Τα επιτεύγματα της τεχνολογίας μπορεί να είναι θαυμαστά, αλλά έχουν πετύχει και πολλά πλήγματα σε τομείς της ανθρώπινης ζωής. Ένας από αυτούς είναι και η ενημέρωση, όπου πέρα από τη μάστιγα των fake news που κυκλοφορούν παντού πλέον, οι χρήστες του Διαδικτύου έχουν να αντιμετωπίσουν και τον «πονοκέφαλο» των deepfake.

Tα deepfakes αποτελούν πλαστά βίντεο, στα οποία με ένας αλγόριθμος, με τη βοήθεια νευρωνικών δικτύων και της τεχνητής νοημοσύνης, «μαθαίνει» τα χαρακτηριστικά ενός προσώπου και αντικαθιστά το πρόσωπο ενός ανθρώπου με αυτό ενός άλλου.

Ξεκίνησαν ως εργαλείο για νοσηρές φαντασιώσεις

Ξεκίνησε ως νοσηρό αστείο το 2017, όταν ένας χρήστης του Reddit, με το ψευδώνυμο «deepfake», ανάρτησε στο σάιτ πορνογραφικό βίντεο με «πρωταγωνίστρια» την Γκαλ Γκαντότ.

Σύντομα το ίντερνετ γέμισε μιμητές, οι οποίοι έφτιαξαν τα δικά τους κάλπικα κλιπ ερωτικού περιεχομένου, με τα πρόσωπα των ηθοποιών να έχουν αντικατασταθεί από εκείνα των σταρ του Χόλιγουντ, ακόμη και ανθρώπων του στενού τους περιβάλλοντος.

Τα deepfakes, όπως ονομάστηκαν τα πλαστά βίντεο, διαδόθηκαν αστραπιαία χάρη στην ευκολία με την οποία κατασκευάζονται και στο καθολικά προσβάσιμο λογισμικό, γεγονός που βοήθησε και στο να βελτιωθεί η ποιότητά τους, ώστε οι διαφορές από τα πρωτότυπα βίντεο να είναι δυσδιάκριτες.

Αξίζει να σημειωθεί πως οι τέσσερις κορυφαίες πορνογραφικές ιστοσελίδες με deepfake υλικό, έχουν προσελκύσει 134 εκατομμύρια views για τα βίντεό τους από τον Φεβρουάριο του 2018.

To 96% των deepfakes που κυκλοφορούν στο Διαδίκτυο είναι πορνογραφικής φύσης και περιελάμβανε την αλλαγή των προσώπων των ηθοποιών με σταρ του κινηματογράφου.

Τα deepfakes στον πολιτικό χώρο

Η τρομακτική εξέλιξή τους είχε ως αποτέλεσμα τα deepfakes να αναβαθμιστούν από εργαλείο ικανοποίησης ερωτικών φαντασιώσεων μερικών αντρών σε παντοδύναμο πολιτικό εργαλείο.

H αρχή έγινε στο πλαίσιο έρευνας το 2017, με πρωταγωνιστή τον Μπάρακ Ομπάμα.

Στη συνέχεια, όμως, χάρη στην ευκολία πρόσβασης στα προγράμματα δημιουργίας αυτών των βίντεο, τα deepfakes έγιναν εργαλείο αποκαθήλωσης πολιτικών αντιπάλων.

Χαρακτηριστικό είναι το συμβάν με την πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ Νάνσι Πελόζι. Τον περασμένο Μάιο η πολιτικός παρουσιάστηκε να τραυλίζει σε δύο βίντεο.

Το γεγονός ότι ήταν εμφανώς παραποιημένα δεν εμπόδισε τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ να αναρτήσει τα συγκεκριμένο κλιπ στο Twitter.

