Οριστικό το Brexit, αίνιγμα η Σκωτία

Σαφές το εκλογικό αποτέλεσμα, ξεκάθαρη η βούληση των ψηφοφόρων:  όλα δείχνουν ότι στις 31 Ιανουαρίου το Ηνωμένο Βασίλειο θα αποχαιρετήσει την ‘Ευρώπη των 28’. Η ΕΕ εξακολουθεί να πιστεύει ότι το Brexit θα έχει αρνητικές επιπτώσεις, τόσο για την Ευρώπη όσο και για την ίδια τη Βρετανία. Αλλά γιατί η πλειοψηφία των Βρετανών έχει διαφορετική άποψη;

Ο Ντέιβιντ Μακάλιστερ, επικεφαλής της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, διατυπώνει την εξής ερμηνεία: «Το Brexit ήταν αυτό που κυριάρχησε στον προεκλογικό αγώνα. Ο Μπόρις Τζόνσον κατάφερε όχι μόνο να κερδίσει τους ήδη πεπεισμένους θιασώτες του Brexit, αλλά και να εκμεταλλευθεί την κούραση του κόσμου με το Brexit. Με την υπόσχεση να τερματίσει την παρατεταμένη εκκρεμότητα, διέγνωσε τα σημεία των καιρών. Με το σύνθημα Get Brexit Done βρήκε πρόσφορο έδαφος».

Γερμανός, αλλά με καταγωγή από τη Σκωτία, ο Ντέιβιντ Μακάλιστερ, στέλεχος των Χριστιανοδημοκρατών (CDU) και άλλοτε πρωθυπουργός στο κρατίδιο της Κάτω Σαξονίας, θεωρείται γνώστης της βρετανικής πολιτικής.

Ο ίδιος πιστεύει ότι ο πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον εκμεταλλεύθηκε όχι μόνο την κούραση των ψηφοφόρων, αλλά και την αγανάκτησή τους για το πολιτικό κατεστημένο, καθώς και το κλίμα πόλωσης που επικρατούσε στον προεκλογικό αγώνα- και όχι μόνο. Ποιό είναι το δίδαγμα που προκύπτει για προσεχείς εκλογικές αναμετρήσεις στη Γερμανία ή και άλλες ευρωπαϊκές χώρες; «Στη Γερμανία οι εκλογές διεξάγονται με διαφορετικό τρόπο», λέει ο Ντέιβιντ Μακάλιστερ στη Γερμανική Ραδιοφωνία (DLF).

«Έχουμε πιο αναλογικό εκλογικό σύστημα, γι αυτό δεν υπάρχει τόσο έντονο κλίμα πόλωσης σε μεμονωμένες εκλογικές περιφέρειες. Αυτό που σίγουρα δεν πρέπει να αντιγράψουμε από τη Βρετανία είναι η εκτράχυνση του πολιτικού λόγου, η οποία υποθάλπει τον διχασμό. Ευχής έργον θα ήταν να διατηρήσουμε μία διάθεση συναίνεσης, συμβιβασμού και αμοιβαίου σεβασμού στην πολιτική αντιπαράθεση».

Ενισχύεται ο σκωτικός εθνικισμός

Μία «παράπλευρη απώλεια» για τους Βρετανούς Συντηρητικούς ήταν η πλήρης επικράτηση του Εθνικού Κόμματος της Σκωτίας (SNP) στις περισσότερες εκλογικές περιφέρειες της Σκωτίας. Η επικεφαλής του κόμματος Νίκολα Στέρτζιον κάνει λόγο, ξεκάθαρα πλέον, για νέο δημοψήφισμα ανεξαρτησίας.

Η εκτίμηση του Ντέιβιντ Μακάλιστερ: «Στη Σκωτία ο προεκλογικός αγώνας δεν επικεντρώθηκε στην ανεξαρτησία, αλλά στο Brexit, στο σύστημα υγείας και άλλα θέματα. Ωστόσο είναι βέβαιο ότι η κυβέρνηση του SNP θα αξιοποιήσει το εκλογικό αποτέλεσμα και θα στηρίξει το αίτημα για δεύτερο δημοψήφισμα περί ανεξαρτησίας. Πάντως, δεύτερο δημοψήφισμα στη Σκωτία δεν μπορεί να προκηρυχθεί παρά μόνο εάν προηγηθεί συμφωνία ανάμεσα στο Λονδίνο και στο Εδιμβούργο. Οι Βρετανοί συντηρητικοί έχουν αποκλείσει τη διεξαγωγή δεύτερου δημοψηφίσματος».

Την 1η Φεβρουαρίου το Ηνωμένο Βασίλειο αποχωρεί από την ΕΕ, παραμένει όμως στην ενιαία αγορά και την Τελωνειακή Ένωση για μία μεταβατική περίοδο, κατ’ αρχήν μέχρι το τέλος του 2020.

Σε αυτό το διάστημα η ΕΕ και το Λονδίνο καλούνται να συνάψουν μία συμφωνία ελεύθερου εμπορίου, η οποία θα διέπει τις μελλοντικές σχέσεις των δύο πλευρών. Θεωρητικά η συμφωνία πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τις αρχές Οκτωβρίου, προκειμένου να επικυρωθεί και να τεθεί σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου του 2021. Αλλά είναι ρεαλιστικό αυτό το χρονοδιάγραμμα;

«Παράταση» για τη μελλοντικές διαπραγματεύσεις με ΕΕ;

Μάλλον όχι, εκτιμά ο επικεφαλής της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του Ευρωκοινοβουλίου. «Είναι εξαιρετικά φιλόδοξος ο στόχος να ολοκληρωθεί η διαπραγμάτευση μέσα σε επτά-οκτώ μήνες. Κατά την προσωπική μου άποψη αποκλείεται να γίνει αυτό, γιατί συνήθως μία τέτοια διαπραγμάτευση διαρκεί χρόνια. Η βρετανική κυβέρνηση έχει τη δυνατότητα να ζητήσει νέα παράταση, μέχρι και δύο ετών, για τη σύναψη συμφωνίας, αλλά θα πρέπει να καταθέσει σχετικό αίτημα μέχρι την 1η Ιουλίου. Μέχρι στιγμής ο Μπόρις Τζόνσον αποκλείει το ενδεχόμενο να ζητήσει παράταση. Αλλά τώρα που έκλεισαν οι κάλπες, δεν αποκλείεται να το ξανασκεφτεί…»

Κρίστοφ Χάινεμαν (DLF)

Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου