Πλησιάζουν τα Χριστούγεννα και σίγουρα όλοι οι εργαζόμενοι έχουν στο πίσω μέρος του μυαλού τους πως θα πάρουν το δώρο των Χριστουγέννων, δηλαδή έναν ολόκληρο μισθό. Πώς όμως αυτό καθιερώθηκε;

Αρχικά το δώρο Χριστουγέννων πρόκειται για ένα χρηματικό βοήθημα, που δίνεται από τον εργοδότη προς τον εργαζόμενο, ενόψει των εορτών των Χριστουγέννων. Συνίσταται σ’ έναν ολόκληρο μισθό, κατ’ ανώτατο όριο και καταβάλλεται από τον εργοδότη έως τις 21 Δεκεμβρίου. Συμβάλλει στην ενίσχυση της αγοραστικής δύναμης των μισθωτών και συντελεί στην αύξηση της εμπορικής κίνησης. Είναι γνωστό και ως 13ος μισθός.

Ο αγώνας των συνδικαλιστών για να υπάρξει 13ος μισθός

Κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου, οι εργοδότες συνήθιζαν να δίνουν δώρα σε είδος ή σε χρήμα προς τους υπαλλήλους τους. Στις 6 Δεκεμβρίου 1925, για πρώτη φορά οι συνδικαλιστές διατύπωσαν το αίτημα για 13ο μισθό, ενώ δύο χρόνια αργότερα, στις 22 Δεκεμβρίου 1927, οι δημόσιοι υπάλληλοι απήργησαν με αίτημα την καταβολή ενός ολόκληρου μισθού για τις γιορτές των Χριστουγέννων.

Η θέσπιση νόμων

Μετά τον πόλεμο, με δυο αναγκαστικούς νόμους του 1944 και 1946 (τότε δεν υπήρχε Βουλή), καθιερώθηκαν οι έκτακτες ενισχύσεις, όπως ονομάστηκαν τα δώρα, οι οποίες συμπεριλήφθηκαν στο μισθό. Με αυτή τη νομοθετική ρύθμιση δινόταν το δικαίωμα στους αρμόδιους υπουργούς να καθορίζουν τους μισθούς, στους οποίους συμπεριλαμβάνονταν οι έκτακτες ενισχύσεις των Χριστουγέννων και του Πάσχα. Οι νόμοι 1777 και 1901 του 1951 επικύρωσαν την προηγούμενη νομοθετική πρωτοβουλία και όριζαν ότι «οι υπουργοί Οικονομικών και Εργασίας δύνανται δια κοινών αποφάσεων να προσδιορίζουν εκτάκτως οικονομικάς ενισχύσεις κατά τις εορτές Χριστουγέννων και Πάσχα εις χρήμα ή εις είδος».

Το καθεστώς αυτό θα ισχύσει έως το 1980, οπότε με το νόμο 1082 ρυθμίζεται οριστικά και για πάντα το ύψος και ο χρόνος καταβολής των δώρων εορτών και αδείας. Με τον ίδιο νόμο, το δώρο μετονομάζεται σε επίδομα.

Η κατάργηση του δώρου εν μέσω κρίσης

Στις 6 Αυγούστου 2009, εν μέσω ύφεσης της ελληνικής οικονομίας, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) προτείνει στην κυβέρνηση Καραμανλή την κατάργηση των δώρων Πάσχα και Χριστουγέννων, όπως και του επιδόματος της καλοκαιρινής άδειας. Στις 3 Μαρτίου 2010, η κυβέρνηση Παπανδρέου ανακοινώνει νέο πακέτο μέτρων για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης, στο οποίο περιλαμβάνεται και η περικοπή κατά 30% των επιδομάτων Πάσχα, Χριστουγέννων και αδείας στο Δημόσιο.

Μετά την είσοδο της χώρας στον αστερισμό των μνημονίων, ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου ανακοινώνει στις 2 Μαΐου 2010 την αντικατάσταση του 13ου και 14ου μισθού των δημοσίων υπαλλήλων με επίδομα 500 ευρώ, σε όλους όσοι οι αποδοχές φτάνουν μέχρι 3.000 ευρώ και πλήρη κατάργηση των δύο μισθών, για μεγαλύτερες αποδοχές. Για τους συνταξιούχους το επίδομα είναι 800 ευρώ για συντάξεις έως 2.500 ευρώ.

Στις 7 Νοεμβρίου 2012, με το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2013-2016, που ψήφισε η υπό τον Αντώνη Σαμαρά κυβέρνηση συνεργασίας ΝΔ – ΠΑΣΟΚ – ΔΗΜΑΡ κατάργησε ολοσχερώς τα επιδόματα Χριστουγέννων, Πάσχα και Αδείας για τους δημόσιους υπάλληλους και όλους τους συνταξιούχους. Εν έτει 2015, επίδομα Χριστουγέννων δικαιούνται μόνο οι μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα, που αμείβονται με μισθό ή με ημερομίσθιο.

Υποσχέσεις για επαναφορά της 13ης σύνταξης εντός του 2015 για τους χαμηλοσυνταξιούχους έως 700 ευρώ περιλαμβάνονταν στις προγραμματικές εξαγγελίες του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στις 8 Φεβρουαρίου 2015. Μέχρι στιγμής, η υπόσχεση αυτή δεν έχει υλοποιηθεί…

Headlines