Ήταν μια ημέρα που άλλαξε τον ρου της ιστορίας. Εκείνη η 9η Νοεμβρίου του 1989, όταν ο Γκίντερ Σαμπόφκσι, μέλος του πολιτμπιρό της Ανατολικής Γερμανίας προσπαθούσε να διαβάσει κάτι στα χαρτιά για μια νέα ταξιδιωτική οδηγία αναφορικά με τη διευκόλυνση των Ανατολικογερμανών να ταξιδέψουν στη Δυτική Γερμανία.

Όταν τον ρώτησε κάποιος δημοσιογράφος, από πότε θα ξεκινούσε η ισχύ αυτής της ταξιδιωτικής οδηγίας, ο Σαμπόφσκι απάντησε: «Εξ όσων γνωρίζω, άμεσα».

«Να μην χυθεί αίμα»

Το τρένο της ιστορίας είχε ξεκινήσει και δεν είχε πισωγύρισμα. Ανάμεσα στους «οδηγούς» του ήταν τότε αναμφίβολα και ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, ο ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης που με την γκλάσνοστ και την περεστρόικα οδήγησε στην υπέρβαση των συγκρούσεων Ανατολής και Δύσης. Για τη συμβολή του στην ιστορία του απονεμήθηκε το 1990 το Νόμπελ Ειρήνης. Σήμερα ο Γκορμπατσόφ, παρά τα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζει, παρακολουθεί με μεγάλη προσοχή τις εξελίξεις και ανησυχεί για τις νέες εντάσεις ανάμεσα στα δύο πρώην αντίπαλα στρατόπεδα.

Σε συνέντευξη στο BBC με την ευκαιρία των 30 χρόνων από την Πτώση του Τείχους ο Γκορμπατσόφ κάνει αναδρομή στα γεγονότα εκείνης της συνταρακτικής βραδιάς που οι Ανατολικογερμανοί ξεχύνονταν στους δρόμους για να περάσουν στο δυτικό κομμάτι του Τείχους και την αγωνία του να μην οδηγήσει σε αιματοκύλισμα. «Δεν θα έπρεπε να χυθεί αίμα», λέει, «δεν μπορούσαμε να το επιτρέψουμε να συμβεί σε ένα θέμα τέτοιας βαρύτητας για τη Γερμανία, για μας, για την Ευρώπη, για όλον τον κόσμο. Γι αυτό δηλώσαμε ότι δεν θα επρόκειτο να αναμειχθούμε». 30 χρόνια μετά εκείνη την ιστορική ημέρα ο Γκορμπατσόφ ανησυχεί. Θεωρεί ότι οι σημερινές εντάσεις ανάμεσα στη Ρωσία και τη Δύση θέτουν την παγκόσμια ειρήνη σε κολοσσιαίο κίνδυνο.

Νέος Ψυχρός Πόλεμος;

Στην ερώτηση του βρετανού δημοσιογράφου πόσο επικίνδυνη είναι η αντιπαράθεση ανάμεσα στη χώρα του και το δυτικό κόσμο, απάντησε ως εξής: «Όσο καιρό υπάρχουν όπλα μαζικής καταστροφής, πρωτίστως πυρηνικά όπλα, ο κίνδυνος είναι κολοσσιαίος. Όλες οι χώρες θα πρέπει να διακηρύξουν ότι τα όπλα αυτά πρέπει να καταστραφούν. Για τη σωτηρία ημών των ιδίων και του πλανήτη μας».

Το Τείχος του Βερολίνου μπορεί να έπεσε και να εξέλειψαν οι λόγοι που είχαν οδηγήσει στον Ψυχρό Πόλεμο μετά την κατάρρευση το 1991 της Σοβιετικής Ένωσης, αλλά πώς θα χαρακτήριζε ο ίδιος τις σημερινές σχέσεις της χώρας του με τη Δύση; «Ψυχρές» απαντά στο BBC, «συνεχίζουμε να βρισκόμαστε σε πόλεμο. Σε διάφορες περιοχές σημειώνονται συγκρούσεις και πυρά, στέλνονται εκεί και παντού αεροπλάνα και πλοία. Δεν είναι μια κατάσταση που επιθυμούμε να έχουμε».

Μια σαφής προειδοποίηση που προσλαμβάνει μεγαλύτερη βαρύτητα από τα χείλη ενός ζωντανού «μνημείου» της Γερμανικής Επανένωσης, που στα μάτια τον Γερμανών είναι μέχρι σήμερα ήρωας. Η έκφραση «Γκορμπιμανία» που επικρατούσε κάθε φορά που επισκεπτόταν τη Γερμανία έχει μείνει επίσης στην ιστορία.

Ειρήνη Αναστασοπούλου / BBC/ dpa

Headlines