Κάτω από το ηφαίστειο

Αρχές της δεκαετίας του 1980. Πρώτη φορά διακοπές στη Σαντορίνη. Εκείνα τα χρόνια που οι νύχτες μας ήταν πιο ωραίες από τις μέρες μας. Δεν θυμάμαι ακριβώς την ώρα πάντως τα, λιγοστά τότε, κλαμπ και μπαρ είχαν ψιλοαδειάσει, το νησί είχε ησυχάσει. Ξαφνικά άρχισαν να χτυπάνε οι καμπάνες. Δυνατά και γρήγορα. Μια δυσοίωνη κωδωνοκρουσία. Στο ξενοδοχείο που έμενα, οι παραθεριστές πετάχτηκαν με τα σώβρακα στα μπαλκόνια.

Οι ντόπιοι, βλέπετε, δεν ανησύχησαν. Ηξεραν ότι ήταν η επέτειος του μεγάλου σεισμού της 9ης Ιουλίου του 1956. Αυτού που το τσουνάμι του έφτασε με κύματα ύψους έως και 25 μέτρων, σε Αμοργό, Φολέγανδρο, Αστυπάλαια. Ετσι το είχαν το έθιμο. Να χτυπάνε οι καμπάνες την ώρα του σεισμού. Λες και θα τον ξεχνούσαν τόσο εύκολα οι Σαντορινιοί. Εδώ τον θυμόντουσαν οι δικοί μου στη Σύρο που τον είχαν ζήσει ξώφαλτσα. Ηταν άλλωστε ο μεγαλύτερος σεισμός του 20ου αιώνα στην Ευρώπη.

Δημιούργημα μιας ηφαιστειακής έκρηξης η Σαντορίνη, τουλάχιστον έτσι όπως την ξέρουμε σήμερα. Της έκρηξης του 1600 π.Χ. (χονδρικά) που η «παγωμένη» λάβα της διατήρησε ζωντανό τον πολιτισμό στο Ακρωτήρι.

Η δική μας «Πομπηία». Κατά τη γνώμη μου, μέσα σε ένα φυσικό τοπίο πιο εντυπωσιακό και επιβλητικό από αυτό της ιταλικής πόλης. Και με γοητευτικούς μύθους να σχετίζονται με αυτό το μοναδικού κάλλους νησί.

Οι έρευνες για την κινητικότητα του υποθαλάσσιου ηφαιστείου Κολούμπο φέρνουν στο ννου το μυστήριο της χαμένης Ατλαντίδας που, αν υπήρξε, στη Σαντορίνη ήταν. «Το τέλος ενός πολιτισμού και η γέννηση ενός θρύλου» όπως ήταν και ο τίτλος ενός εξαιρετικού ντοκιμαντέρ του ΒΒC που γυρίστηκε πριν από λίγα χρόνια.

Και το «ειδικό βάρος» της περιοχής έγκειται στο ότι τροφοδοτεί αυτήν την παιδική αφέλεια που φυλάξαμε μέσα μας από παιδιά, από τότε που ελπίζαμε ότι οι «20.000 λεύγες κάτω από τη θάλασσα» του Ιουλίου Βερν, μπορεί και να μην είναι εντελώς επιστημονική φαντασία.