Ασυνόδευτα ανήλικα: Ανησυχία της Άρσις για την αυξητική τάση κράτησης

Την ανησυχία τους για την «αυξητική τάση» της κράτησης ασυνόδευτων ανηλίκων σε αστυνομικά τμήματα και στην Αμυγδαλέζα, εξέφρασαν οι δικηγόροι της Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης «Άρσις», σε συνέντευξη Τύπου που έδωσαν σήμερα, με αφορμή την έκδοση δύο αποφάσεων ασφαλιστικών μέτρων από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ).

Οι δύο αποφάσεις εκδόθηκαν στις 10 Οκτωβρίου και στις 18 Οκτωβρίου, έπειτα από προσφυγή της ‘Αρσις και σε αυτές το ΕΔΔΑ υποδείκνυε στην ελληνική κυβέρνηση τη μεταφορά 20 ασυνόδευτων παιδιών που είχαν εντοπιστεί στο αστυνομικό τμήμα Κολωνού και στο προαναχωρησιακό κέντρο Αμυγδαλέζας, σε κατάλληλες δομές φιλοξενίας.

Σήμερα, και οι 20 ανήλικοι έχουν μεταφερθεί σε άλλες δομές, ωστόσο, όπως παρατήρησε η συντονίστρια της νομικής υπηρεσίας του Κέντρου Υποστήριξης Νέων της ‘Αρσις, Ελένη Σπαθανά, «δεν έχει διοριστεί επίτροπος για κανένα από τα παιδιά, ούτε έχει ληφθεί άλλη μέριμνα για περαιτέρω υποστήριξή τους».

Απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση

Οι δικηγόροι της Άρσις περιέγραψαν ότι οι συνθήκες διαβίωσης των 20 ασυνόδευτων στο αστυνομικό τμήμα Κολωνού συνιστούσαν «απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση», ενώ όλα τα παιδιά ήταν κρατούμενα, προηγουμένως, σε άλλα αστυνομικά τμήματα (Κυψέλης, ‘Αγιου Παντελεήμονα, Ομόνοιας, Αμπελοκήπων, Νέας Σμύρνης), σε εξίσου κακές συνθήκες και η κράτησή τους σε ορισμένες περιπτώσεις έφτανε τους δύο μήνες.

Η κ. Σπαθανά παρατήρησε, πως οι αποφάσεις του ΕΔΔΑ «καταδεικνύουν ότι η πρακτική κράτησης στα αστυνομικά τμήματα δεν είναι μια εξαιρετική συνθήκη, αλλά μια συστηματική πρακτική», καθώς, όπως πρόσθεσε, η Ελληνική Αστυνομία επιβεβαίωσε στην απάντησή της ότι οι ανήλικοι κρατούνται συστηματικά σε αστυνομικά τμήματα.

Ωστόσο, όπως εκτίμησε, μετά την παρέμβαση του ΕΔΔΑ «δεν μπορεί να συνεχιστεί η κράτηση ασυνόδευτων ανηλίκων σε αστυνομικά τμήματα ή στην Αμυγδαλέζα». Πρόσθεσε δε, ότι η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου ήταν η πρώτη που αφορά στο προαναχωρησιακό κέντρο της Αμυγδαλέζας.

Η κ. Σπαθανά διευκρίνισε, επίσης, ότι η κράτηση ασυνόδευτων ανηλίκων «δεν είναι κάτι πρωτοφανές ή καινοφανές, καθώς χρησιμοποιείται ως λύση, προσωρινή ή μη, διαχείρισης της προστασίας των παιδιών» και πρόσθεσε ότι «στην πράξη έχουμε πολύ αργά βήματα για την προστασία των ασυνόδευτων την τελευταία πενταετία».

Αυξητική τάση κράτησης

Ωστόσο, έκανε λόγο για αυξητική τάση κράτησης ασυνόδευτων παιδιών σήμερα.

Σύμφωνα με στοιχεία που παρέθεσε η Δήμητρα Λιναρδάκη, μέλος της νομικής ομάδας της ‘Αρσις, από τον Ιούλιο του 2019 «η κράτηση αυξήθηκε ανησυχητικά στην Αμυγδαλέζα.

Μέχρι τότε ο μέσος όρος των παιδιών που κρατούνταν εκεί ήταν 30-40 παιδιά, ενώ από τον Ιούλιο ο αριθμός αυξήθηκε στα 60-70 παιδιά».

Την 1η Νοεμβρίου ο αριθμός τους ανερχόταν σε 97, ενώ σήμερα στην Αμυγδαλέζα βρίσκονται 87 ασυνόδευτα παιδιά.

Την ίδια ώρα, «η χωρητικότητα του τομέα ανηλίκων ήταν 32 άτομα και τον Σεπτέμβρη του 2019 αυτή ανήλθε στα 80 άτομα».

