Airbnb : Ο,τι λέει ο κανονισμός της πολυκατοικίας θα ισχύει

Κλειδί για το μέλλον των βραχυχρόνιων μισθώσεων κατοικιών τύπου Airbnb στις πολυκατοικίες θα αποτελούν οι ίδιοι οι κανονισμοί των πολυκατοικιών που θα επιτρέπουν ή θα απαγορεύουν τις μισθώσεις αυτές!

Το νομοσχέδιο για τη ρύθμιση του τοπίου στον χώρο αυτόν βρίσκεται στο τελικό στάδιο της επεξεργασίας του – κυρίως από τα υπουργεία Οικονομικών και Τουρισμού – και αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή αμέσως μετά τις γιορτές. Ωστόσο, κάθε υπουργείο έχει τις δικές του επί μέρους προτάσεις επί του θέματος, γεγονός που απαιτεί τη σύνθεσή τους προκειμένου να ολοκληρωθεί το σχέδιο νόμου.

Στο μεταξύ, κρίσιμη για την τύχη των βραχυχρόνιων μισθώσεων αναμένεται να είναι η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, το οποίο θα εξετάσει τον χαρακτήρα της λειτουργίας του Airbnb στην Ευρώπη, εν μέσω αντιδράσεων από ολόκληρες πόλεις αλλά και την τουριστική βιομηχανία.

Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά τη νομοθετική ρύθμιση που ετοιμάζει η κυβέρνηση, πηγές που είναι σε θέση να γνωρίζουν αναφέρουν ότι στα τελευταία «draft» του σχετικού νομοσχεδίου υπάρχει πρόβλεψη σύμφωνα με την οποία η δραστηριότητα των βραχυχρόνιων μισθώσεων κατοικιών θα επιτρέπεται ή θα απαγορεύεται, ανάλογα και με τις προβλέψεις του κανονισμού κάθε πολυκατοικίας. Ωστόσο, πρόκειται για πρόβλεψη που φέρεται να διχάζει τα συναρμόδια υπουργεία.

Οχι στη ρύθμιση

Από πλευράς υπουργείου Οικονομικών φέρεται να υποστηρίζεται η άποψη ότι δεν θα ήταν απαραίτητη η νομοθέτηση μιας τέτοιας πρόβλεψης, καθώς θα οδηγούσε σε γενικευμένη τροποποίηση των κανονισμών των πολυκατοικιών, προς την κατεύθυνση του περιορισμού ή και της πλήρους απαγόρευσης των βραχυχρόνιων μισθώσεων κατοικιών. Αλλωστε, υποστηρίζεται ότι κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει και σήμερα (με αποφάσεις των γενικών συνελεύσεων των πολυκατοικιών), χωρίς τη συγκεκριμένη ρύθμιση.

Εκείνο που απασχολεί ιδιαίτερα το υπουργείο Οικονομικών, το οποίο προσδοκά ετησίως ένα σταθερό φορολογικό έσοδο από τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, είναι η πρόβλεψη για μπλοκάρισμα από τις ηλεκτρονικές πλατφόρμες τύπου Airbnb όσων ακινήτων  μισθώνονται διαδικτυακά, χωρίς να διαθέτουν επαληθευμένο Αριθμό Μητρώου Ακινήτου (ΑΜΑ), αλλά και χωρίς την αναγραφή του ΑΦΜ του διαχειριστή κάθε ακινήτου κατά την ανάρτηση του καταλύματος στη διαδικτυακή πλατφόρμα.

