Κλείνουν οι κύκλοι της υπερβολής

Κοιτάζω το σκληρό 2019, που σιγά σιγά φεύγει και διαπιστώνω ότι οι διακρίσεις έλειψαν πολύ από τον ελληνικό αθλητισμό – όχι ότι το 2018 ήταν πολύ καλύτερο. Το 2019 δεν μας έχει αφήσει παρά ελάχιστα να θυμόμαστε. Στο ποδόσφαιρο η Εθνική μας αποκλείστηκε πανηγυρικά από τα τελικά του Euro του 2020 – οι καλές της εμφανίσεις στο τέλος σε μια σειρά από αδιάφορα ματς λειτούργησαν ως παρηγοριά: μέσα στη χρονιά είδαμε κατά βάση ντροπιάστηκα πράγματα όπως τους καυγάδες του πρώην ομοσπονδιακού Αγγελου Αναστασιάδη με τους παίκτες και αποτελέσματα απίθανα όπως η ισοπαλία στο ΟΑΚΑ με το Λιχτενστάιν.

Οχι ότι οι σύλλογοι τα πήγαν καλύτερα: το ναυάγιο της ΑΕΚ και του ΠΑΟΚ το περασμένο καλοκαίρι οδηγούν την Ελλάδα μαθηματικά στην ουρά της Ευρώπης – η δεύτερη θέση στο Τσάμπιονς Λιγκ θα χαθεί και ακόμα και η παρουσία ελληνικής ομάδας σε όμιλο του Γιουρόπα Λιγκ θα είναι προσεχώς κατόρθωμα.

Οχι ότι το μπάσκετ τα πήγε καλύτερα: ο Παναθηναϊκός και ο Ολυμπιακός στην Ευρωλίγκα δεν κατάφεραν να φτάσουν στο Final 4 και φέτος έχουν ως όνειρο την οκτάδα. Η Εθνική στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα αποκλείστηκε όχι από μεγαθήρια αλλά από τη Βραζιλία και την Τσεχία, παρά την παρουσία του Γιάννη Αντετοκούνμπο. Το εγχώριο πρωτάθλημα έγινε οπερέτα, καθώς η ομοσπονδία προτίμησε να προστατεύσει τους διαιτητές της και να αναγκάσει τον Ολυμπιακό να αυτοεξοριστεί στην Α2.

Ακόμα και οι ομάδες Νέων δεν κατάφεραν φέτος τίποτα: η φθορά δεν μακιγιάρεται πια. Αν σε ομαδικά αθλήματα θέλουμε να δούμε διακρίσεις πρέπει να παρακολουθούμε τον συνεπή Ολυμπιακό του πόλο, που κάνει πάντα μεγάλες ευρωπαϊκές πορείες. Αλλά η περίπτωσή του είναι η κλασική εξαίρεση στον κανόνα. Οχι ότι στα ατομικά σπορ υπήρξαν μεγάλες διακρίσεις.

Η τρομερή Κατερίνα Στεφανίδη ήταν η μόνη που γύρισε με μετάλλιο από το Παγκόσμιο Στίβου στο Κατάρ. Ο σπουδαίος Λευτέρης Πετρούνιας ταλαιπωρήθηκε από έναν τραυματισμό και η θέση του στους Ολυμπιακούς του Τόκιο που πλησιάζουν είναι επισφαλής. Οι αθλητικογράφοι προβληματίστηκαν για το ποιος ανάμεσα στον Γιάννη Αντετοκούνμπο και τον Στέφανο Τσιτσιπά ήταν ο καλύτερος της χρονιάς. Αλλά και οι δυο μεγαλουργούν μακριά μας: είναι περισσότερο πρεσβευτές της χώρας. Μιας χώρας χωρίς αθλητικές επιτυχίες.

Ρεχάγκελ

Η νέα χρονιά έχει μεγάλες διοργανώσεις στις οποίες πολύ φοβάμαι πως θα είμαστε απλά χειροκροτητές. Στα τελικά του Euro του 2020 η Εθνική μας ομάδα ποδοσφαίρου δεν θα είναι παρούσα: οι αποτυχίες της την έχουν οδηγήσει στο σημείο που ήταν το 2000 – πριν από τον ερχομό του Οτο Ρεχάγκελ. Η Εθνική του μπάσκετ για να προκριθεί στους Ολυμπιακούς πρέπει να περάσει από το προολυμπιακό τουρνουά του Καναδά: για να το καταφέρει η ΕΟΚ θα εμπιστευτεί τις μαγικές ικανότητες του Ρικ Πιτίνο, ο ερχομός του οποίου, εξαιτίας των παλινωδιών της ομοσπονδίας, έγινε αιτία για νέους καυγάδες.

