Διερύνεται η χρήση του διαδικτύου για αγορές προϊόντων και υπηρεσιών – Τι αγοράζουν οι Έλληνες

Τέσσερα στα 10 άτομα (41,5%) ηλικίας 16 – 74 ετών, που έχουν οποτεδήποτε χρησιμοποιήσει, έστω και μία φορά, το διαδίκτυο, πραγματοποίησαν το α’ τρίμηνο εφέτος κάποια ηλεκτρονική αγορά ή παραγγελία αγαθών ή υπηρεσιών μέσω του διαδικτύου, για προσωπική χρήση.

Σε σχέση με το α’ τρίμηνο του 2018, το ποσοστό των χρηστών του διαδικτύου που πραγματοποίησαν ηλεκτρονικές αγορές παρουσίασε αύξηση 3,2%, ενώ η αύξηση της τελευταίας δεκαετίας (2010- 2019) ανήλθε σε 125,5%.

Από την έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ για τη χρήση των νέων τεχνολογιών από νοικοκυριά και άτομα, ειδικότερα δε για το ηλεκτρονικό εμπόριο και την ασφάλεια στο
διαδίκτυο προκύπτουν, ενδιαφέροντα συμπεράσματα.

Σημειώνεται ότι στην Έρευνα Χρήσης Τεχνολογιών Πληροφόρησης και Επικοινωνίας από Νοικοκυριά και Άτομα ερευνήθηκαν 5.004 ιδιωτικά νοικοκυριά και ισάριθμα μέλη αυτών, σε ολόκληρη την Ελλάδα, με προϋπόθεση την ύπαρξη ενός, τουλάχιστον, μέλους ηλικίας 16 – 74 ετών σε κάθε νοικοκυριό.

Στηρίζουν τις εγχώριες επιχειρήσεις

Το 86,7% των καταναλωτών που πραγματοποίησαν ηλεκτρονικές αγορές, επέλεξε να κάνει αγορές από εγχώριες επιχειρήσεις.

Το 35,4% έκανε ηλεκτρονικές αγορές από άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το 16,9% από χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ το ποσοστό όσων δήλωσαν ότι δεν γνωρίζουν τη χώρα προέλευσης των πωλητών ανήλθε στο 3,4%.

Τι αγοράζουν κυρίως από το διαδίκτυο

Οι πέντε πρώτες κατηγορίες αφορούν σε: αγορά ειδών ένδυσης και υπόδησης – αθλητικών ειδών (61,7%), διαμονή σε καταλύματα (36,5%), αγορά ηλεκτρονικών συσκευών (26,8%), ταξιδιωτικές υπηρεσίες (25,8%) και αγορά ειδών διατροφής (24,3%).

Το 37,5% του πληθυσμού ηλικίας 16 – 74 ετών, που το Α΄ τρίμηνο του 2019 πραγματοποίησε ηλεκτρονικές αγορές μέσω διαδικτύου, έκανε 1 έως 2 αγορές / παραγγελίες ειδών, το 36,1% 3 έως 5 αγορές /παραγγελίες και το 10,9% περισσότερες από 10 αγορές / παραγγελίες.

Σε σχέση με τα αντίστοιχα ποσοστά για το Α΄ τρίμηνο του 2018, καταγράφηκε μείωση 20,4% στο ποσοστό του πληθυσμού που έκανε 1 έως 2 αγορές / παραγγελίες και αύξηση 18,2% στο ποσοστό του πληθυσμού που έκανε περισσότερες από 3 αγορές / παραγγελίες.

Αναφορικά με την αξία των προϊόντων ή των υπηρεσιών που παραγγέλθηκαν ή αγοράστηκαν μέσω διαδικτύου το α’ τρίμηνο του 2019: 5 στους 10 (48,3%) πλήρωσαν συνολικά αντίτιμο έως 99 ευρώ για τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες που αγόρασαν / παρήγγειλαν.

Σε σχέση με τα αντίστοιχα ποσοστά για το 2018, καταγράφηκε μείωση 30,1% για όσους κατέβαλαν για τις ηλεκτρονικές τους αγορές αντίτιμο κάτω από 50 ευρώ και αύξηση για όσους κατέβαλαν μεγαλύτερα ποσά.

Αυξάνονται οι on line τραπεζικές συναλλαγές

Η πραγματοποίηση τραπεζικών συναλλαγών (ενημέρωση για τραπεζικό λογαριασμό, μεταφορά, πληρωμή λογαριασμών κ.λπ.) μέσω διαδικτύου είναι δραστηριότητα που πραγματοποιήθηκε από το 40,3% όσων χρησιμοποίησαν το διαδίκτυο και η οποία κατέγραψε αύξηση 6,6% σε σχέση με το α’ τρίμηνο του 2018 (37,8%).

Με την έρευνα καταγράφηκε, επίσης, η πραγματοποίηση χρηματοοικονομικών δραστηριοτήτων μέσω διαδικτύου, οι οποίες περιλαμβάνουν:

1. Αγορά ή πώληση μετοχών, ομολόγων, κεφαλαίων ή άλλων επενδυτικών προϊόντων.

2. Αγορά ασφαλιστηρίων συμβολαίων ή ανανέωση υπαρχόντων ασφαλιστηρίων κάθε είδους, συμπεριλαμβανομένης π.χ. της ταξιδιωτικής ασφάλειας που πληρώνεται μαζί με την αγορά αεροπορικού εισιτηρίου.

3. Λήψη δανείων και ρύθμιση οφειλών σε οποιαδήποτε τράπεζα ή άλλο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα.

