Σε τεντωμένο σχοινί οι σχέσεις Αθήνας – Αγκυρας: Ανοιχτό ενδεχόμενο για τετ α τετ Μητσοτάκη – Ερντογάν

Να επιβάλει τετελεσμένα  σε όλα τα ανοικτά μέτωπα που έχει η Τουρκία επιχειρεί ο Ερντογάν, επιδιώκοντας αν όχι άμεση εδαφική επέκταση της Τουρκίας, τουλάχιστον την εξασφάλιση μια ισχυρής διαπραγματευτικής θέσης, που θα την φέρει σε καλύτερη θέση ώστε να αποκαταστήσει κάποιες αδικίες που θεωρεί ότι επέβαλε η Συνθήκη της Λωζάνης.

Απέναντι σε αυτή τη δύσκολη πρόκληση, η Αθήνα «χτίζει» τη στρατηγική της απέναντι στη γείτονα, η οποία εμφανίζεται αποφασισμένη να τραβήξει τα πράγματα στα άκρα και να καταστήσει σαφές ότι τίποτα δεν μπορεί να γίνει στην Ανατολική Μεσόγειο -αλλά και πέραν αυτής- χωρίς τη δική της συμμετοχή και συγκατάθεση.

Στο πλαίσιο αυτό, η ελληνική κυβέρνηση έχει επιδοθεί το τελευταίο διάστημα σε μπαράζ διπλωματικών επαφών στον απόηχο των τουρκικών προκλήσεων, με αποκορύφωμα τη συμφωνία της Άγκυρας με τη Λιβύη για τον καθορισμό θαλάσσιων συνόρων.

Υπό τις συνθήκες αυτές λοιπόν -πέρα από μια σειρά άλλων ενεργειών που πρέπει να δρομολογήσει η Αθήνα- κρίσιμη θεωρείται η παρουσία του Κυριάκου Μητσοτάκη στη Σύνοδο Κορυφής για τα 70 χρόνια από την ίδρυση του ΝΑΤΟ. Εκτός από τις δια ζώσης επαφές που θα έχει με ηγέτες συμμαχικών προς την Ελλάδα χωρών, θα είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για να αναδείξει τις ελληνικές θέσεις απέναντι στις τουρκικές προκλήσεις και να πιέσει προκειμένου η συμμαχία να πάρει ξεκάθαρη θέση και να αποφύγει την πολιτική των ίσων αποστάσεων.

Όπως προανήγγειλε στην καταληκτική ομιλία του στο 13ο Συνέδριο της ΝΔ, θα ζητήσει στη σύνοδο του ΝΑΤΟ την αποδοκιμασία και καταδίκη της Τουρκίας για την προκλητική συμπεριφορά της. «Μια συμμαχία δεν μπορεί να στέκεται αδιάφορη όταν ένα μέλος της παραβιάζει ανοιχτά το διεθνές δίκαιο και στρέφεται έτσι κατά αλλού μέλους της. Η τακτική των ίσων αποστάσεων αδικεί, κατάφωρα, την πατρίδα μας που ουδέποτε επιδίωκε την ένταση στην περιοχή μας. Ξέρει όμως να υπερασπίζεται τα δικαιώματά της με αυτοπεποίθηση, ψυχραιμία και αποτελεσματικότητα».

Μάλιστα, με σκοπό να θέσει κάποια όρια και να καταστήσει για ακόμη μια φορά σαφή τη θέση της Αθήνας όσον αφορά τα δικαιώματά της στην περιοχή, ο έλληνας πρωθυπουργός δεν αποκλείεται να έχει άτυπη συνάντηση με τον πρόεδρο της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στο περιθώριο της Συνόδου. Κυβερνητικές πηγές σημειώνουν πως, παρότι δεν υπάρχει τίποτα προγραμματισμένο, δεν αποκλείεται οι δύο ηγέτες να πραγματοποιήσουν τετ α τετ.

Αλλαγή στάσης μετά τη συμφωνία Αγκυρας – Λιβύης

Μετά τη διαφαινόμενη συμφωνία οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης, σε συνδυασμό με την κατάθεση της τουρκικής επιστολής της 13ης Νοεμβρίου στα Ηνωμένα Εθνη, η Αθήνα είναι υποχρεωμένη να διαμορφώσει άμεσα μία νέα στρατηγική αντιμετώπισης της Αγκυρας, χωρίς αυταπάτες.

Η ελληνική πλευρά οφείλει να σκεφθεί «έξω από το κουτί» και αυτό ήδη απασχολεί υψηλόβαθμους διπλωματικούς παράγοντες. Ωστόσο, πριν από την αναγκαία χάραξη συνολικής νέας στρατηγικής έναντι της Αγκυρας και τον σχεδιασμό εξοπλιστικής ενίσχυσης, πρέπει να κινηθεί δυναμικά σε άμεση σχέση με το τουρκολιβυκό MoU. Η κυβέρνηση πρέπει να βρει τρόπους να πιέσει τον Αλ Σαράζ, που απολαμβάνει διεθνή αναγνώριση από τον ΟΗΕ και την ΕΕ.

Στο πλαίσιο αυτό εκλήθη στο υπουργείο Εξωτερικών ο λίβυος πρεσβευτής, από τον οποίο ζητήθηκε να γνωστοποιήσει μέχρι την Πέμπτη το περιεχόμενο του MoU, ειδάλλως θα ληφθεί απόφαση απέλασής του. Παράλληλα, θα προσκληθεί στην Αθήνα ο πρόεδρος του Κοινοβουλίου της Λιβύης, ο οποίος πρόσκειται στον στρατηγό Χαλίφα Χάφταρ, κίνηση με την οποία η Αθήνα παίρνει για πρώτη φορά επισήμως θέση στον εμφύλιο της Λιβύης.

Σύμφωνα με «Το Βήμα», η Αθήνα θα πρέπει επίσης να βρει το θάρρος να ασκήσει πίεση σε σχέση με την ανανέωση της «Επιχείρησης Sophia» στην Κεντρική Μεσόγειο, που βολεύει την Ιταλία που συνεργάζεται με τον Αλ Σαράζ, η κυβέρνηση του οποίου δεν δίστασε εν μέσω θέρους να αμφισβητήσει ακόμη και τις έρευνες για υδρογονάνθρακες νοτιοδυτικά της Κρήτης. Είναι σαφές ότι η Ρώμη έχει αγνοήσει πλήρως τα αιτήματα της Αθήνας να παρέμβει προς τους λίβυους συνομιλητές της. Τέλος, η Αθήνα πρέπει να κάνει άλλη μία προσπάθεια οριοθέτησης με την Αίγυπτο.