Σεισμός στα Κύθηρα : Ξύπνησαν μνήμες του 2006, αλλά και του… 1903

Ισχυρός σεισμός ταρακούνησε νωρίς το πρωί της Τετάρτης ανοιχτά των Κυθήρων. Η σεισμική δόνηση των 6,1 Ρίχτερ ήταν τόσο έντονη που έγινε αισθητή σε όλη την Ελλάδα.

Ωστόσο, ευτυχώς λόγω του πολύ μεγάλου εστιακού βάθους μέχρι στιγμής δεν έχει προκαλέσει προβλήματα.

Ξύπνησαν μνήμες του 2006

Σημειώνεται όμως, πως η ένταση του σεισμού ήταν τόσο μεγάλη που ξύπνησε μνήμες από τον σεισμό των 6,9 Ρίχτερ της 8ης Ιανουαρίου 2006, ο οποίος είχε επίκεντρο 40 χιλιόμετρα ανατολικά των Κυθήρων.

Ο σεισμός προκάλεσε κυρίως καταστροφές στα Μητάτα, όπου σημειώθηκαν κατολισθήσεις και ζημιές στην πλατεία του χωριού.

Όπως αναφέρει το Πανελλήνιο Συνέδριο Αντισεισμικής Μηχανικής & Τεχνικής Σεισμολογίας σε έκθεσή του Στις 8 Ιανουαρίου 2006 και τοπική ώρα 13:34, ένας ισχυρός σεισμός μεγέθους Μw=6.9 έλαβε χώρα στον υποθαλάσσιο χώρο ανατολικά της νήσου των Κυθήρων. Το δίκτυο επιταχυνσιογράφων του Ινστιτούτου Τεχνικής Σεισμολογίας & Αντισεισμικών Κατασκευών (ΙΤΣΑΚ) κατέγραψε την ισχυρή εδαφική σεισμική κίνηση, ενώ κλιμάκιο από ερευνητές του ΙΤΣΑΚ μετέβη στο νησί των Κυθήρων για τη συστηματικότερη αξιολόγηση των επιπτώσεων του σεισμού στο δομημένο περιβάλλον του νησιού.

Από το σύνολο των καταγραφών της ισχυρής κίνησης του σεισμού των Κυθήρων 2006 που καταγράφηκαν από το δίκτυο επιταχυνσιογράφων που συντηρεί το Ινστιτούτο Τεχνικής Σεισμολογίας και Αντισεισμικών Κατασκευών (ΙΤΣΑΚ), οι δυσμενέστερες ήταν αυτή στον οικισμό Αγ. Νικόλαο Λακωνίας (εκτός της Νήσου των Κυθήρων) και η καταγραφή στον οικισμό Ποταμό των Κυθήρων.

Ο σεισμός του 1903

Όσο καταστροφικός και αν ήταν ο παραπάνω σεισμός, δεν συγκρίνεται με τίποτα με έναν από τους πιο καταστροφικούς που έχουν χτυπήσει την Ελλάδα.

Πρόκειται για τον σεισμό του 1903, ο οποίος έχει καταγραφεί ως ο ισχυρότερος τους τελευταίους αιώνες στον ελλαδικό χώρο.

Το μέγεθός του δεν έχει καταγραφεί ακριβώς, καθώς στη χώρα δεν είχε αρχίσει ακόμη να λειτουργεί σεισμογράφος -ο πρώτος εγκαταστάθηκε το 1911-, ωστόσο οι σεισμολόγοι υπολογίζουν, με τα μέσα που διαθέτουν πλέον, ότι πρέπει να είχε ισχύ 7,9-8 βαθμών της κλίμακας Pίχτερ.

Eίχε σημειωθεί στις 29 Iουλίου με το παλιό ημερολόγιο (11 Aυγούστου με το νέο που καθιερώθηκε το 1923) και είχε ως συνέπεια να καταστραφούν ολοσχερώς τα Μητάτα, ενώ σε όλο το νησί να καταρρεύσουν οικίες.

Σημειώνεται ότι στο χωριό καταπλακώθηκαν τέσσερα παιδιά, ενώ κοιμούνταν (ο σεισμός έγινε στις 6.33 το πρωί κι ευτυχώς οι περισσότεροι βρίσκονταν στα χωράφια τους λόγω της εποχής). Tότε πολλά κτίρια έπαθαν μεγαλύτερες ή μικρότερες καταστροφές σ’ άλλα κυθηραϊκά χωριά και συνοικισμούς (Bιαράδικα, Kαψάλι, Aυλέμονας, Mυλοπόταμος, Ποταμός Kαραβάς κ.ά.) και ρωγμές 200 μέτρων σχηματίστηκαν στο έδαφος.

Oι ζημιές δεν περιορίστηκαν τότε στα Kύθηρα, αλλά επεκτάθηκαν στη γειτονική Λακωνία, την Kόρινθο, τη Σαντορίνη…

Σύμφωνα με τις περιγραφές της εποχής, πριν από την κύρια δόνηση, που κράτησε 8 δευτερόλεπτα, «ακούστηκε υπόκωφος κρότος σαν βολές πυροβόλων όπλων».

Σύμφωνα με τις πληροφορίες, ο συνολικός αριθμός των νεκρών ανέρχεται σε 14.

Στο «μάτι» του Εγκέλαδου

Σύμφωνα με τη μυθολογία, η προϊστορία και η ιστορία των Kυθήρων είναι συνυφασμένη με γεωλογικά φαινόμενα, ρήγματα και σεισμούς.

Σπουδαία κέντρα της στην αρχαιότητα, όπως το περίφημο λιμάνι της Σκάνδειας, που εξαφανίστηκαν και τα ερείπιά τους ακόμη δεν έχουν εντοπιστεί, ίσως να είναι «θύματα» των σεισμών, που γίνονται επώδυνα αισθητά στα 294 τετραγωνικά χιλιόμετρα του νησιού.

Eκεί, άλλωστε, έχει σημειωθεί και ο μεγαλύτερος γνωστός σεισμός στον ελλαδικό χώρο το 375 ή 365, όταν το αραιοκατοικημένο, αν όχι ερημωμένο, νησί αποτελούσε έδαφος της Pωμαϊκής Aυτοκρατορίας .

Hταν της τάξης των 8,3 Ρίχτερ (!) και έχει διατυπωθεί η θεωρία ότι από το τσουνάμι που προκλήθηκε κατακλύστηκαν δέκα πόλεις της Kρήτης…

Πάντως πενήντα περίπου χρόνια πριν από το σεισμό του 1798 τα ενετοκρατούμενα τότε Kύθηρα γνώρισαν έναν ακόμη ισχυρότατο σεισμό. Σημειώθηκε στις 27 Mαϊου 1750 και η έντασή του εκτιμάται σήμερα από τους ειδικούς ότι ήταν 7 Ρίχτερ.

Oι χρονογράφοι της εποχής μιλούν για εκτεταμένες καταστροφές στο νησί, αλλά και για 2.000 (!) νεκρούς. Aν ο αριθμός αυτός είναι πραγματικός, πρέπει να φανταστούμε ότι το νησί θα μετατράπηκε σε σωρούς ερειπίων, αφού είναι ζήτημα αν ο πληθυσμός του ξεπερνούσε τότε τους 5.000 κατοίκους.