Τα ποσοστά των χρηστών του διαδικτύου που κατά το Α΄ τρίμηνο του 2019 πραγματοποίησαν τις παραπάνω χρηματοοικονομικές δραστηριότητες ανήλθαν σε 1,3%, 11,5% και 2,8%, αντίστοιχα.

Προβλήματα ασφαλείας για 2 στους 10

Με την έρευνα συλλέχθηκαν πληροφορίες αναφορικά με θέματα ασφάλειας, που μπορεί να προκύψουν κατά την πρόσβαση στο διαδίκτυο από οποιαδήποτε συνδεδεμένη συσκευή (επιτραπέζιο υπολογιστή, laptop, tablet, «έξυπνο» κινητό τηλέφωνο κ.ά.), και συγκεκριμένα, για δόλια χρήση τραπεζικών καρτών, απώλεια εγγράφων ή άλλων στοιχείων, κακή χρήση προσωπικών πληροφοριών, παραλαβή δόλιων ή παραπλανητικών μηνυμάτων (phishing / pharming) και, ακόμα, πρόσβαση παιδιών σε κατάλληλες ιστοσελίδες.

• Περίπου 2 στα 10 άτομα (16,8%) ηλικίας 16- 74 ετών, που χρησιμοποίησαν το διαδίκτυο κατά το χρονικό διάστημα Απριλίου 2018- Μαρτίου 2019, αντιμετώπισαν προβλήματα ασφάλειας.

Σε σχέση με το χρονικό διάστημα Απριλίου 2014- Μαρτίου 2015, οπότε και είχαν συλλεγεί πιο πρόσφατα οι σχετικές πληροφορίες, το ποσοστό όσων αντιμετώπισαν προβλήματα ασφάλειας παρουσίασε μείωση 35,1% (2015: 25,9%, 2019: 16,8%).

Τα προβλήματα ασφάλειας που αναφέρθηκαν περισσότερο είναι η παραλαβή δόλιων μηνυμάτων (phishing, 10,4%) και η εκτροπή σε ψεύτικες ιστοσελίδες που ζητούν προσωπικά στοιχεία (pharming, 7,6%).

• Περίπου 1 στα 100 άτομα (0,8%) που χρησιμοποίησαν το διαδίκτυο κατά το χρονικό διάστημα Απριλίου 2018 – Μαρτίου 2019 δήλωσε ότι είχε οικονομική ζημία (απώλεια χρημάτων), είτε λόγω online κλοπής στοιχείων ταυτότητας και πλαστοπροσωπίας είτε λόγω δόλιων μηνυμάτων που παρέλαβαν (phishing) είτε γιατί οδηγήθηκαν (εξετράπησαν) σε ψεύτικες ιστοσελίδες που ζητούσαν προσωπικά στοιχεία (pharming).

Τι αποφεύγουν να κάνουν

Το πόσο σίγουροι και ασφαλείς νιώθουν όσοι χρησιμοποιούν το διαδίκτυο εκτιμάται μέσω καταγραφής της ανησυχίας των χρηστών για θέματα ασφάλειας, συγκεκριμένα δε, μέσω καταγραφής διαδικτυακών δραστηριοτήτων τις οποίες δεν πραγματοποίησαν εξαιτίας της ανησυχίας αυτής

• 4 στα 10 άτομα (37,7%) που χρησιμοποίησαν το διαδίκτυο κατά το χρονικό διάστημα Απριλίου 2018 – Μαρτίου 2019 αποτράπηκαν και δεν πραγματοποίησαν συγκεκριμένες δραστηριότητες, εξαιτίας της ανησυχίας τους για θέματα ασφάλειας.

Συγκεκριμένα, δεν πραγματοποίησαν τις παρακάτω δραστηριότητες, οι οποίες παρουσιάζονται με φθίνουσα σειρά ποσοστών:

▪ Τραπεζικές συναλλαγές : 17,4 %, ποσοστό μειωμένο κατά 21,3% σε σχέση με αυτό του 2015 (22,1%).

▪ Παροχή προσωπικών πληροφοριών σε ιστοσελίδες κοινωνικής ή επαγγελματικής δικτύωσης : 13,3%, ποσοστό μειωμένο κατά 26,1% σε σχέση με αυτό του 2015 (18,0%).

▪ Παραγγελίες ή αγορές ειδών ή υπηρεσιών : 12,2 %, ποσοστό μειωμένο κατά 20,8% σε σχέση με αυτό του 2015 (15,4%).

▪ Επικοινωνία με δημόσιες υπηρεσίες και αρχές : 2,6 %, ποσοστό μειωμένο κατά 10,3% σε σχέση με αυτό του 2015 (2,9%).

Η δημιουργία αντιγράφων ασφαλείας (back up) εγγράφων, εικόνων κ.λπ., σε διαφορετική θέση από εκείνη που βρίσκονται αρχικά, δίνει τη δυνατότητα επαναφοράς των αρχικών δεδομένων, σε περίπτωση βλάβης ή απώλειας. Η αποθήκευση των αρχείων σε εξωτερική συσκευή, όπως flash USB, CD, DVD, εξωτερικό σκληρό δίσκο ή σε διαδικτυακό αποθηκευτικό χώρο (cloud), πραγματοποιήθηκε από το 45,4% του πληθυσμού ηλικίας 16 – 74 ετών, που χρησιμοποίησε το διαδίκτυο κατά τη χρονική περίοδο Απριλίου 2018 – Μαρτίου 2019.