Φυσικό αέριο: ευκαιρίες και διενέξεις στη Μεσόγειο

Όταν πριν από λίγα χρόνια εντοπίζονταν τα πρώτα κοιτάσματα υδρογονανθράκων στην ανατολική Μεσόγεια στα ανοιχτά του Ισραήλ, της Κύπρου και της Αιγύπτου οι αναλυτές έκαναν λόγο για μια ελπίδα και μια προειδοποίηση. Εξέφραζαν την ελπίδα ότι η ευημερία θα έφερνε την ειρήνη σε μια περιοχή που ταλανίζεται από κρίσεις, αλλά και την προειδοποίηση ότι τα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου θα αποτελούσαν ένα ακόμα πεδίο διενέξεων και κρίσεων. Προς το παρόν όλα δείχνουν ότι η δεύτερη εκτίμηση είναι πιο κοντά στην πραγματικότητα.

Με την έναρξη εξόρυξης του φυσικού αερίου στο κοίτασμα «Λεβιάθαν» από το Ισραήλ οι χώρες της περιοχής εισέρχονται σε μια νέα περίοδο. Ήδη η Αίγυπτος και η Ιορδανία περιμένουν ανυπόμονα να ξεκινήσουν οι εισαγωγές από τα αποθέματα που βρίσκονται σε βάθος 1.700 μέτρων και υπολογίζονται σε 605 δις κυβικά. Παράλληλα η Αίγυπτος φιλοδοξεί να γίνει μεγάλο κέντρο διακίνησης υδρογονανθράκων στην περιοχή.

Όπως εκτιμά η Σιμόνε Ταλιαπέτρα από τη δεξαμενή σκέψης Bruegel στις Βρυξέλλες, χάρη στην υποδομή της η Αίγυπτος ενδέχεται να εξελιχθεί σε «ακρογωνιαίο λίθο στο εμπόριο φυσικού αερίου» στην περιοχή. Από κοινού με εκπροσώπους από τα παλαιστινιακά εδάφη, την Ιορδανία, την Ιταλία, την Ελλάδα και την Κύπρο, η Αίγυπτος συμμετέχει στο περιφερειακό φόρουμ φυσικού αερίου EMGF.

Οι τιμές φυσικού αερίου είναι υπερβολικά χαμηλές

Η Τουρκία αποκλείστηκε εξ αρχής από το φόρουμ EMGF και αισθάνεται αδικημένη. Η τουρκική πλευρά ισχυρίζεται ότι μάταια προσπάθησε να διασφαλίσει ίση μεταχείριση στην αξιοποίηση των κοιτασμάτων στην ανατολική Μεσόγειο και διεκδικεί μερίδιο στη «μοιρασιά».

Ο λόγος για την τουρκική στάση δεν σχετίζεται μόνο με το γεγονός ότι αισθάνεται παραγκωνισμένη, αλλά και επειδή οι ενεργειακές της ανάγκες είναι τεράστιες. Ο τούρκος ειδικός σε ζητήματα ενέργειας Νεσντέντ Παμίρ δηλώνει ότι η Τουρκία εισάγει σήμερα το 99% του φυσικού αερίου και το 94% του πετρελαίου που καταναλώνει.

Η Ρωσία, η οποία ελέγχει πλήρως την αγορά φυσικού αερίου, παρακολουθεί στις εξελίξεις στην ανατολική Μεσόγειο με ψυχραιμία. Οι υπερβολικά χαμηλές τιμές φυσικού αερίου διασφαλίζουν ότι τα αποθέματα της ανατολικής Μεσογείου δεν είναι ανταγωνιστικά, εκτιμά ο αναλυτής Τσαρλς Έλληνας από το Atlantic Council. Στο μεταξύ η Ρωσία διαθέτει πλέον τον δικό της αγωγό πετρελαίου στην Τουρκία. Ο Turkish Stream διοχετεύει αέριο μέσω Εύξεινου Πόντου. Η έναρξη λειτουργίας θα γίνει πανηγυρικά στις 8 Ιανουαρίου από τους προέδρους Ερντογάν και Πούτιν.

Σάρα Λέμελ, Κριστίνε-Φελίτσε, Ρερς, Τάκης Τσάφος, Γιοχάνες Σμιτ-Τέγκε (dpa)

Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος