Αυθαίρετα : Η ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίου και οι αλλαγές που έρχονται

Τα αυθαίρετα, την μεγάλη αυτή πληγή έρχεται να αντιμετωπίσει το υπουργείο Περιβάλλοντος μέσω της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου.

Σε πρώτη φάση πρόκειται να δοθεί παράταση 6 μηνών έτσι ώστε οι ιδιοκτήτες να ολοκληρώσουν τη διαδικασία υπαγωγής των κτισμάτων τους στο Νόμο 4495/17 που λήγει στις 8 Νοεμβρίου, με τις ίδιες ευνοϊκές διατάξεις.

Αμέσως μετά, δηλαδή τον Μάιο, αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή η ΗΤΚ, η οποία θα λειτουργεί ως σταθερή λύση, με δεδομένο ότι οι πολίτες θα έχουν τη δυνατότητα να «εντάσσονται» όποια χρονική περίοδο το επιθυμούν, ωστόσο όσο το καθυστερούν θα λαμβάνουν και τα ανάλογα πρόστιμα.

Παράλληλα, κατά τις ίδιες πηγές, παύει η υποχρέωση να δηλώνονται τα νόμιμα ακίνητα στην ΗΤΚ σε βάθος 5ετίας, καθώς μια τέτοια κίνηση θα είναι απαραίτητη μόνο για περιπτώσεις στις οποίες χρειάζεται να γίνει μεταβίβαση ή πώληση.

Τα αυθαίρετα

Την ίδια ώρα, το ΥΠΕΝ, όπως  θα δώσει τελευταία πίστωση χρόνου διάρκειας από 15 έως 30 ημέρες για την υποβολή αντιρρήσεων στους δασικούς χάρτες για περιοχές σε Ανατολική και Δυτική Αττική, Κυκλάδες, Θεσσαλονίκη, Δράμα, Κοζάνη, Μαγνησία και Καρδίτσα, των οποίων η σχετική προθεσμία εκπνέει αύριο, 31 Οκτωβρίου.

Στόχος της κυβέρνησης είναι στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα να έρθει μία συνολική παρέμβαση-μεταρρύθμιση για τα αυθαίρετα, στην οποία δευτερεύουσας σημασίας θα είναι αυτή καθ’ εαυτή η παράταση, που είναι αναγκαία προφανώς, αλλά δεν θα είναι αυτό που θα χαρακτηρίζει τη ρύθμιση. Τη ρύθμιση θα τη χαρακτηρίζει βασικά μια κατεύθυνση αποφυγής νέων παρατάσεων στο μέλλον, λαμβάνοντας υπόψη αφενός τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας και αφετέρου το γεγονός ότι η κόκκινη γραμμή μας σε σχέση με την τακτοποίηση αυθαιρέτων πάει πίσω στο 2011.

Θα υπάρχει ένα σαφές πλαίσιο για τους κατόχους αυθαιρέτων, το οποίο θα είναι μόνιμου χαρακτήρα και το οποίο θα οδηγήσει σε ένα τέρμα στο γνωστό σκηνικό, όπου υπουργοί Περιβάλλοντος πηγαίνουν κάθε τρεις και λίγο στη Βουλή και φέρνουν παρατάσεις επί παρατάσεων.

Για όλη αυτή τη ρύθμιση, κομβικής σημασίας θα είναι η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου. Όπως αναφέρει ο Ελεύθερος Τύπος,  έχει ψηφιστεί ρύθμιση εδώ και αρκετά χρόνια προκειμένου να τεθεί σε εφαρμογή από τα μέσα του 2020. Θα συνεννοηθούμε για όλες αυτές τις ρυθμίσεις όχι μόνο με τους μηχανικούς, αλλά και με τους ιδιοκτήτες ακινήτων, με την ΠΟΜΙΔΑ.

Οι ιδιοκτήτες ακινήτων έχουν επιβαρυνθεί πάρα πολύ τα τελευταία χρόνια. Δεν νομίζω ότι η Πολιτεία δικαιούται να τους επιβαρύνει άλλο. Από τη συζήτηση που έκανα με τον κ. Στασινό αντιλαμβάνομαι ότι μπορεί να υπάρξουν κοινοί τόποι με τους ιδιοκτήτες. Εκκρεμεί λοιπόν συνάντησή μας με τους ιδιοκτήτες ακινήτων, προτού ανακοινώσουμε τις όποιες ρυθμίσεις», τόνισε χαρακτηριστικά ο υπουργός Περιβάλλοντος Κωστής Χατζηδάκης μετά τη χθεσινή του συνάντηση με τον πρόεδρο του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας Γιώργο Στασινό.

Στη σύσκεψη συμμετείχαν ο υφυπουργός Περιβάλλοντος Δημήτρης Οικονόμου, ο γενικός γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων Κωνσταντίνος Αραβώσης και ο γενικός γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος Ευθύμιος Μπακογιάννης.

Σύμφωνα με τον Ελεύθερο τύπο,  η παράταση θα έχει διάρκεια 6 μήνες και μέχρι να τεθεί σε εφαρμογή η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου, οι ιδιοκτήτες για να υπαχθούν στη ρύθμιση θα μπορούν να επωφεληθούν από τις ευνοϊκές διατάξεις του 4495/17.