Πρόσφατα ο ερευνητικός οργανισμός Future Advocacy και ο Βρετανός καλλιτέχνης, Μπιλ Πόστερς έφτιαξαν με την χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης δύο deepfake βίντεο του πρωθυπουργού της Βρετανίας, Μπόρις Τζόνσον και του ηγέτη των Εργατικών, Τζέρεμι Κόρμπιν.

Οι ψεύτικοι Τζόνσον και Κόρμπιν ανακοινώνουν ότι στηρίζουν ο ένας τον άλλο για την βρετανική πρωθυπουργία της Βρετανίας.

Εξαιτίας των deepfakes ακόμη και μια εμπειρία που αποκτάς με τις ίδιες σου τις αισθήσεις τίθεται υπό αμφισβήτηση.

Πραγματικά είναι δύσκολο να ξεχωρίσει κάποιος ότι πρόκειται απλά για ηθοποιός που έχουν αλλαχθεί τα χαρακτηριστικά τους για να μοιάζουν με των δύο πολιτικών.

Στόχος του οργανισμού ήταν να δείξει πως αυτά τα πλαστά βίντεο μπορούν να χρησιμοποιηθούν προκειμένου να υπονομευθεί η Δημοκρατία.

Χρησιμοποιούνται και για ψυχαγωγία

Η ίδια τεχνολογία που χρησιμοποιείται για τα deepfake έχει χρησιμοποιηθεί πολλές φορές στον κινηματογράφο, κυρίως για να… φέρει πίσω στη μεγάλη οθόνη ηθοποιούς που δεν βρίσκονται πία εν ζωή.

Για παράδειγμα, ο Πίτερ Κάσινγκ «αναστήθηκε» για τις ανάγκες του «Rogue One: A Star Wars Story», ενώ φέτος στον «Ιρλανδό» (Μάρτιν Σκορσέζε) και στο «Gemini Man» (Ανγκ Λι) οι πρωταγωνιστές απεικονίζονται σε νεαρότερη ηλικία με μεγάλη πειστικότητα.

Μιμήσεις ηθοποιών και τραγουδιστών υπάρχουν πολλές στο Διαδίκτυο. Το ταλέντο, με το οποίο άνδρες και γυναίκες μιμούνται γνωστούς σταρ, ξεγελάει τα αυτιά.

Πλεόν, χάρη στα deepfake, ξεγελιούνται και τα μάτια.

Δείτε, για παράδειγμα, το παρακάτω βίντεο όπου ο κωμικός ηθοποιός Τζιμ Μέζκιμεν μιμείται τις φωνές 20 διάσημων.

Με την τεχνολογία του deepfake, δημιουργείται η οπτική οφθαλμαπάτη ότι οι διάσημες αυτές προσωπικότητες μιλάνε απευθείας στο κοινό τους.

Ο κίνδυνος των deepfakes

Σύμφωνα με έρευνα της εταιρείας ασφάλειας του διαδικτύου Deeptrace, τα πλαστά βίντεο έχουν σχεδόν διπλασιαστεί τους τελευταίους 9 μήνες και πλέον αποτελούν μία επικερδή επιχείρηση.

Η έρευνα εντόπισε 14,698 deepfake βίντεο στο διαδίκτυο σε σχέση με τα 7,964 πλαστά βίντεο τον Δεκέμβριο του 2019.

Το ανησυχητικό είναι ότι τα συγκεκριμένα βίντεο μπορεί να δείχνουν εξαιρετικά αληθοφανή καθώς χρησιμοποιούν χαμηλή ανάλυση και είναι δύσκολο για κάποιον που δεν έχει εκπαιδευτεί στα οπτικοακουστικά μέσα να τα μπερδέψει με πραγματικά.

Για να δημιουργηθεί ένα deepfake βίντεο απαιτούνται πολλές φωτογραφίες του προσώπου που θέλει κανείς να τοποθετήσει στο βίντεο, γεγονός που αφήνει εξαιρετικά εκτεθειμένα τα δημόσια πρόσωπα.

Headlines