Στους Ολυμπιακούς του Τόκιο θα πάνε πολλοί έλληνες αθλητές καθώς έχουμε πλέον αρκετούς που πιάνουν τα όρια ακόμα και σε σπορ αντικειμενικά δύσκολα όπως η κολύμβηση π.χ. Ομως σήμερα ελπίδες κατάκτησης μεταλλίων έχουν πολλοί λίγοι: είναι σαν μετά τους Ολυμπιακούς του Ρίο ο αθλητισμός μας να βρέθηκε σε ένα τέλμα! Στο Ρίο τα μετάλλια δεν μας έλειψαν – ανακαλύψαμε και νέους ήρωες, όπως την Κορακάκη και τον Πετρούνια. Η χρηματοδότηση ταλαντούχων παιδιών από ιδιώτες είχε αποτέλεσμα. Αλλά χωρίς έναν σοβαρό σχεδιασμό το σύστημα μοιάζει πάλι να φράκαρε: αναζητούμε πλέον όραμα και ελπίζουμε στο Τόκιο πάλι να υπάρξουν ευχάριστες εκπλήξεις. Ισως, τώρα ακριβώς που μοιάζει να ακολουθεί πυκνό σκοτάδι, κάπου δυο παιδιά να δουλεύουν σκληρά για να φέρουν στη χώρα μετάλλια. Η Ελλάδα και η ελπίδα δεν πεθαίνουν ποτέ και το ξέρουμε, αλλά η πιθανότητα όλα αυτά να αποδειχτούν κλισέ είναι πλέον μεγάλη.

Κύκλοι

Από το 2000 μέχρι το 2020, που σε λίγο ξεκινάει, ο ελληνικός αθλητισμός έζησε δύο δεκαετίες τρομερών υπερβολών. Την πρώτη δεκαετία (και επειδή η Ελλάδα φιλοξένησε τους Ολυμπιακούς Αγώνες το 2004) τα χρήματα που ξοδεύτηκαν για τον ελληνικό αθλητισμό υπήρξαν εξωφρενικά. Είναι αλήθεια ότι αυτό το διάστημα υπήρξαν και τρομερές επιτυχίες, μόνο που οι επιτυχίες αυτές δεν ήταν αποτέλεσμα ενός καταπληκτικού σχεδιασμού, αλλά είχαν να κάνουν σχεδόν αποκλειστικά με τα χρήματα και με τη δυνατότητά μας π.χ. να βαφτίζουμε Ελληνες διάφορους καταπληκτικούς αθλητές που ήρθαν εδώ για να μας χαρίσουν μετάλλια.

Νομίζω ότι περισσότερο και από το να κερδίζουμε μετάλλια, μάθαμε να αγοράζουμε μετάλλια, ωστόσο κανείς δεν αμφιβάλλει ότι ζήσαμε μεγαλεία! Το τίμημα φυσικά υπήρξε πολύ σκληρό. Από το 2010 και έπειτα, αργά αλλά σταθερά, φτάσαμε στο άλλο άκρο.

Τα χρήματα για τον αθλητισμό αρχικά μειώθηκαν και στη συνέχεια κόπηκαν μαχαίρι. Αρχίσαμε σιγά σιγά να ξεχνάμε τα πάντα: ποιος μιλά σήμερα για την αξιοποίηση των ολυμπιακών εγκαταστάσεων; Νομίζω κανείς. Ετσι φτάσαμε στο σημείο, όποιος σε αυτή τη χώρα ήθελε αθλητικά να προκόψει, να ψάχνει να βρει τη δύναμη για να φύγει στο εξωτερικό ή να προσεύχεται να σταθεί τυχερός μπας και βρεθεί στον δρόμο του κάποιους χορηγός και τον υιοθετήσει.

Ολα αυτά υπήρξαν εξίσου υπερβολικά όπως ακριβώς και οι σπατάλες της πρώτης δεκαετίας: η ελπίδα είναι μετά από αυτούς τους κύκλους της υπερβολής να φτάσουμε σε έναν κανόνα κανονικότητας – να βρεθεί πρώτα από όλα ένα πλαίσιο για να δουλέψουν καλύτερα οι ομοσπονδίες, αλλά και οι σύλλογοι, αρκετοί από τους οποίους γονάτισαν τα προηγούμενα χρόνια από τα χρέη αλλά και απο την υπερφορολόγηση.

Απολογισμός

Ο αθλητικός απολογισμός του 2019 δεν προκαλεί θαυμασμό και δεν πρόκειται στο μέλλον να προκαλέσει και κάποιου τύπου νοσταλγική θλίψη: κανείς δεν θα πει ότι ζήσαμε μια χρονιά μεγάλων συγκινήσεων που θα θέλαμε να την ξαναζήσουμε. Το βασικό συμπέρασμα καθώς η χρονιά τελειώνει είναι ότι για τον ελληνικό αθλητισμό κλείνει με αγωνία μια ολόκληρη εποχή.

Το κράτος δεν χρηματοδοτεί πια, αλλά μοιάζει αποφασισμένο να ασκήσει μεγαλύτερους ελέγχους – καλοί είναι οι έλεγχοι, αλλά καλό είναι να έχουμε και στα υπόψη μας ότι ο ερασιτεχνικός αθλητισμός ψυχορραγεί και ο επαγγελματικός αναζητεί τρόπους να αποφύγει το αδιέξοδο στο οποίο βαδίζει. Χρειάζεται μια «επανεκκίνηση»: αυτή θα είναι στα αθλητικά (κι όχι μόνο) η λέξη κλειδί το 2020. Που μοιάζει μυστηριώδες με τον ανυπόφορο ρεαλισμό που κουβαλάει και την απαίτηση που δημιουργεί να δούμε ποιοι πραγματικά είμαστε και ποια ακριβώς λάθη κάναμε.