Το τουρκικό «ναρκοπέδιο» και οι χαμηλές προσδοκίες της Κύπρου στην Τριμερή του Βερολίνου

Με αποφασιστικότητα μεν αλλά… κρατώντας μικρό καλάθι, μεταβαίνει στο Βερολίνο ο πρόεδρος της Κύπρου, Νίκος Αναστασιάδης με σκοπό να παραβρεθεί στην τριμερή του Βερολίνου, με τον ηγέτη του ψευδοκράτους, Μουσταφά Ακιντζί και τον ΓΓ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες.

Στην Κύπρο γνωρίζουν καλά ότι η Τριμερής του Βερολίνου ενδεχομένως να είναι μια ευκαιρία για κατάληξη στους όρους αναφοράς, γνωρίζουν όμως καλύτερα την απόσταση που χωρίζει τις δύο πλευρές μέχρι να φτάσουν εκεί.

Παράλληλα, αυτό που υπογραμμίζεται από όσους γνωρίζουν καλά την κατάσταση, είναι πως η συνάντηση στο Βερολίνο παραμένει φαινομενικά αινιγματική, αλλά στρωμένη από τουρκικές θέσεις που μοιάζουν με νάρκες.

Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, τις οποίες επικαλείται η κυπριακή εφημερίδα «Σημερινή», ανεξαρτήτως τού τι πραγματικά θα συμβεί πίσω από τις κλειστές πόρτες, τα Ην. Έθνη δεν έχουν πρόθεση καταλογισμού ευθυνών, διότι στόχος τους είναι να κρατήσουν τη διαδικασία ανοικτή και να κλείσουν μια νέα Πενταμερή.

Όλα αυτά, ενώ στην πράξη η Τουρκία γίνεται όλο και περισσότερο επιθετική, διευκρινίζοντας ότι, για να περάσει η ομοσπονδία από τη σφαίρα της ουτοπίας σε αυτήν του ρεαλισμού, θα πρέπει να γίνουν δεκτοί οι τουρκικοί όροι, όπως είναι, μεταξύ άλλων, η φόρμουλα για την πληρωμή των αποζημιώσεων των προσφύγων από τα χρήματα των ιδίων, δηλαδή μέσω των κερδών του φυσικού αερίου, για να προκύψει στον βορρά όχι μόνον πλειοψηφία επί του πληθυσμού, αλλά και επί του εδάφους.

Η κυπριακή κυβέρνηση κρατά χαμηλά τον πήχη

Χαμηλές προσδοκίες για τη συνάντηση κρατά και η κυπριακή κυβέρνηση.

Από τη μια οι δύο ηγέτες δεν θέλουν να δημιουργούν προσδοκίες που θα είναι πέραν από τη σφαίρα της πραγματικότητας και από την άλλη γνωρίζουν πολύ καλά την προσέγγιση της Τουρκίας, η οποία επιμένει να μην ευνοεί συνομιλίες πριν από τις «εκλογές» στα κατεχόμενα.

Η δυνατότητα, ωστόσο, να προκύψει θετικό αποτέλεσμα αύριο το βράδυ είναι εφικτή, σύμφωνα και με τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Χριστοδουλίδη.

Μιλώντας στον «Φιλελεύθερο» της Κύπρου ενόψει της αυριανής καθοριστικής σημασίας συνάντησης στην παρουσία και του Αντόνιο Γκουτέρες, ο κύπριος υπουργός Εξωτερικών εμφανίζεται αισιόδοξος ως προς την ύπαρξη αποτελέσματος. Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ΓΓ του ΟΗΕ δεν θα συγκαλούσε μια τέτοια συνάντηση εάν δεν είχε ελπίδες ότι μπορεί να έχει κάποιο αποτέλεσμα.

Παράλληλα, ο Νίκος Χριστοδουλίδης υπογραμμίζει πως «υπάρχει η αναγκαία υποδομή και είναι εφικτός στόχος η επίτευξη συναντίληψης επί των Όρων Αναφοράς». Κάτι που στηρίζεται στο αποτέλεσμα της συνάντησης των δύο ηγετών στις 9 Αυγούστου αλλά και τις συζητήσεις που είχαν γίνει με την Τζέιν Χολ Λουτ κατά τη διάρκεια της παρουσίας της στην Κύπρο.