Από την πλευρά του υπουργείου Τουρισμού δίδεται ιδιαίτερη έμφαση στις προδιαγραφές που θα πρέπει να πληρούν τα προς βραχυχρόνια μίσθωση καταλύματα, ώστε αφενός να διαφυλάσσονται η ποιότητα της τουριστικής εμπειρίας (στοιχειώδεις κανόνες φιλοξενίας) και το κοινωνικό της αποτύπωμα και αφετέρου να μη δημιουργούνται προβλήματα στις σχέσεις των επισκεπτών με τους υπόλοιπους χρήστες (ιδιοκτήτες – ενοίκους) των πολυκατοικιών. Σε κάθε περίπτωση, υποστηρίζεται ότι τα διατιθέμενα καταλύματα δεν θα πρέπει να υστερούν ως προς τις παροχές έναντι των αδειοδοτημένων ενοικιαζόμενων δωματίων.

Κυρίως, προτείνεται η επιβολή κανόνων που θα άπτονται της ασφάλειας των τουριστών, αλλά και η υποχρεωτική ασφαλιστική κάλυψη όλων των προσφερόμενων προς μίσθωση καταλυμάτων. Επίσης, προτείνεται οι ενασχολούμενοι με την τουριστική διαμονή να υποχρεούνται να διατηρούν πλήρη φάκελο για το ακίνητο που μισθώνουν (π.χ. εάν έχει χτιστεί νόμιμα, πόσα τετραγωνικά είναι, τι υπηρεσίες παρέχει κ.λπ.), ενώ και τα ακίνητα θα πρέπει να πληρούν τους γενικούς κανόνες ασφαλείας, διαθέτοντας π.χ. οδηγίες για το τι θα πρέπει να γίνει σε περίπτωση σεισμού, πλημμύρας ή πυρκαγιάς.

Πάντως, τα δύο υπουργεία συμφωνούν να μην υπάρχει κανένας περιορισμός όσον αφορά τον αριθμό των ακινήτων που θα μισθώνονται ανά ΑΦΜ, ούτε να προβλεφθεί η επιβολή γεωγραφικού ή χρονικού περιορισμού.

Το ευρωδικαστήριο

Τον χαρακτήρα της λειτουργίας του Airbnb στην Ευρώπη θα εξετάσει αύριο (19 Δεκεμβρίου) το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο (CJEU), εν μέσω αντιδράσεων από ολόκληρες πόλεις αλλά και την ανταγωνιστική τουριστική βιομηχανία.

Είναι ηλεκτρονική υπηρεσία κρατήσεων ή πρόκειται για μεσάζοντες ακίνητης περιουσίας; Η απόφαση του Δικαστηρίου θα μπορούσε να έχει σοβαρές συνέπειες, μεγάλης κλίμακας, εν όψει και των Ολυμπιακών Αγώνων του 2024 στο Παρίσι, με τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή να έχει ήδη συμφωνήσει με την πλατφόρμα για την προώθηση και τη διαφήμιση των υπηρεσιών της.

Πάντως, πρόσφατα η Airbnb δέχτηκε διαμαρτυρίες και από τη γαλλική τουριστική ένωση, με τον εισαγγελέα του Παρισιού να απαγγέλλει τελικώς κατηγορίες στην πλατφόρμα για παραβίαση των κανονισμών που διέπουν τα μεσιτικά γραφεία.

Τον Απρίλιο η πλατφόρμα είχε κερδίσει την υποστήριξη ενός δικαστικού συμβουλίου του CJEU, που σε μια μη δεσμευτική απόφασή του σημείωνε ότι η εταιρεία έπρεπε να αντιμετωπιστεί ως ψηφιακή υπηρεσία, ελεύθερη να λειτουργεί στο ευρωπαϊκό μπλοκ. Οι δικαστές ακολουθούν αυτή την οδηγία στο 80% των υποθέσεων, ωστόσο είναι πιθανό η νέα απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου να γείρει προς το μέρος των ξενοδόχων. Αλλωστε το 2017, μια αντίστοιχη απόφαση για την Uber είχε απορρίψει τελικά τους ισχυρισμούς της εταιρείας ότι ήταν απλώς μια ψηφιακή υπηρεσία που λειτουργούσε ως μεσάζοντας μεταξύ ιδιωτών.