανιστηρίων μόνο από τους γιατρούς του Δημοσίου, στο ότι μόνο όσοι θα περάσουν την ταχεία διαδικασία θα έχουν πρόσβαση στο σύστημα υγείας, καθώς και στο ότι σε δύο μήνες, όλοι οι πρόσφυγες θα πρέπει να φύγουν από τις δομές και τα διαμερίσματα.

Δείτε εδώ τη δήλωση των Γιατρών Χωρίς Σύνορα

«Οι αιτούντες κινδυνεύουν να παραμείνουν σε εξαιρετικά παρατεταμένη κράτηση»

Ο διευθυντής της Διεθνούς Αμνηστίας, Γαβριήλ Σακελλαρίδης, εξέφρασε την ανησυχία του καθώς παρατηρείται «σημαντική αύξηση της τοξικότητας στο δημόσιο διάλογο που εμπλουτίζεται με τη ρητορική του τύπου να αντιμετωπίσουμε τους ανθρώπους που έρχονται στη χώρα ως εισβολείς».

Επίσης, ανέδειξε ως σημαντικά ζητήματα μεταξύ άλλων τις «επιταχυνόμενες συνοριακές διαδικασίες, καθώς η μείωση του χρονικού περιθωρίου για την εξέταση των αιτημάτων ασύλου και η αύξηση των διαδικασιών περί παραδεκτότητας εμποδίζουν στην ουσία την εξέταση των αιτημάτων ασύλου» και τις λίστες ασφαλών τρίτων χωρών, που «υποσκάπτουν την εξατομικευμένη εξέταση των αιτημάτων ασύλου».

Επιπλέον, σχολίασε τις αλλαγές κανόνων στην κράτηση, καθώς «καταργείται η αυτόματη επανεξέταση των κανόνων διοικητικής κράτησης και ταυτόχρονα αυξάνεται ο χρόνος της κράτησης από 45 σε 50 μέρες, ενώ με την αλλαγή του τρόπου υπολογισμού της μέγιστης περιόδου κράτησης, οι αιτούντες κινδυνεύουν να παραμείνουν σε εξαιρετικά παρατεταμένη κράτηση».

Τέλος, σημείωσε ότι «μετά την κατάθεση του νομοσχεδίου σε διαβούλευση, ήρθε μια ύπουλη προσθήκη στο νομοσχέδιο, ότι τα μέλη της αστυνομίας και του στρατού μπορούν να διεξάγουν συνεντεύξεις επί της παραδεκτότητας».

«Άδικη και ατελέσφορη» η αυστηροποίηση της διαδικασίας για το άσυλο

Ο αντιπρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, Βασίλης Παπαστεργίου, υπογράμμισε ότι «η αυστηροποίηση της διαδικασίας που προβλέπει το νομοσχέδιο, είναι για τους αιτούντες άσυλο, τόσο άδικη, όσο και ατελέσφορη, γιατί στην πραγματικότητα θα προκαλέσει προβλήματα ακόμα και στο στόχο που η κυβέρνηση θέλει να πετύχει».

Μεταξύ άλλων, επισήμανε ότι «αυτό που επιδιώκεται στην πραγματικότητα, είναι ένας μεγάλος αριθμός αιτούντων άσυλο να χάσει το δικαίωμα εξέτασης του αιτήματός του σε πρώτο ή σε δεύτερο βαθμό», καθώς και ότι «υπάρχει κίνδυνος ένας μεγάλος αριθμός αιτούντων άσυλο να βρεθεί χωρίς χαρτιά, να βρεθεί σε μια γκρίζα ζώνη από τη σκοπιά των δικαιωμάτων, χωρίς να έχει εξεταστεί η αίτησή του στην ουσία της».

Επίσης, σχολίασε την πρόβλεψη αναίρεσης της δυνατότητας παραμονής του αιτούντα στη χώρα κατά την άσκηση της προσφυγής, κάτι που έχει ως συνέπειες την έκπτωση από τα δικαιώματα του αιτούντα, αλλά και το διπλασιασμό του βάρους που σηκώνουν οι επιτροπές προσφυγών.

Έθεσε εξάλλου το ερώτημα, εάν υπάρχει σχέδιο ένταξης, ή πρόβλεψη εξαιρέσεων για την υποχρέωση των αναγνωρισμένων προσφύγων να εγκαταλείψουν τις δομές εντός δύο μηνών από τη δημοσίευση του νόμου.

Το νομοσχέδιο «ενσωματώνει το κατώτατο όριο των ευρωπαϊκών οδηγιών»

Ο Αλέξανδρος Κωνσταντίνου, μέλος της νομικής υπηρεσίας του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες, σημείωσε ότι «το ζήτημα αναγνώρισης των Αφγανών στην Ευρώπη συνδέεται με τις εγγυήσεις που παρέχει το σύστημα της κάθε χώρας. Η Βουλγαρία μπορεί να έχει χαμηλό μέσο όρο, ωστόσο βρίσκεται διαρκώς στο επίκεντρο κριτικής ως προς την αποτελεσματικότητα του συστήματος ασύλου της». Αντίθετα, στη Γερμανία, ο μέσος όρος αναγνώρισης των Αφγανών τον Αύγουστο του 2019 ήταν 63,3%.

Επίσης, παρατήρησε ότι το νομοσχέδιο «ενσωματώνει το κατώτατο όριο των ευρωπαϊκών οδηγιών και σε πολλές περιπτώσεις οι διατάξεις είναι αντίθετες με τις κοινοτικές οδηγίες». Σχολίασε ότι το νομοσχέδιο «προσανατολίζει όλες τις διατάξεις του στο ζήτημα των επιστροφών, χωρίς να τηρούνται οι απαραίτητες διαδικαστικές εγγυήσεις».

