Η γενοκτονία των Ποντίων μέσα από τα μάτια και την πένα των Κ. Φωτιάδη και Τ. Τσιλιγκίρ

Καλεσμένοι στην εκπομπή One Talk βρέθηκαν το βράδυ της Πέμπτης 5 Δεκεμβρίου ο ομότιμος καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, Κωνσταντίνος Φωτιάδης και ο συγγραφέας και ακτιβιστής, Ταμέρ Τσιλιγκίρ.

Με αφορμή το αυριανό τριήμερο διεθνές συνέδριο για τη γενοκτονία των Ποντίων, τα εγκαίνια του οποίου θα πραγματοποιηθούν στο Μουσείο της Ακρόπολης και οι υπόλοιπες εκδηλώσεις στο ίδρυμα Νιάρχου οι δύο άντρες εξιστόρησαν τη δική τους οπτική και εμπειρία σχετικά με τη γενοκτονία των Ποντίων αποκαλύπτοντας άγνωστες πτυχές της ιστορίας, ενώ παράλληλα ο κ. Τσιλιγκίρ περιέγραψε τις συνθήκες κάτω από τις οποίες οδηγήθηκε στον ακτιβισμό και την ενασχόληση με το συγκεκριμένο θέμα. Ο κ. Τσιλιγκίρ κατάγεται από τη Λιβέρα της Τραπεζούντας, από ελληνική οικογένεια που έχει εξισλαμιστεί.

Από νεαρή ηλικία άρχισε να ασχολείται με τον ακτιβισμό, μέσα από τον οποίο βίωσε πολλές και διαφορετικές εμπειρίες, από φυλακίσεις έως διωγμούς. Ο λόγος που ασχολήθηκε με τον Πόντο και την έρευνα γύρω από αυτόν, ήταν ότι ενώ στο σπίτι του μιλούσαν τα ποντιακά, κανείς δεν του εξηγούσε από πού προέρχονται και ποια είναι η ιστορία που κρύβεται πίσω από αυτά. Μέσα από την έρευνά του κατέληξε στη συγγραφή του βιβλίου «Η αλήθεια για τον Πόντο», το οποίο είναι απαγορευμένο στην Τουρκία και περιέχει μυστικές συνομιλίες μέσα στην τουρκική εθνοσυνέλευση και το πώς έγινε η γενοκτονία στον Πόντο. Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό ντοκουμέντο για τη γενοκτονία. Για την έρευνά του ήρθε σε επαφή με τον κ. Φωτιάδη, ο οποίος του εξασφάλισε υλικό που αφορούσε το παρελθόν και για το οποίο δεν υπήρχαν προσβάσιμες πηγές.

Ο κ. Τσιλιγκίρ μοιράστηκε άγνωστες πτυχές της γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου από το 1461, οπότε και οι Τούρκοι μπήκαν στην Τραπεζούντα έως και σήμερα. Εξήγησε πώς έγινε η πληθυσμιακή μεταβολή στον Πόντο και εξισλαμίστηκε εξολοκλήρου η περιοχή. Σύμφωνα με τον κ. Τσιλιγκίρ, η γενοκτονία έγινε σε τρεις φάσεις με πρώτη τη θανάτωση 353.000 ανθρώπων και δεύτερη την ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ ορθόδοξων και μουσουλμάνων. Στην τρίτη φάση βρίσκεται ο εκτουρκισμός αυτών που έμειναν πίσω, ενώ συνεχίστηκαν και οι διωγμοί και οι προδοσίες από τους ίδιους τους κατοίκους.

Σήμερα, σε πάνω από 300 χωριά μιλάνε ποντιακά, ενώ σύμφωνα με τον κ. Φωτιάδη μετά τη δεκαετία του ’90, όπου υπήρχε επιδερμική δημοκρατία, η νεολαία τραγουδά ποντιακά τραγούδια με το τραγούδι να λειτουργεί ως μέσο διάδοσης της γλώσσας. Στη συνέχεια οι δύο άντρες, μίλησαν για τις συνθήκες που επικρατούν την Τουρκία αναφορικά με τα βιβλία και πώς αυτά αντιμετωπίζονται όταν εκφράζουν πεποιθήσεις διαφορετικές από το κατεστημένο (καθεστώς και αντιπολίτευση). Τα βιβλία είτε καίγονται είτε απαγορεύονται οι πωλήσεις και οι διακινήσεις τους, με χαρακτηριστικό παράδειγμα το βιβλίο του κ. Φωτιάδη που αφορά στη γενοκτονία των Ποντίων. Ακόμα, σύμφωνα με τον κ. Φωτιάδη, έχουν γίνει σημαντικά βήματα προς την καυεύθυνση της αναγνώρισης της γενοκτονίας των Ποντίων διεθνώς. «Άγνωστες σελίδες της ιστορίας είναι καιρός να τις φέρουμε στο φως», είπε χαρακτηριστικά. Κλείνοντας ο κ. Τσιλιγκίρ τόνισε πως «όσο τα εγκλήματα δεν τιμωρούνται επαναλαμβάνονται».