Η μετά – Brexit εποχή σε μυθιστόρημα

Το χάος γύρω από το Brexit έχει γίνει εδώ και αρκετό καιρό πηγή έμπνευσης και για τους λογοτέχνες. Λίγο μετά το βρετανικό δημοψήφισμα του 2016 κυκλοφόρησε το πρώτο μυθιστόρημα για το Brexit με τίτλο «Φθινόπωρο» από τη συγγραφέα Αλί Σμιθ, στο οποίο η τελευταία απεικόνιζε την ταραγμένη διάθεση μιας διχασμένης κοινωνίας. Άλλο ένα βιβλίο, με τίτλο «Το τείχος» του Τζον Λάντσεστερ παρουσιάζει μια δυστοπία, όπου η φοβισμένη βρετανική κοινωνία κρύβεται πίσω από ένα τσιμεντένιο τείχος, το οποίο δημιουργήθηκε για να προστατέψει το Ηνωμένο Βασίλειο από τους απειλητικούς «άλλους». Και τώρα, έρχεται η σειρά του Σαμ Μπάιερς, ο οποίος γράφει το δικό του σατιρικό μυθιστόρημα με τίτλο «Όμορφη Νέα Αγγλία».

Η υπόθεση του βιβλίου δεν απέχει πολύ από την πραγματικότητα: η οργή των εθνικιστών, ο φόβος των πιεσμένων ενοίκων, η ρητορική μίσους στο διαδίκτυο είναι καταστάσεις που υπάρχουν και σήμερα. Ωστόσο, ο Μπάιερς αναμειγνύει όλα αυτά τα στοιχεία δημιουργώντας ένα «φαρμακερό λογοτεχνικό κοκτέιλ».

Η πλοκή του βιβλίου

Το μυθιστόρημα εξελίσσεται στο «Edmundsbury», μια φανταστική μικρή πόλη στην ανατολική Αγγλία. Πρόκειται για την πόλη, στην οποία αποσύρθηκε η ελίτ του Λονδίνου μετά το Brexit. Η ζωή στην κάποτε περιφρονημένη επαρχία θεωρείται πλέον «σικ». Οι συγγραφείς καλλιεργούν την εικόνα των αριστοκρατών του παρελθόντος και ιδρύουν λογοτεχνικά σαλόνια. Κάτω από την επίπλαστη επφάνεια όμως η πραγματικότητα κοχλάζει.

Το δεξιό λαϊκιστικό κόμμα της Αγγλίας δεν χάνει τη δύναμή του μετά το Brexit. Αντιθέτως, με τα οργισμένα σοβινιστικά συνθήματά του γίνεται πιο δημοφιλές από ποτέ. Το φερέφωνο του κόμματος είναι ο Ούγκο Μπένικγτον με τη δημοσιογραφική του στήλη «Record»: «Ο Μπένιγκτον δεν μίλησε ποτέ με μισόλογα, δεν γνώριζε από πολιτική ορθότητα ούτε από παραχωρήσεις. Μιλούσε για το τι συνέβαινε, σε μία γλώσσα μάλιστα, την οποία για να καταλάβει κανείς δεν χρειαζόταν πτυχίο πανεπιστημίου».

Το κήρυγμα του Μπένιγκτον εναντίον των «παράσιτων» της κοινωνίας, των μεταναστών, των ομοφυλόφιλων, των φεμινιστριών είναι το αγαπημένο ανάγνωσμα του ήρωα του βιβλίου, Ντάρκιν. Ο Ντάρκιν, ένας ηλικιωμένος και ελαφρώς παραμελημένος χήρος είναι ο τελευταίος εναπομείνας σε ένα αστικό συγκρότημα κατοικιών, το οποίο μετατρέπεται από έναν επενδυτή σε πολυτελές ακίνητο. Ο Ντάρκιν είναι ένας πολίτης που πάντα δούλευε σαν σκλάβος και πλήρωνε τους φόρους. Τώρα όμως αισθάνεται αδικημένος και όταν ο επενδυτής τον εκφοβίζει για να συμμορφωθεί, ο Ντάρκιν μετατρέπεται σε σύμβολο αντίστασης. Οι λαϊκιστές, από την άλλη, τον χρησιμοποιούν για τους δικούς τους σκοπούς. Ένα είδος πολιτοφυλακής εμφανίζεται για να τον υπερασπιστεί, όταν ένα φεμινιστικό «τιτίβισμα» απειλεί με γενοκτονία τους μεγάλους λευκούς άνδρες.

Κεντρικό θέμα του μυθιστορήματος είναι ο ψηφιακός κόσμος, στον οποίο υποκινείται το μίσος και χειραγωγούνται οι άνθρωποι. Ο τεχνολογικός όμιλος «Green», που θέλει να ελέγξει την υποδομή της πόλης, παίζει ένα μυστήριο ρόλο, μια ομάδα ακτιβιστών απειλεί να δημοσιεύσει τα ψηφιακά αποτυπώματα των κατοίκων και ένας φιλελεύθερος μπλόγκερ αλλάζει πλήρως την πολιτική του στάση, όταν επηρεάζεται από έναν σχολιαστή. Η τεχνολογία δεν παρουσιάζεται ως φίλος ή βοηθός του ανθρώπου, αλλά ως απειλή.

Ο Μπάιερς έχει γράψει ένα δηκτικό σατιρικό μυθιστόρημα για έναν κόσμο μετά το Brexit, όπου όλοι τρώνε τη φάπα που τους αξίζει: όχι μόνο οι λαϊκιστές αλλά και οι φιλελεύθεροι καθώς και οι τόσο άνετοι λάτρες της τεχνολογίας. Αυτό, το οποίο λείπει από τους περισσότερους σε αυτήν την κοινωνία, είναι η ψυχραιμία και η πυξίδα της ηθικής.

Ζιμπίλε Πάινε (dpa)

Επιμέλεια: Μαγδαληνή Γκόγκου