Πυρ ομαδόν κατά ΝΑΤΟ για τη στάση που κρατά στην ελληνοτουρκική κρίση

Η αφωνία του ΝΑΤΟ στην κρίση των ελληνοτουρκικών σχέσεων και το επί της ουσίας κλείσιμο του ματιού στην Άγκυρα από το Γενς Στόλτενμπεργκ έχουν δημιουργήσει κλίμα έντονης δυσφορίας στην Αθήνα για τη στάση της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας έναντι των τουρκικών προκλήσεων που στρέφονται κατά της Ελλάδας και της Κύπρου.

Η δυσαρέσκεια για τη στάση του ΝΑΤΟ και ιδίως του γραμματέα του, ο οποίος συμπεριφέρεται ως «Πόντιος Πιλάτος», διατρέχει οριζόντια το πολιτικό σύστημα και αγγίζει τόσο την κυβέρνηση όσο και τα περισσότερα κόμματα της αντιπολίτευσης. Σε κάθε περίπτωση οι τελευταίες εξελίξεις επισκιάζουν την διήμερη (χτες και σήμερα) παρουσία του Έλληνα πρωθυπουργού στο Λονδίνο για την επετειακή σύνοδο του ΝΑΤΟ που φέτος συμπληρώνει 70 χρόνια ζωής, με την Ελλάδα να είναι μέλος του από το 1952, όταν τρία χρόνια μετά το τέλος του Εμφυλίου, η χώρας μας εντάχθηκε στο ΝΑΤΟ μαζί με την… Τουρκία.

Κυβέρνηση: Η τακτική των ίσων αποστάσεων του ΝΑΤΟ αδικεί την Ελλάδα

Ενδεικτικές του κλίματος δυσαρέσκειας είναι οι επίσημες τοποθετήσεις κυβέρνησης και αντιπολίτευσης μετά την νέα πρόκληση της Τουρκίας και την υπογραφή συμφωνίας με την κυβέρνηση της Λιβύης για την μεταξύ τους οριοθέτηση ΑΟΖ. Είναι χαρακτηριστική η χτεσινή τοποθέτηση του κυβερνητικού εκπροσώπου Στέλιου Πέτσα που δεν περιορίστηκε να επαναλάβει τις τελευταίες δηλώσεις του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη ότι το ΝΑΤΟ «αδικεί» την Ελλάδα με την «τακτική των ίσων αποστάσεων» απέναντι στο «θύτη και το θύμα», αλλά υπενθύμισε με νόημα και το επεισόδιο Μητσοτάκη και Στόλτενμπεργκ κατά τη διάρκεια των κοινών τους δηλώσεων στο μέγαρο Μαξίμου τον περασμένο Οκτώβριο όταν ο πρωθυπουργός άδειασε το γραμματέα της Συμμαχίας δημοσίως για την απάντησή του ότι δεν είναι αρμοδιότητα του ΝΑΤΟ να παρέμβει κατά της τουρκικής επιθετικότητας έναντι της Ελλάδας.

Μάλιστα οι αναφορές αυτές του κ. Πέτσα έγιναν με αφορμή τη χτεσινή δήλωση του κ. Στόλτενμπεργκ στην εφημερίδα «Καθημερινή» όπου ο επικεφαλής του ΝΑΤΟ υποστήριξε για δεύτερη φορά το τελευταίο δίμηνο ότι «το ΝΑΤΟ δεν αποτελεί μέρος της αντιμετώπισης αυτών των θεμάτων (σ.σ. των τεταμένων ελληνοτουρκικών σχέσεων με ευθύνη της Άγκυρας).

Οι αντιΝΑΤΟικές αιχμές του Σαμαρά

Αλλά δεν είναι μόνο οι συνεχείς δηλώσεις του κ. Μητσοτάκη που εκφράζουν την έντονη δυσαρέσκεια της Αθήνας και της κυβερνητικής παράταξης. Εξόχως ηχηρή και ενδιαφέρουσα ήταν και η παρέμβαση του Αντώνη Σαμαρά στο 13ο συνέδριο της ΝΔ το περασμένο Σαββατοκύριακο όπου ο πρώην πρωθυπουργός αναρωτήθηκε με νόημα στηλιτεύοντας τη στάση της Συμμαχίας έναντι της Ελλάδας στα κρίσιμα και ανοιχτά εθνικά ζητήματα της χώρας: «φτάσαμε πια στο σημείο, εμείς, οι φιλο-ατλαντιστές, να αναρωτιόμαστε: Το… ίδιο το ΝΑΤΟ, ποιος θα το σταθεροποιήσει;» τόνισε ο κ. Σαμαράς.

ΑντιΝΑΤΟϊκές βολές από Γεννηματά και ΚΚΕ

Το ΝΑΤΟ βρίσκεται στο κάδρο της κριτικής για τη στάση του στις ελληνικές σχέσεις και από το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής. Δεν είναι τυχαίο ότι η Φώφη Γεννηματά, ζητώντας τη σύγκληση του Συμβουλίου των πολιτικών αρχηγών, μετά την υπογραφή της συμφωνίας Τουρκίας και Λιβύης εγκάλεσε το ΝΑΤΟ επειδή είναι «ουδέτερος παρατηρητής».