Κατέληξε δε λέγοντας, ότι «στην πραγματικότητα το νομοσχέδιο απορρυθμίζει το σύστημα ασύλου της χώρας και εκθέτει σε πραγματικό κίνδυνο κράτησης και επιστροφών τους ευάλωτους ανθρώπους και σε κίνδυνο καταδικαστικών αποφάσεων της χώρας στα ευρωπαϊκά δικαστήρια».

«Δεν υπάρχει ξεκάθαρη στρατηγική ένταξης σε αυτό το νομοσχέδιο»

Ο αντιπρόεδρος του Ελληνικού Φόρουμ Προσφύγων, Ζαν Ντιντιέ Τοτό, σημείωσε ότι «δεν υπάρχει ξεκάθαρη στρατηγική ένταξης σε αυτό το νομοσχέδιο. Η ένταξη πρέπει να είναι ένα σοβαρό θέμα και ξεκινάει από την υποδοχή και τελειώνει στη στιγμή που ο αιτών θα έχει γίνει αυτόνομος στην κοινωνία και μπορεί να συμμετέχει σε αυτή.

Χωρίς στρατηγική ένταξης θα υπάρξει μαύρη εργασία και οι διακινητές θα έχουν πολλή δουλειά».

«Στην Ελλάδα δεν υπάρχει καμία οργανωμένη δομή ελληνομάθειας»

Η αναπληρώτρια διευθύντρια του HumanRights360, Ελένη Τάκου, ανέδειξε ως θετικό σημείο την πρωτοβουλία κωδικοποίησης της υφιστάμενης νομοθεσίας, «αν και αυτό το νομοσχέδιο δεν το καταφέρνει». Επίσης, «γίνεται προσπάθεια αντιστοίχησης των δικαιωμάτων των αιτούντων άσυλο με τις υποχρεώσεις τους – κάτι που είναι συμβατό με την Οδηγία και την κοινωνική ανάγκη».

Παρότι η φοίτηση των παιδιών στα σχολεία είναι υποχρεωτική, με νόμο του 1985, «δεν υπάρχουν εργαλεία πρόσβασης σε αυτό το δικαίωμα: Δεν υπάρχουν επαρκείς τάξεις, ούτε εύκολη πρόσβαση όσων ζουν σε απομακρυσμένα camp».

Συμπλήρωσε δε, ότι το νομοσχέδιο εισάγει «ακατανόητο περιορισμό στην αγορά εργασίας με τη ρήτρα των έξι μηνών. Ως ένα βαθμό αυτό είναι συμβατό με την ευρωπαϊκή Οδηγία και ισχύει και σε άλλες χώρες, όπου όμως υπάρχουν προενταξιακά μέτρα. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει καμία οργανωμένη δομή ελληνομάθειας για τους ανθρώπους που εισέρχονται στη χώρα, παρά μόνο μαθήματα οργανώσεων».

Για τα ασυνόδευτα ανήλικα άτομα, παρατήρησε ότι οι νέες θέσεις φιλοξενίας από τον Ιούλιο 2019 ως τις 15 Οκτωβρίου 2019 είναι μόλις 57, ενώ την ίδια ώρα στον Έβρο, 155 ασυνόδευτα βρίσκονται σε κράτηση και στη Μυτιλήνη πάνω από 1.000».

Τέλος, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat που παρέθεσε η κ. Τάκου, το 2018 εκτελέστηκε στην Ευρώπη μόλις το 36,8% των επιστροφών που διατάχθηκαν, και η Ελλάδα βρίσκεται πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Τραγική η κατάσταση στο ΚΥΤ Λέρου

Σε παρέμβαση που έκανε, η παιδίατρος Άννα Μαΐλη παρέθεσε την μαρτυρία της από πρόσφατη επίσκεψή της στη Λέρο, όπου ζουν περίπου 500 παιδιά. Η ίδια με την ομάδα της εξέτασε 170 παιδιά που ζουν μέσα και έξω από το ΚΥΤ.

Όπως είπε, όλα έφεραν τσιμπήματα ψύλλων, πολλά είχαν κοιλιακά προβλήματα εξαιτίας της κακής διατροφής, πολλά είχαν άσθμα σε κρίση, κυρίως εξαιτίας του γεγονότος ότι ζουν σε σκηνές δίπλα στη θάλασσα, ενώ συχνές ήταν οι περιπτώσεις παιδιών που εμφάνιζαν νυχτερινή ενούρηση και εφιάλτες. Όλες οι θηλάζουσες γυναίκες είχαν αναιμία, και σε αρκετές περιπτώσεις δεν είχαν γάλα.

Ο στρατός προμηθεύει με γάλα φόρμουλα τα μωρά ως έξι μηνών και στα μεγαλύτερα δίνει φρέσκο γάλα, αν και απαγορεύεται. Επίσης, τα μωρά άνω των έξι μηνών τρώνε το φαγητό των ενηλίκων, ενώ αυτό δεν είναι κατάλληλο.

Εκπρόσωπος της οργάνωσης Διοτίμα ζήτησε να συμπεριληφθούν στους ευάλωτες κατηγορίες, τα θύματα έμφυλης βίας και πρώιμου εξαναγκαστικού γάμου. Τέλος, το Δίκτυο για τα Δικαιώματα του παιδιού, τόνισε ότι δεν υπάρχει επαρκής αριθμός επιτρόπων για τα 4.400 ασυνόδευτα παιδιά.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