Ηρόδοτος: «Περσικοί πόλεμοι», την Κυριακή με «Το Βήμα»

Ηρόδοτος, Περσικοί Πόλεμοι

Το επίκαιρο έργο του «πατέρα της Ιστορίας» σε πολυτελείς σκληρόδετες εκδόσεις.

Αυθεντικά κείμενα και η μετάφρασή τους, επεξηγηματικά σχόλια και αναλύσεις.

Αυτή την εβδομάδα, Ουρανία

Η «Ουρανία» αναφέρεται στην εκστρατεία του Ξέρξη εναντίον της Ελλάδας. Ιδιαίτερα καλύπτει τα γεγονότα από το τέλος του Αυγούστου του 480 π.Χ., οπότε διεξήχθη η μάχη των Θερμοπυλών, μέχρι τις παραμονές της μάχης στις Πλαταιές, έναν χρόνο αργότερα. Το πρώτο ιστορικό γεγονός που θα γνωρίσουμε είναι η ναυμαχία του Αρτεμισίου. Θα περιγραφεί στη συνεχεία η ναυμαχία της Σαλαμίνας μετά την οποία καταπτοημένος ο Ξέρξης εγκαταλείπει τον ελληνικό χώρο. Αν και βέβαια δεν πράττει το ίδιο και ο στρατηγός του Μαρδόνιος, ο οποίος παραμένοντας στη Θεσσαλία, θα αναμετρηθεί με τους Ελληνες.

Ωστόσο, ο Ηρόδοτος δεν θα περιοριστεί στην παρουσίαση των καθοριστικών γεγονότων στο Αρτεμίσιο και στη Σαλαμίνα, αντίθετα, επωφελούμενος της πορείας του περσικού στρατού από τις Θερμοπύλες στην Αθήνα κατονομάζει τοπωνύμια της αρχαίας Δωρίδας, Φωκίδας, Βοιωτίας και Αττικής, όπως αναφέρεται επίσης και σε μνημεία της προκλασικής Ακρόπολης των Αθηνών. Με παρόμοιο επίσης τρόπο, καθώς παραστατικότατα περιγράφεται η δραματική ατμόσφαιρα της φυγής του πέρση βασιλιά μέσω της Μακεδονίας προς τη χώρα του, μας δίνονται παράλληλα και πληροφορίες για τη χώρα των Κρηστώνων, την αρχαία Βισαλτία ή τα Αβδηρα. Και ακόμη, με αφορμή ποικίλες άλλες περιπτώσεις, παρέχονται στον αναγνώστη μαρτυρίες πληθυσμιακού και γεωγραφικού ενδιαφέροντος και για άλλες επίσης περιοχές της Ελλάδας, όπως επί παραδείγματι για την Πελοπόννησο ή την αρχαία Αμβρακία και τη Λευκάδα.

Το έργο του Ηρόδοτου διαιρέθηκε σε εννέα βιβλία, καθένα εκ των οποίων τιτλοφορείται με το όνομα μιας Μούσας. Ο ιστορικός αρχίζει την αφήγησή του με την ακμή της Περσικής Αυτοκρατορίας, συνεχίζει με την ιστορία της Αιγύπτου, την κατάκτηση της χώρας από τους Πέρσες, τις σχέσεις των τελευταίων με τον δυτικό κόσμο, και το έργο του κορυφώνεται με τους Περσικούς Πολέμους.

Η Περσική Αυτοκρατορία βρισκόταν τότε στο απόγειο της ισχύος της. Η άμυνα την οποία αντέταξαν οι Ελληνες οδήγησε σε μια εντελώς απροσδόκητη, νίκη που τους επέτρεψε ακόμη και να απελευθερώσουν ελληνικές πόλεις – κράτη που βρίσκονταν στις παρυφές της ίδιας της Περσίας. Οι Περσικοί Πόλεμοι πέρα από στρατιωτική σύγκρουση αποτέλεσαν επίσης σύγκρουση των δύο μεγαλύτερων πολιτισμών της εποχής: του ελληνικού και του περσικού. Δύο κόσμοι τόσο αντίθετοι μεταξύ τους ώστε εάν τα πράγματα είχαν εξελιχθεί αλλιώς, πιθανώς και ο κόσμος σήμερα να ήταν διαφορετικός.

Οι διαμάχες ξεκίνησαν όταν ελληνικές πόλεις – κράτη της μικρασιατικής ακτής, της Ιωνίας, εξεγέρθηκαν κατά της περσικής κυριαρχίας. Οι επαναστάτες κατέλαβαν τις Σάρδεις προσφέροντας ένα ακόμη πρόσχημα στον βασιλιά των Περσών Δαρείο A’ για την απόφασή του, να εκστρατεύσει κατά της Ελλάδας.

Το 490 ο περσικός στρατός αποβιβάστηκε στην πεδιάδα του Μαραθώνα, όπου ηττήθηκε. Ακολούθησε η νίκη του Μιλτιάδη επί των Περσών στις Πλαταιές.

Δέκα χρόνια αργότερα, ο πέρσης βασιλιάς Ξέρξης A’, γιος και διάδοχος του Δαρείου A’, θέλησε να επαναλάβει την απόπειρα του πατέρα του να καθυπoτάξει τους Ελληνες. Αλλά αυτή τη φορά θα τους έβρισκε ενωμένους. Με επικεφαλής τη Σπάρτη και την Αθήνα, περίπου τριάντα ελληνικές πόλεις – κράτη είχαν αποφασίσει, αφήνοντας κατά μέρος τις μεταξύ τους διαφορές και τους πολέμους, να αντιμετωπίσουν από κοινού την περσική απειλή. Πρώτη μάχη, αυτή των Θερμοπυλών. Μεσολάβησαν και άλλες συμπλοκές μεταξύ των δύο αντιπάλων για να φθάσουμε στην αναμέτρηση στο στενό της Σαλαμίνας. Ο Ξέρξης έπεσε στην παγίδα του Θεμιστοκλή και συνετρίβη.

Τον χειμώνα που ακολούθησε, ο Ξέρξης επέστρεψε στην Περσία αφήνοντας πίσω του στην Ελλάδα μεγάλο τμήμα της στρατιάς του. Το 479 οι περσικές δυνάμεις υπέστησαν δύο ακόμη ήττες από τους Ελληνες, τη μία στις Πλαταιές της Βοιωτίας, την άλλη στη Μυκάλη, στη μικρασιατική ακτή απέναντι από τη Σάμο. Με τις δύο αυτές μάχες έληξαν οι περσικές εκστρατείες στην Ελλάδα. Αλλά οι εχθροπραξίες συνεχίστηκαν για άλλα 30 χρόνια.

Μαζί VITA

Το πρώτο περιοδικό υγείας και ευεξίας στην Ελλάδα

Ενα πλούσιο τεύχος 160 σελίδων!

Δάφνη Καραβοκύρη: «Λέω ΝΑΙ στο Μεγάλο Ραντεβού»

Τα συστατικά για την επιτυχία της bucket list.

Οδηγός για να χρησιμοποιούμε σωστά τα ελληνικά βότανα.

Ηρεμιστικά. Εχω άγχος. Να πάρω;

Μεταμοσχεύσεις. Ζωή σε αναμονή.

Και ΒΗΜΑGAZINO

Και στην απλή έκδοση των €2.