Σε κατάσταση πέραν της «κανονικότητας»

Η Ελένη Σπαθανά υπογράμμισε, πάντως, ότι «είμαστε σε μια κατάσταση πέραν της «κανονικότητας» των προηγούμενων μηνών, με την αύξηση των ροών», ωστόσο «οι έκτακτες συνθήκες δεν είναι δυνατόν να καταλήγουν σε κρίση των βασικών δικαιωμάτων» και πρόσθεσε ότι «η διαχείριση της κρίσης είναι μια ειδική συνθήκη και είμαστε διατεθειμένοι να συνεργαστούμε με τις αρχές».

Κάλεσε επίσης την ελληνική κυβέρνηση «στο πλαίσιο της μεγάλης ανησυχίας που προκαλεί ο νέος νόμος για την κράτηση, να αναθεωρήσει ζητήματα διοικητικής κράτησης εν γένει, με έμφαση στα ευάλωτα πρόσωπα», καθώς και την Ευρωπαϊκή Ένωση «να αναλάβει ευθύνες συλλογικές».

Η δικηγόρος της ‘Αρσις, Νικολάια Τριανταφύλλου, έκανε λόγο για αύξηση και του αριθμού κρατούμενων γυναικών στο Προαναχωρησιακό Κέντρο Ταύρου, καθώς «μέχρι τον Αύγουστο 2019 ο μέσος όρος των γυναικών ήταν 10-20 και τώρα είναι 30-50. Χτες κρατούνταν εκεί 47 ενήλικες και μία ανήλικη».

Οροθετικές και θύματα βιασμού ανάμεσα στις γυναίκες

Ανάμεσα στις γυναίκες που έχουν βρεθεί στο συγκεκριμένο κέντρο από το 2018 μέχρι σήμερα, είπε η ίδια, ήταν οροθετικές, τοξικοεξαρτημένες, θύματα βιασμού ή ενδοοικογενειακής βίας. Η κ. Τριανταφύλλου πρόσθεσε ότι οι γυναίκες ζουν εκεί σε πολύ κακές συνθήκες. Δεκαέξι γυναίκες ξεκίνησαν το περασμένο Σάββατο απεργία πείνας και εννιά από χτες και απεργία δίψας, καθώς αντιδρούν στη μεταφορά τους πίσω στα νησιά και ζητούν να αφεθούν ελεύθερες στην ενδοχώρα.

Αντίστοιχες είναι οι συνθήκες που περιέγραψε ο δικηγόρος της ‘Αρσις στη Θεσσαλονίκη, Νικόλας Ψαθάς, για τους δύο χώρους κράτησης στη Μυγδονία και στη Διεύθυνση Αλλοδαπών Θεσσαλονίκης, όπου σήμερα βρίσκονται 20 και 47 ανήλικοι, αντίστοιχα.

Ο χρόνος παραμονής τους εκεί κυμαίνεται από 30 έως 60 ημέρες. Επίσης, στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης στο Φυλάκιο του Έβρου βρίσκονται 190 ανήλικοι, μέχρι και για πέντε μήνες.

Αναγκαιότητα δομών

«Την ίδια στιγμή που μιλάμε για μεγάλη αναγκαιότητα των δομών, κινδυνεύει να κλείσει το σπίτι της ‘Αρσις για βραχεία νοσηλεία παιδιών στο Ωραιόκαστρο, καθώς η χρηματοδότηση πέρασε από το υπουργείο Εργασίας στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και μειώθηκε κατά 88%», πρόσθεσε ο ίδιος.

Τέλος, ο υπεύθυνος νομικών υπηρεσιών της ‘Αρσις, Βασίλης Παπαστεργίου, χαρακτήρισε «ευπρόσδεκτη εξέλιξη την αναθέρμανση της συζήτησης για τους ασυνόδευτους ανήλικους» και εξέφρασε την ελπίδα «το ενδιαφέρον της πολιτείας να στραφεί σε πιο δημιουργικές λύσεις και η κατεύθυνση, όπου πρέπει να αναζητηθούν λύσεις δεν μπορεί να είναι στην προστατευτική φύλαξη».

Σημειώνεται ότι μέσα στο 2019 εκδόθηκαν πέντε αποφάσεις ασφαλιστικών μέτρων για ασυνόδευτους ανήλικους από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Η πρώτη ήταν τον Μάρτιο 2019, για τη λήξη κράτησης ασυνόδευτων κοριτσιών στην Πέτρου Ράλλη.

Ακολούθησαν οι δύο αποφάσεις για τις προσφυγές της ‘Αρσις, ενώ πρόσφατα εκδόθηκαν άλλες δύο παρόμοιες αποφάσεις, η πρώτη, έπειτα από προσφυγή της Υποστήριξης Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA) για δύο ασυνόδευτους ανήλικους αδελφούς που βρίσκονται κρατούμενοι για 15 ημέρες σε αστυνομικά τμήματα, και η δεύτερη έπειτα από προσφυγή της οργάνωσης «Equal Rights Beyond Borders» για ανήλικο που κρατήθηκε σε αστυνομικό τμήμα της Δραπετσώνας «σε κακές συνθήκες» με κίνδυνο να χάσει την προθεσμία μεταφοράς του στην Αγγλία για επανένωση με τον αδελφό του.