Σε υψηλούς τόνους παραμένει και η πάγια κριτική του ΚΚΕ το οποίο βάλλει κατά του ΝΑΤΟ, της ΕΕ και των ΗΠΑ. Μάλιστα ο Περισσός επισημαίνοντας ότι αυτές οι «ιμπεριαλιστικές συμμαχίες» όχι μόνο δεν εγγυώνται τα κυριαρχικά δικαιώματα και τα εθνικά συμφέροντα της Ελλάδας θέτει θέμα «αποδέσμευσης» της χώρας από αυτές τις συμμαχίες και επιτίθεται στα άλλα κόμματα ότι «αποτελούν πρόκληση για το λαό οι θέσεις της κυβέρνησης της ΝΔ, του ΣΥΡΙΖΑ και των άλλων αστικών κομμάτων πως δήθεν το ΝΑΤΟ και η ΕΕ είναι δυνάμεις σταθερότητας και ασφάλειας».

Αφωνία του ΣΥΡΙΖΑ για το ΝΑΤΟ και τον Στόλτενμπεργκ

Ωστόσο μέσα στην ομίχλη των σχέσεων της Αθήνας με το ΝΑΤΟ στο φόντο των τουρκικών προκλήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο, ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζει η αφωνία του ΣΥΡΙΖΑ για τη στάση της Συμμαχίας έναντι της Τουρκίας. Η Κουμουνδούρου και ο Αλέξης Τσίπρας αρκείται να κατηγορεί την κυβέρνηση για λαθεμένη στρατηγική κατευνασμού της Τουρκίας ωστόσο τηρεί σιγήν ιχθύος για τις δηλώσεις του κ. Στόλτενμπεργκ με τις οποίες ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ νίπτει τας χείρας του για την τουρκική επιθετικότητα.

Πολιτικοί παρατηρητές πάντως επισημαίνουν την αντίφαση κατά την οποία ενώ τυπικά στο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ ο στόχος για τη διάλυση του ΝΑΤΟ παραμένει, εντούτοις στην τελική στάση του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης βαραίνουν οι επιλογές της διακυβέρνησης του κ. Τσίπρα επί των ημερών του οποίου οι σχέσεις Ελλάδας και ΗΠΑ αναβαθμίστηκαν, σε σημείο όπου δεξιοί και αριστεροί εγκαλούσαν την Κουμουνδούρου για την πρόσδεσή της στο δυτικό άρμα. Δεν είναι χωρίς νόημα άλλωστε το γεγονός ότι στις εσωκομματικές διενέξεις ενόψει του μετασχηματισμού του ΣΥΡΙΖΑ τα εσωκομματικά στρατόπεδα έχουν αφήσει εκτός αντιπαράθεσης και διαλόγου τέτοιου τύπου προγραμματικά ζητήματα.

Το σκηνικό συνθέτουν σε γενικές γραμμές και η αφωνία για τη στάση του ΝΑΤΟ το τελευταίο διάστημα από το ΜΕΡΑ25 και την «Ελληνική Λύση», αν και ο Γιάνης Βαρουφάκης σε ανύποπτο χρόνο έχει διατυπώσει την άποψη ότι το ΝΑΤΟ δεν έχει λόγο ύπαρξης, ενώ από την πλευρά του ο Κυριάκος Βελόπουλος έχει καταγραφεί ως ο πολιτικός που υποστηρίζει έναν περισσότερο φιλορωσικό προσανατολισμό της Ελλάδας.

Η αποχώρηση της Ελλάδας από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ το 1974

Βεβαίως το πολιτικό σκηνικό στην Αθήνα αυτές τις μέρες μπορεί να είναι βαρύ για το ΝΑΤΟ, όπως αποτυπώνεται στις αντιδράσεις της κυβέρνησης και των κομμάτων μετά και τις δηλώσεις Στόλτενμπεργκ, ωστόσο δεν μπορεί να συγκριθεί με το κλίμα του 1974 όταν η Ελλάδα αποχωρούσε από το στρατιωτικό σκέλος της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας με πρωτοβουλία της κυβέρνησης του Κωνσταντίνου Καραμανλή μετά τον Αττίλα 2. Αξίζει να σημειωθεί η επισήμανση του τότε πρωθυπουργού ότι «το ΝΑΤΟ αποδείχθηκε ανίκανο να παρεμποδίσει την Τουρκία από την εξαπόλυση νέας βάρβαρης και απρόκλητης επίθεσης κατά της Κύπρου» και μάλιστα ο Κωνσταντίνος Καραμανλής προσέθετε: «Το ΝΑΤΟ δεν έχει επομένως λόγο ύπαρξης και δεν μπορεί να εκπληρώσει το σκοπό για τον οποίο συνεστήθη, αφού δεν μπορεί να αποτρέψει τον πόλεμο μεταξύ δύο μελών του».

Παρόλα αυτά η Ελλάδα –παρά τις αντιδράσεις του ΚΚΕ και του ΠΑΣΟΚ- επανήλθε στο στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ το 1980, λίγο πριν την ένταξη στην τότε ΕΟΚ, επί πρωθυπουργίας Ράλλη, με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή να έχει μεταπηδήσει στην προεδρία της Δημοκρατίας.

Η προτροπή Παυλόπουλου προς το ΝΑΤΟ να μην επαναλάβει το 1974

Σε κάθε περίπτωση πάντως η στάση του ΝΑΤΟ έναντι της Τουρκίας κατά τη διάρκεια του Αττίλα σημάδεψε τις σχέσεις της Ελλάδας με τη Βορειοατλαντική Συμμαχία και έκτοτε αποτελεί σημείο αναφοράς από το σύνολο του πολιτικού φάσματος της χώρας μας. Άλλωστε εκεί παραπέμπουν οι πρόσφατες δηλώσεις του προέδρου της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλου, ο οποίος κάλεσε το ΝΑΤΟ να «διορθώσει άλλες τακτικές του παρελθόντος, οι οποίες δεν στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων και του κύρους του».