Τι λάθος κάνουν οι ευρωπαίοι Σοσιαλδημοκράτες;

Ως πρώτη από τις υπό εξέταση χώρες, η σοσιαλδημοκρατία δεν έχει υποστεί σε καμιά άλλη τόσο ταπεινωτική ήττα, όσο στη Γαλλία. Το κόμμα συνεχίζει να αποκαλείται με αυτοπεποίθηση σοσιαλιστικό και όχι σοσιαλδημοκρατικό. Το απόγειο της δύναμής του βίωσε επί Φρανσουά Μιτεράν (1981 έως 1995). Το 2012 κατείχε την απόλυτη πλειοψηφία στη Γαλλική Εθνοσυνέλευση και από αυτό το κόμμα αναδείχθηκε για άλλη μια φορά ο πρόεδρος της χώρας. Και μετά ήρθε η κατρακύλα. Στις προεδρικές εκλογές του 2017 ο υποψήφιός του έλαβε μόλις του 6% των ψήφων και την 5η θέση. Στις Ευρωεκλογές η πτώση ήταν ακόμη βαθύτερη. Μέχρι σήμερα δεν υπάρχει ένδειξη ανάκαμψης.

Σύγχυση ονόματος με το περιεχόμενο

Κάθε φορά που οι ευρωπαίοι Σοσιαλδημοκράτες αναζητούν παρηγοριά, στρέφουν το βλέμμα τους στην Πορτογαλία. Στις εκλογές του Οκτωβρίου ο σοσιαλδημοκράτης Αντόνιο Κόστα κατάφερε να αυξήσει το προβάδισμά του κατά 4% και να αγγίξει το ονειρικό για άλλες χώρες 34%. Εκείνο ωστόσο που προκαλεί σύγχυση είναι τα ονόματα των κομμάτων στην Πορτογαλία: Το κόμμα του Κόστα ονομάζεται Σοσιαλιστικό, αν και έχει σοσιαλδημοκρατικό προσανατολισμό. Το πιο ισχυρό κόμμα της αντιπολίτευσης είναι το Σοσιαλδημοκρατικό, που όμως έχει ένα φιλελεύθερο μέχρι συντηρητικό προσανατολισμό. Στις εκλογές έχασε σημαντικό κομμάτι από τη δύναμή του. Ο πρωθυπουργός Κόστα επανεξελέγη με ένα πρόγραμμα που αποτελεί μείγμα μιας προνιακής κοινωνικής πολιτικής και στιβαρής δημοσιονομικής ηγεσίας: Τα δημοσιονομικά της άλλοτε μνημονιακής χώρας σταθεροποιήθηκαν, παρόλα αυτά ή λόγω αυτού του γεγονότος η οικονομία κινήθηκε με γοργότερους ρυθμούς. Τώρα ο πορτογάλος πρωθυπουργός θέλει να αυξήσει τους κατώτερους μισθούς από 600 στα 750 ευρώ και να δρομολογήσει μέτρα στήριξης της απασχόλησης για νέους ανθρώπους.

Στη Ρουμανία η τελευταία άνοδος καταγράφηκε τον Νοέμβριο. Μετά ήρθε η τελευταία για την ώρα προσγείωση στην πραγματικότητα για το ρουμανικό Σοσιαλδημοκρατικό κόμμα. Η πρώην επικεφαλής του PSD, Βιορίτσα Νταντσίλα έχασε παταγωδώς στην προσπάθεια να κερδίσει στις προεδρικές εκλογές με αντίπαλο τον φιλελεύθερο πρόεδρο Γιοχάνις. Για μια ακόμη φορά, το κόμμα που διαδέχθηκε το κομμουνιστικό χωρίς να καταφέρει να μεταρρυθμιστεί, δεν μπόρεσε να ανταποκριθεί στα αιτήματα των εργαζομένων, αλλά έπαιξε το χαρτί του λαϊκισμού με εθνικιστικές υποσχέσεις. Για χρόνια αυτή η τακτική απέδωσε. Το κόμμα εμφανίστηκε προς την Ευρώπη ως μια επιτυχημένη σύμπτυξη ενός σοσιαλδημοκρατικού και κομμουνιστικού κόμματος. Η αποτυχία της Νταντσίλα δεν ήρθε από το πουθενά. Στις Ευρωεκλογές του περασμένου Μαΐου οι ψηφοφόροι τιμώρησαν το κόμμα. Τώρα το PDS δίνει αγώνα επιβίωσης.

Πρόσφυγες και Brexit

Σε καμιά άλλη χώρα το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα δεν ασκεί μια τόσο σκληρή γραμμή στο προσφυγικό, όπως σε αυτό της Δανίας. Η σκληρή προσφυγική πολιτική σε συνδυασμό με μια κλασσική αριστερή κοινωνική πολιτική θεωρείται ότι χάρισε τη νίκη στο κόμμα. Πριν τις βουλευτικές εκλογές του περασμένου Ιουνίου το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα υπό την Μέτε Φρέντριξεν ζήτησε να μεταφερθούν οι διαδικασίες για το άσυλο εκτός Ευρώπης. Με τον τρόπο αυτό η Φρέντριξεν κατάφερε να επαναπατρίσει τους οπαδούς της, που είχαν στραφεί στο εθνολαϊκιστικό Λαϊκό Κόμμα, το οποιο με τη σειρά του υπέστη καθίζηση από το 21% στο 9%. Ο πρώην πρόεδρος του γερμανικού SPD Ζίγκμαρ Γκάμπριελ είχε καλέσει τους συντρόφους του να ακολουθήσουν τον ίδιο δρόμο, αλλά προσέκρουσε σε έντονες αντιδράσεις.

Στη Βρετανία ο Τζέρεμι Κόρμπιν, σήμερα 70 χρονών, ήταν η μεγάλη ελπίδα του Εργατικού Κόμματος. Ενθουσίαζαν κυρίως οι αριστερές ιδέες περί αναδιανομής του πλούτου. Την περίοδο εκείνη χιλιάδες έτρεχαν για να εγγραφούν ως μέλη του κόμματος. Όμως το όνειρο τελείωσε λόγω του Brexit. Παλαιός αριστερός, ο Κόρμπιν είχε πάντα ενδοιασμούς σχετικά με την ΕΕ, την οποία θεωρούσε πολύ καπιταλιστική. Για τον λόγο αυτό και δεν στήριξε ιδιαίτερα την ΕΕ στο δημοψήφισμα. Λίγες ημέρες πριν τις εκλογές στις 12 Δεκεμβρίου δεν θέλει να δεσμευτεί. Πολλοί αναρωτιούνται, ποιες είναι οι θέσεις του σε ένα τόσο σημαντικό θέμα. Τελικά, όποιος θέλει να παραμείνει στην ΕΕ, καλύτερα είναι να ψηφίσει τους Ελεύθερους Δημοκράτες ή τους Πράσινους. Όποιος θέλει να αποχωρήσει, ψηφίζει τους Συντηρητικούς.

Κρίστοφ Χάσελμπαχ

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου