ΕΕ: Γερμανική προεδρία, νέες ευρωπαϊκές ευκαιρίες

Στην πραγματικότητα η γερμανική κυβέρνηση ήθελε να ξεκινήσει πριν από δύο χρόνια τις προσπάθειες για να δώσει νέα ώθηση στην Ευρώπη. Η κυβερνητική συμφωνία ανάμεσα στη Χριστιανική Ένωση και το Σοσιαλδημοκρατικό κόμμα φέρνει τον χαρακτηριστικό τίτλο «Ένα νέο ξεκίνημα για την Ευρώπη». Τις διαπραγματεύσεις έκανε ο τότε πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς σε μια ατμόσφαιρα που συνδιαμορφώθηκε από το όραμα του Μακρόν για την Ευρώπη στη Γαλλία και τους νέους ανθρώπους, με την ευρωπαϊκή σημαία στα χέρια στους δρόμους και τις πλατείες της Γερμανίας.

Κάνοντας απολογισμό στο ημίχρονο της θητείας της η γερμανική κυβέρνηση δείχνει ικανοποιημένη επειδή κατάφερε πολλά αυτό το διάστημα. Η αντιπολίτευση  ωστόσο βλέπει τα πράγματα διαφορετικά. Η εκπρόσωπος για ευρωπαϊκά θέματα της «Συμμαχίας 90/Οι Πράσινοι» χαρακτηρίζει τα δύο πρώτα χρόνια ως «θλιβερό παιχνίδι» του κυβερνητικού συνασπισμού σε θέματα Ευρώπης. Μιλώντας στη DW η Φραντσίσκα Μπράντνερ λέει ότι «αυτήν την εποχή όλοι έχουν στραμμένο το βλέμμα στη Γερμανία και περιμένουν».

Brexit και οι συνέπειές του

Για τη γερμανική προεδρία το Βερολίνο σχεδιάζει από τον Ιούλιο του 2020 την ανάληψη πρωτοβουλιών για να στηρίξει την μετεξέλιξη της ΕΕ. Μια από τις ιδέες άφησε ήδη να διαφανεί ο υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μαας. Εξήγγειλε ότι θα δραστηριοποιηθεί για μια «ισχυρή και κυρίαρχη Ευρώπη». Για να κάνει την Ευρώπη ακόμη πιο σημαντική στο διεθνές πολιτικό στερέωμα ζητά ένα ευρωπαϊκό συμβούλιο ασφάλειας που να μπορεί να συντονίζει την εξωτερική πολιτική και πολιτικής ασφάλειας. Σε ένα τέτοιο σώμα θα μπορούσαν να συμμετέχουν και οι Βρετανοί παρά το Brexit.  Μια πρόταση που ο πρόεδρος της επιτροπής Εξωτερικών της Βουλής Γκίντερ Κριχμπάουμ θεωρεί ότι έχει νόημα, όπως κάθε τι που συνδέει τη Βρετανία μελλοντικά με την ΕΕ. Αλλά και η Φραντσίσκα Μπράντνερ θεωρεί ότι η μεγαλύτερη πρόκληση για το 2020 είναι η οργάνωση της μελλοντικής σχέσης της Μ. Βρετανίας με την ΕΕ, αν και υπολογίζει ότι ο Μπόρις Τζόνσον θα ασκήσει σκληρή διαπραγματευτική πολιτική. Στις 31 του ερχόμενου Ιανουαρίου οι Βρετανοί κατά πάσα πιθανότητα θα εγκαταλείψουν την ΕΕ και το ερώτημα είναι τι θα ακολουθήσει.

Για παράδειγμα στο εμπόριο, όπου η γερμανίδα πολιτικός ζητά στενές αλλά δίκαιες σχέσεις με την τήρηση των ίδιων κοινωνικών και οικολογικών προτύπων όπως στην ΕΕ. Η Μπράντνερ πιστεύει ότι θα κληθεί κεντρικά η Γερμανία να υπερασπιστεί την εσωτερική αγορά. Άρα, η θερμή φάση των διαπραγματεύσεων θα συμπέσει με τη γερμανική προεδρία το δεύτερο εξάμηνο του 2020. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Η διαμόρφωση του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού από 2021 μέχρι το 2027 θα αποφασιστεί επί γερμανικής προεδρίας. Η αποχώρηση των Βρετανών αφήνει ένα μεγάλο κενό, το οποίο θα πρέπει να καλύψουν οι άλλες χώρες της ΕΕ, έτσι ώστε παρόλα αυτά τελικά να συγκεντρωθούν περισσότερα κονδύλια. Η Γερμανία αντιτίθεται στην αύξηση του προϋπολογισμό, κάτι που η πολιτικός των Πρασίνων θεωρεί παράλογο.

Δύο μεγάλα συμβούλια κορυφής με Κίνα και Αφρική

Εκεί που η ΕΕ θα πρέπει να προχωρήσει μαζί είναι, κατά τον Κριχμπάουμ, η κλιματική πολιτική και τα θέματα γεωστρατηγικής πολιτικής. Η νέα πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν εξήγγειλε ένα νέο Green Deal και η γερμανική κυβέρνηση αναφέρει στον απολογισμό της ότι οι προσπάθειες κατατείνουν στην επίτευξη ουδέτερου κλιματικού αποτυπώματος μέχρι το 2050. «Ένα σούπερ πρότζεκτ» κατά τον Κριχμπάουμ, μια σούπερ πρόκληση κατά την Μπράντνερ. Θάρρος και ενεργητικότητα χρειάζεται επίσης και στην εξωτερική πολιτική. Κατά τη διάρκεια της εξάμηνης γερμανικής προεδρίας θα συμπέσουν δύο μεγάλα συμβούλια κορυφής. Το πρώτο είναι της ΕΕ με την Αφρική και το άλλο με την Κίνα. Ιδιαίτερα το τελευταίο, που θα γίνει στη Λειψία μια τεράστια κινεζική αντιπροσωπία, αναμένεται με μεγάλη αγωνία. Θα είναι και η πρώτη συνάντηση αυτών των διαστάσεων σε μια περίοδο που από γερμανικής σκοπιάς ο κατάλογος με προβληματικά ζητήματα είναι ιδιαίτερα μακρύς.

Πάνω από όλα το ερώτημα για τυχόν συμμετοχή της Ηuawei στο δίκτυο 5G σε συνθήκες ασφάλειας. Εδώ η Φραντσίσκα Μπράντνερ προειδοποιεί τη Γερμανία να μην κινηθεί αυτόνομα και καλεί για μια κοινή ευρωπαϊκή στρατηγική. Παράλληλα ζητά να τεθούν τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι εξελίξεις στο Χονγκ Κονγκ στην ατζέντα του Συμβουλίου. Σε ό,τι αφορά το συμβούλιο κορυφής με την Αφρική η γερμανική προεδρία θα πρέπει να φέρει πιο κοντά τις δύο ηπείρους. Ο Γκίντερ Κριχμπάουμ καταλογίζει στην ΕΕ ότι επί δεκαετίες εγκατέλειψε την Αφρική και τώρα καλείται να εντατικοποιήσει τις σχέσεις της.

«Δεν μπορούμε να περιμένουμε από τους άλλους να ενεργοποιηθούν εδώ, όπως οι ΗΠΑ, τη στιγμή που η μαύρη ήπειρος βρίσκεται στο κατώφλι του σπιτιού μας», πιστεύει. Αλλά και η Μπράντνερ περιμένει από τη Γερμανία να υιοθετήσει μια νέα ματιά προς την Αφρική. Και οι δύο πολιτικοί συμφωνούν πάντως ότι η γερμανική προεδρία, το δεύτερο εξάμηνο του 2020, θα μπορούσε να δώσει νέα ώθηση και νέο ενθουσιασμό στη γερμανική πολιτική για την Ευρώπη. Αλλά παντελώς μόνη η Γερμανία ελάχιστα μπορεί να καταφέρει.

Φάμπιαν φον ντερ Μαρκ

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου