60ό φεστιβάλ Θεσσαλονίκης : Ένας «Απόστρατος» ξεχωρίζει

Μια ταινία στην καρδιά της οποίας υπάρχει το καυτό ζήτημα του ελληνικού εμφυλίου πολέμου αλλά που χωρίς να «μεταφερθεί» ούτε για ένα δευτερόλεπτο στο παρελθόν το διαπραγματεύεται άψογα μέσα από την ματιά νέων, σύγχρονων ανθρώπων, είναι μέχρι στιγμής εκείνη που ξεχωρίζει κανείς στο ελληνικό πρόγραμμα της εφετινής διοργάνωσης (η οποία ούτως ή άλλως δείχνει να έχει αρκετές καλές ελληνικές στιγμές).

Τίτλος της, «Απόστρατος» και διόλου τυχαία πρόκειται για παργωγή της Faliro House του Χρήστου Κωνσταντακόπουλου, εταρίας που ξέρει να επιλέγει σενάρι που τουλάχιστον έχουν ενδιαφέρον. Σεναριογράφος και σκηνοθέτης της ο Ζαχαρίας Μαυροειδής, ένας ταλαντούχος κινηματογραφιστής του οποίου η πρώτη ταινία, «Ο ξεναγός», είχε κάνει αίσθηση όταν προβλήθηκε στις αίθουσες το 2011. Και χώρος, σχεδόν αποκλειστικά, η περιοχή του Παπάγου, εκεί όπου από την δεκαετία του 1950 στεγάζονται πολλοί αξιωματικοί των Ενόπλων Δυνάμεων χάρη στην πρωτοβουλία του στρατάρχη Αλέξανδρο Παπάγο και την θέσπιση νόμου επί κυβερνήσεως Σοφοκλή Βενιζέλου.

Σε πρώτο πλάνο βρίσκουμε έναν νεαρό «αυτοδημιούργητο επιχειρηματία» (Μιχάλης Σαράντης) που παλεύει μάλλον μάταια αλλά με τόλμη με μια αντιπροσωπεία μηχανών εσπρέσο. Θα αναγκασχτεί να μείνει για λίγο στο σπίτι του στρατιωτικού παπού του στου Παπάγου. Ο παπούς του που δεν ζει πια, ήταν αγωνιστής της αντίστασης κατά των Γερμανών και αργότερα αξιωματικός του Εθνικού Στρατού. Ο καλύτερός του φίλος (Θανάσης Παπαγεωργίου) συναγωνιστής του στην Κατοχή αλλά αργοτερα κομμουνιστής (εξαιτίας του ο στρατιωτικός αναγκάστηκε να αποστρατευτεί πρόωρα) ζει στην ίδια περιοχή σε ένα σπίτι που ο παπούς του παραχώρησε. Ανάμεσα στον εγγονό και τον φίλο του παπού θ’ αναπτυχθεί μια παράξενη σχέση φιλίας μέσα από την οποία ο νεώτερος θα καταλάβει πολλά πράγματα για τα οποία δεν είχε ιδέα.

Και ο Ζαχαρίας Μαυροειδής, αβίαστα και με ξεκάθαρο στόχο στο μυαλό του, με μια χαλαρότητα που πραγματικά εντυπωσιάζει θα κερδίσει το στοίχημά του, φτιάχνοντας μια ταινία που ενώ μοιάζει να αφορά το παρελθόν, αφουγκράζεται με αξιοθαύμαστο τρόπο το σήμερα.

Μνήμες από το σκληρό πολιτικό παρελθόν της χώρας μας ανασύρει και η «Ανάκριση» που στηρίζεται στο μυθιστόρημα του Ηλία Μαγκλίνη (εκδόσεις Κέδρος). Εδώ, μια νεαρή, ατίθαση κοπέλα (Πηνελόπη Τσιλίνη) προσπαθεί να βρει δίοδο επικοινωνίας με τον ολιγομίλητο πατέρα της (Γιώργος Κέντρος), που ως κομμουνιστής βασανίστηκε στα χρόνια της δικτατορίας.

Σε αντίθεση με τον «Απόστρατο», η ατμόσφαιρα εδώ είναι πολύ πιο βαριά όμως και αυτή η ταινία επιτυγχάνει τον στόχο της βάζοντας σε ένα πρωτότυπο πλαίσιο το αιώνιο ζήτημα του χάσματος ανάμεσα στις διαφορετικές γενιές. Και το κυριότερο; Σημαία της, είναι η γενικότερη συμφιλίωση.