Θεόδωρος Κουρεντζής στο Μέγαρο Μουσικής

Κάθε εμφάνιση του χαρισματικού έλληνα μαέστρου Θεόδωρου Κουρεντζή στο πόντιουμ της διάσημης Ορχήστρας και Χορωδίας αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά καλλιτεχνικά γεγονότα της χρονιάς. Οι συναρπαστικές ερμηνείες τους, γεμάτες εκρηκτική ενέργεια και δύναμη, μαγεύουν το κοινό και ενθουσιάζουν τους κριτικούς. Αυτή τη φορά, επιστρέφουν στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών με δύο συναυλίες, τη Δευτέρα 11 και την Τρίτη 12 Νοεμβρίου στις 20:30, παρουσιάζοντας στην Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης δύο διαφορετικά προγράμματα: την πρώτη βραδιά o Θ. Κουρεντζής θα διευθύνει το έργο Tristia (Θλιβερά άσματα) του πολυβραβευμένου σύγρονου συνθέτη Philippe Hersant  [Φιλίπ Ερσάν], ενώ τη δεύτερη, η Χορωδία musicAeterna θα ερμηνεύσει το Κοντσέρτο για χορωδία του μεγάλου ρώσου πρωτοπόρου του 20ού αιώνα Alfred Schnittke [Άλφρεντ Σνίτκε].

Για την καλύτερη κατανόηση του ποιητικού κειμένου των δύο συνθέσεων, η παρουσίασή τους θα συνοδεύεται από ελληνικούς υπέρτιτλους.

Τα Θλιβερά άσματα (Tristia) του Γάλλου Φιλίπ Ερσάν βασίζονται σε ποίηση φυλακισμένων. Μια απέριττη, ατμοσφαιρική μουσική επενδύει ιδανικά τον ποιητικό λόγο ανθρώπων που βρέθηκαν έγκλειστοι είτε ως εγκληματίες είτε ως πολιτικοί κρατούμενοι. Το Κοντσέρτο για χορωδία του Άλφρεντ Σνίτκε επιχειρεί την ανάδειξη του μεταφυσικού στοιχείου, μέσα από τη έντονα φορτισμένη μουσική και τον μυστικιστικό, σαγηνευτικό ποιητικό λόγο του Αγίου Γρηγορίου του Ναρεκηνσίου.

H παγκόσμια πρεμιέρα του έργου Τristia (Θλιβερά άσματα) του Philippe Hersant δόθηκε στις 22 Ιουνίου 2016 από τη Χορωδία musicΑeterna υπό τη διεύθυνση του Θεόδωρου Κουρεντζή στο ρωσικό Φεστιβάλ του Περμ, το οποίο και το παρήγγειλε στον Φιλίπ Ερσάν. Ο κορυφαίος γάλλος συνθέτης γεννήθηκε το 1948, υπήρξε μαθητής του σπουδαίου Αντρέ Ζολιβέ και θεωρείται ένας από τους πλέον αναγνωρισμένους δημιουργούς της εποχής μας διεθνώς. Το έργο Tristia είναι γραμμένο για μικτή χορωδία και ορχηστρικό σύνολο πάνω σε ποιητικά κείμενα στα γαλλικά και τα ρωσικά και χωρίζεται σε κύκλους. Τα γαλλικά ποιήματα προέρχονται από κρατούμενους στις φυλακές του Αβαείου του Κλαιρβώ (Καμπανία), ενώ τα ρωσικά από πολιτικούς κρατουμένους και κοινούς εγκληματίες αλλά και από διάσημους συγγραφείς. Πηγές έμπνευσης για τον Ερσάν αποτέλεσαν οι Αναμνήσεις από το σπίτι των πεθαμένων του Ντοστογιέφσκι και η Θεία Κωμωδία του Δάντη, ενώ ο τίτλος Tristia παραπέμπει στις ομώνυμες ποιητικές συλλογές του Οβιδίου και του μεγάλου ρώσου ποιητή του 20ού αιώνα Οσίπ Μαντελστάμ. Στο έργο περιλαμβάνονται ακόμη στίχοι του επίσης ρώσου ποιητή Βαρλαάμ Σαλάμοφ, ο οποίος, όπως και ο Μαντελστάμ, είχε εκτοπιστεί από το σταλινικό καθεστώς.

Από τα πιο αριστοτεχνικά και δραματικά έργα του Alfred Schnittke (1934 – 1998), το τετραμερές Κοντσέρτο για χορωδία ακολουθεί την παράδοση του θρησκευτικού «χορωδιακού κοντσέρτου», η οποία δημιουργήθηκε στη Ρωσία του 18ου αιώνα, για να εξυπηρετήσει λατρευτικούς σκοπούς της ρωσικής ορθόδοξης Εκκλησίας, από συνθέτες όπως ο Μπορτνιάνσκι και ο Μπερεζόφσκι, παράδοση που ακολουθήθηκε στη συνέχεια από τους Τσαϊκόφσκι και Ραχμάνινοφ και αργότερα από τον Σνίτκε. Συνθέτης με μεταφυσικές ανησυχίες που βαπτίστηκε χριστιανός το 1982, ο διαπρεπής ρώσος πρωτοπόρος του 20ού αιώνα εξέφρασε τις πνευματικές του αναζητήσεις μέσα από τα θρησκευτικά αλλά και μέσα από τα κοσμικά του έργα. Το Κοντσέρτο για χορωδία (1984 – 1985) παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στις 9 Ιουνίου 1986 στη Μόσχα από την Κρατική Χορωδία Δωματίου υπό τον Βαλέρι Πολιάνσκι. Γράφτηκε για δεξαεξάφωνη μικτή χορωδία a cappella, και το ποιητικό κείμενο βασίζεται στο μυστικιστικό Βιβλίο των Θρήνων του αρμένιου ποιητή, μοναχού και θεολόγου, Αγίου Γρηγορίου του Ναρεκηνσίου (950 – 1003). Για το συγκεκριμένο πολυφωνικό Κοντσέρτο, ο ίδιος ο Σνίτκε είχε δηλώσει ότι έγραψε τη μουσική που το ίδιο το κείμενο υπαγόρευε και όχι τη μουσική που ο ίδιος επιθυμούσε.