Αμέσως μετά, όσοι δεν προβούν σε καμία ενέργεια και έχουν αυθαίρετα προ του 2011, χρονολογία που αποτελεί κόκκινη γραμμή, θα πληρώσουν πρόστιμο όταν θα υποχρεωθούν να δηλώσουν την περιουσία τους για να το πουλήσουν ή να το μεταβιβάσουν. Μάλιστα, τα ποσά που θα καταβάλουν θα είναι ανάλογα της αυθαιρεσίας αλλά και της χρονικής στιγμής που τα δηλώσουν. Παράλληλα, το υπουργείο Περιβάλλοντος προγραμματίζει να βάλει μπρος τις μπουλντόζες εντός του 2020 για ιδιοκτησίες που βρίσκονται σε δάση, ρέματα, περιοχές Natura κ.λπ.

Τι είναι η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου

Η ΗΤΚ έχει νομοθετηθεί αλλά δεν έχει εφαρμοστεί. Το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας έχει ήδη έτοιμο το σύστημα, ενώ τυχόν τροποποιήσεις που θα προκύψουν από τη νέα ρύθμιση που ετοιμάζεται, μπορούν να τις ενσωματώσουν εντός ενός μήνα.

Επί της ουσίας, η Ταυτότητα είναι ένας φάκελος που θα περιλαμβάνει μια σειρά εγγράφων και στοιχείων για κάθε κτίριο, ενώ, σύμφωνα με τα όσα προβλέπονταν μέχρι σήμερα, θα κόστιζε στον πολίτη γύρω στα 500 ευρώ – αφού υπήρχε η υποχρέωση να δηλώνονται σταδιακά όλα τα κτίσματα της χώρας. Με απόφαση του ΥΠΕΝ, ωστόσο, παύει η υποχρέωση των πολιτών να δηλώνουν τα νόμιμα ακίνητά τους, ενώ θα χρειάζεται να το κάνουν μόνο όταν θελήσουν να τα αξιοποιήσουν.

Την ίδια στιγμή, εξετάζεται μάλιστα οι ιδιοκτήτες να μην επιβαρύνονται σημαντικά με το κόστος που προβλέπεται.

Υπενθυμίζεται πως για να ενταχθούν στην ΗΤΚ είναι απαραίτητη η συμβολή μηχανικού, ο οποίος θα συγκεντρώνει και θα εκδίδει τα συγκεκριμένα έγγραφα, θα τα περνάει στο εν λόγω σύστημα και κάθε 5 χρόνια θα πραγματοποιεί ελέγχους (επί πληρωμή), προκειμένου να διαπιστώσει αν όλα τηρούνται κατά το γράμμα του νόμου.

Παράλληλα, προβλεπόταν στην περίπτωση που υπήρχαν στο μεταξύ διάστημα αυθαιρεσίες μη καταγεγραμμένες, βαριά πρόστιμα τόσο στους μηχανικούς όσο και στους πολίτες (από 2.000 έως 20.000 ευρώ ανάλογα με το παράπτωμα).

Σύμφωνα με πηγές από το ΤΕΕ, το σκεπτικό για να ακολουθηθεί αυτή η διαδικασία προκύπτει από το γεγονός ότι το 75% των δηλώσεων αυθαιρέτων έως σήμερα είναι σε κτίρια με οικοδομική άδεια. Αποτέλεσμα αυτού, οι ιδιοκτήτες που δεν γνωρίζουν, και άρα δεν θα κάνουν καμία ενέργεια, να μην μπορούν να μεταβιβάσουν την περιουσία τους μεταγενέστερα.

Πάντως, όπως προκύπτει από πρόσφατα στοιχεία του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, έχουν ξεκινήσει τις διαδικασίες υπαγωγής στις ρυθμίσεις νομιμοποίησης περίπου 280 χιλιάδες ακίνητα με αυθαιρεσίες, έχουν προχωρήσει σε επόμενα βήματα ακόμη 300.138 ακίνητα, σε φάση υπαγωγής βρίσκονται 468.784 φάκελοι, ενώ έχουν περαιωθεί οι διαδικασίες για 221.302 ακίνητα. Παράλληλα, έχουν εκδοθεί συνολικά 1.923.539 βεβαιώσεις μεταβίβασης για ακίνητα από το πληροφοριακό σύστημα του ΤΕΕ. Το σύνολο των δηλωμένων αυθαιρέτων ανέρχεται στο 1.455.086.

Τα έσοδα από τις δηλώσεις αυθαιρέτων είναι 2.393.798.075 ευρώ και αφορούν τις υπαγωγές στους τρεις τελευταίους νόμους 4014/2011, 4178/2013 και 4495/2017. Ειδικότερα, για το Νόμο 4014/2011 τα έσοδα ήταν 1.002.062.320 ευρώ, για το Ν. 4178/2013 τα έσοδα ανέρχονται σε 1.064.802.251 ευρώ και για τον τωρινό νόμο, τον 4495/2017, φτάνουν τα 326.933.495 ευρώ.