Η βάση για την επίτευξη των Όρων Αναφοράς, όπως είναι η θέση της Ελληνοκυπριακής πλευράς και την οποία αναμένεται να επαναλάβει και αύριο ενώπιον του ΓΓ του ΟΗΕ ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είναι: Το Κοινό Ανακοινωθέν του Φεβρουαρίου 2014, οι συγκλίσεις που επιτεύχθηκαν μέχρι πριν από το Κραν Μοντάνα, καθώς και το Πλαίσιο του Γενικού Γραμματέα όπως ο ίδιος το παρουσίασε στις 30 Ιουνίου 2017 στη Διάσκεψη για την Κύπρο. Κύριος στόχος είναι αυτά να καταγραφούν σε μια ανακοίνωση που θα εκδοθεί με το πέρας του δείπνου.

Ο ΓΓ ΟΗΕ θέλει να συζητήσει με τους δύο ηγέτες κατ’ ιδίαν για τα επόμενα βήματα στο Κυπριακό, ενώ δεν έχει ακόμα ξεκαθαρίσει κατά πόσο στο δείπνο της Δευτέρας θα είναι μόνο οι τρεις τους ή εάν θα υπάρξει και συμμετοχή συνεργατών.

Τα δύο σενάρια για την Τριμερή του Βερολίνου

Το καλό σενάριο

Το καλό σενάριο, το οποίο ωστόσο δεν συγκεντρώνει ιδιαίτερα πολλές πιθανότητες,  δεν είναι άλλο από το να προκύψει κατά την Τριμερή συμφωνία επί των όρων αναφοράς, κάτι που θα επιτρέψει την επιστροφή στο τραπέζι του διαλόγου και την επανέναρξη ουσιαστικών διαπραγματεύσεων.

Στο τραπέζι βρίσκεται η συναντίληψη για τα τρία σημεία -συγκλίσεις, κοινό ανακοινωθέν 11ης Φεβρουαρίου και πλαίσιο Γκουτερες- όπως καταγράφηκε στη συνάντηση των ηγετών στις 9 Αυγούστου.

Εάν τα δύο μέρη, ενώπιον του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, καταλήξουν σε συμφωνία τότε ανοίγει ο δρόμος για άτυπη πενταμερή, προκειμένου να συζητηθεί η εξωτερική πτυχή του προβλήματος. Μάλιστα γίνεται λόγος για πενταμερή συνάντηση λίγο πριν τα Χριστούγεννα.

Στην πραγματικότητα τη σύνοδο είχε ζητήσει η Τουρκία σε μια προσπάθεια να «περάσει» δικές της θέσεις στους όρους αναφοράς. Όπως φαίνεται ωστόσο, το τελευταίο διάστημα κάνει πίσω, καθώς θεωρεί πως εάν υπάρξουν εξελίξεις στο Κυπριακό αυτό είναι κάτι που σίγουρα θα ενισχύσει σημαντικά την υποψηφιότητα Ακιντζί στις επερχόμενες εκλογές για την «προεδρία» του ψευδοκράτους.

Πάντως με βάση το αρχικό πλάνο που συζητήθηκε στις 9 Αυγούστου και τέθηκε ενώπιον και της Τζέιν Χολ Λουτ, εάν οι δύο αυτές συναντήσεις τελεσφορήσουν τότε η επανέναρξη του διαλόγου θα πρέπει να αναμένεται την άνοιξη, μετά τις εκλογές στα κατεχόμενα.

Το κακό σενάριο

Από την άλλη πλευρά, το κακό σενάριο φαντάζει και το πιο πιθανό. Δηλαδή να υπάρξει επιβεβαίωση της διάστασης που υπάρχει ανάμεσα στα δύο μέρη και ο Αντόνιο Γκουτέρες να… σηκώσει ξανά τα χέρια ψηλά, υπενθυμίζοντας πως χωρίς συμφωνία ανάμεσα στις δύο πλευρές δεν θα δώσει το σύνθημα για επανέναρξη του διαλόγου.

Αυτό είναι και το σενάριο που θα δούμε να υλοποιείται εάν ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Μουσταφά Ακιντζί καταθέσει στο τραπέζι της Τριμερούς την αξίωση -που δημοσίως προβάλλει εδώ και καιρό- για ικανοποίηση θέσεων προτού επανεκκινήσει η διαπραγμάτευση.

Να πάρει δηλαδή όσα ζητά σε σχέση με το διαμοιρασμό της εξουσίας και του πλούτου πριν επιστρέψουν με τον Νίκο Αναστασιάδη στο τραπέζι του διαλόγου για να διαπραγματευτούν. Κάτι τέτοιο δεν γίνεται αποδεκτό από την ελληνοκυπριακή πλευρά.